Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức Hội nghị trực tuyến với các vị Ủy viên UBTƯ MTTQ Việt Nam khóa IX và một số tổ chức, hội đoàn người Việt Nam ở nước ngoài, ngày 27/8.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng vai trò của đoàn kết quốc tế và đối ngoại nhân dân. Sinh thời, Người từng nói: “... Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân”1. Đối ngoại nhân dân Việt Nam kế thừa truyền thống ngoại giao hoà hiếu, nhân nghĩa của cha ông ta, được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt nền móng và trực tiếp chỉ đạo, có vai trò, vị trí và đóng góp quan trọng trong mọi giai đoạn cách mạng của đất nước, từ trong đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, phá bao vây, cấm vận trước đây và trong đổi mới và hội nhập quốc tế ngày nay.

Đối ngoại nhân dân hướng tới lực lượng quần chúng đông đảo, có vai trò quan trọng trong xây đắp tình hữu nghị với nhân dân các nước, tạo nền tảng vững chắc, chất keo gắn kết cho việc xây dựng và phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa các quốc gia.

Thành tựu của 35 năm đổi mới đã làm gia tăng thế và lực của đất nước, uy tín và vị thế của Việt Nam được nâng cao. Đất nước ta bước vào giai đoạn mới, phát triển nhanh và bền vững, hướng tới mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào giữa thế kỷ XXI. Công cuộc đổi mới toàn diện được đẩy mạnh, hội nhập quốc tế thu được nhiều kết quả quan trọng.

Tuy nhiên, đất nước ta cũng phải đối mặt với nhiều thách thức cả về an ninh và phát triển do những khó khăn nội tại cũng như những tác động tiêu cực của tình hình quốc tế và khu vực, đặc biệt là tác động sâu sắc và lâu dài của đại dịch Covid-19, cạnh tranh nước lớn, cạnh tranh kinh tế thương mại, các thách thức an ninh phi truyền thống, thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước nổi lên gay gắt. Tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, là thách thức nghiêm trọng đối với hoà bình, ổn định ở khu vực. Các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng và Nhà nước ta, nhất là trong lĩnh vực dân chủ, nhân quyền... Trong môi trường quốc tế phức tạp, đối tượng, đối tác đan xen, vừa đấu tranh vừa hợp tác trên cơ sở lợi ích, việc tăng cường tiếp cận, tranh thủ sự ủng hộ của công chúng rộng rãi cả ở trong nước và nước ngoài lại càng cần thiết. Đối ngoại nhân dân với lợi thế riêng, linh hoạt, mềm dẻo, có khả năng tiếp cận và thiết lập quan hệ rộng rãi các đối tượng, có thể đồng hành và hỗ trợ hiệu quả cho đối ngoại Đảng và ngoại giao Nhà nước, nhất là trong những vấn đề phức tạp, nhạy cảm, vào những thời điểm mà đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước khó hoặc không thể trực tiếp xử lý.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định tầm nhìn chiến lược trong giai đoạn mới với khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc và mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào năm 2045.

Đại hội khẳng định tiếp tục thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại; Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác cùng có lợi. Mở rộng quan hệ và đẩy mạnh hợp tác với các lực lượng chính trị, xã hội và nhân dân các nước, phấn đấu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác phát triển và tiến bộ xã hội. Đặc biệt, Đại hội đã xác định “vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước” và nhiệm vụ “triển khai nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân”.

Được xác định là một trong ba trụ cột của nền ngoại giao Việt Nam toàn diện và hiện đại, đối ngoại nhân dân có khả năng và cần phát huy vai trò quan trọng là một kênh kiến tạo sức mạnh mềm quốc gia, tạo nền tảng xã hội, cơ sở quần chúng trong quan hệ với các quốc gia, có những bước đi đột phá, bổ sung, hỗ trợ cho đối ngoại Đảng và ngoại giao Nhà nước, nỗ lực đóng góp hiệu quả vào việc thực hiện mục tiêu chung của đối ngoại là: giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác với nhân dân các nước, huy động nguồn lực quốc tế, sự đoàn kết, ủng hộ mạnh mẽ của nhân dân thế giới đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân Việt Nam.

Bà Trương Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, và ông Saysomphone Phomvihane, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯ Mặt trận Lào Xây dựng đất nước.

Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, công tác đối ngoại nhân dân trong thời gian tới sẽ tiếp tục bám sát phương châm “chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả”, tập trung hoàn thành tốt các nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động hòa bình, đoàn kết, hữu nghị, hợp tác phát triển. Củng cố, mở rộng mạng lưới bạn bè quốc tế, tăng cường quan hệ hữu nghị với nhân dân các nước, đặc biệt là các nước láng giềng Lào, Campuchia, Trung Quốc, các nước ASEAN và các đối tác chiến lược, toàn diện, bạn bè truyền thống. Tích cực vận động nhân dân các nước, đồng bào Việt Nam ở nước ngoài ủng hộ công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta. Chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối với bạn bè quốc tế, tăng cường các hoạt động giao lưu văn hóa, giáo dục, y tế, thanh niên tình nguyện, huy động sự tham gia của nhân sỹ, trí thức, thu hút giới trẻ... để tăng sức hấp dẫn, làm đa dạng, phong phú thêm các hoạt động và tăng cường lực lượng làm đối ngoại nhân dân.

Thứ hai, phát huy vai trò cầu nối, tăng cường hợp tác nhân dân trên các lĩnh vực, nâng cao hiệu quả hợp tác với các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, mở rộng quan hệ với các đối tác mới, các hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp, để huy động, tranh thủ nguồn lực về vốn, tri thức, công nghệ, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Thứ ba, nâng cao hiệu quả sự tham gia của Việt Nam trong các cơ chế đa phương, các mạng lưới, tổ chức nhân dân đa phương quốc tế, liên khu vực và khu vực; Nghiên cứu đề xuất xây dựng các sáng kiến hợp tác trong những vấn đề thuộc lợi ích và quan tâm chung như: hoà bình, an ninh, hợp tác ứng phó với các mối đe doạ an ninh truyền thống và phi truyền thống, phát triển bền vững, vai trò của luật pháp quốc tế… nhằm tăng cường đoàn kết với các lực lượng tiến bộ, tranh thủ sự ủng hộ đối với Việt Nam, thúc đẩy, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc, nâng cao vị thế đất nước và góp phần vào việc thúc đẩy hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác, phát triển bền vững và tiến bộ xã hội trên thế giới.

Thứ tư, phát huy vai trò là kênh thông tin đa chiều, khách quan, tích cực đóng góp vào công tác nghiên cứu, dự báo tình hình, tham mưu đề xuất các chủ trương, biện pháp đối ngoại song phương và đa phương. Tăng cường công tác nghiên cứu cơ bản, đặc biệt là về các xu hướng, tập hợp lực lượng nhân dân thế giới hiện nay.

Thứ năm, đổi mới, nâng cao chất lượng nội dung thông tin đối ngoại. Đa dạng hóa, đổi mới hình thức ấn phẩm thông tin, tăng cường sử dụng công nghệ, mạng xã hội, để thông tin kịp thời, phong phú, sinh động và hấp dẫn hơn nhằm quảng bá, giới thiệu đất nước, con người, văn hóa, tiềm năng phát triển của Việt Nam. Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, đấu tranh với các luận điệu chống phá, sai trái, thù địch, nhất là những vấn đề liên quan đến dân tộc, tôn giáo và nhân quyền, chủ quyền biển đảo.

Thứ sáu, tích cực triển khai thực hiện Kết luận số 12-KL/TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới, thực hiện tốt chủ trương đại đoàn kết dân tộc. Tăng cường kết nối, đổi mới các hình thức vận động, thu hút, tạo điều kiện thuận lợi cho kiều bào, đặc biệt là giới trẻ, phát huy được tiềm năng của mình, tích cực tham gia các hoạt động đối ngoại nhân dân và tích cực đóng góp cho quê hương, đất nước. Tích cực phối hợp hỗ trợ, giúp đỡ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài hoà nhập và nâng cao địa vị pháp lý ở nước sở tại, khắc phục khó khăn trong cuộc sống.

Thứ bảy, xây dựng và phát triển tổ chức vững mạnh, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, phát huy tính chủ động, linh hoạt nâng cao chất lượng hoạt động đối ngoại của các tổ chức thành viên. Tích cực mở rộng mạng lưới, lực lượng, chủ động xây dựng nguồn lực cho công tác đối ngoại nhân dân. Tăng cường thu hút sự tham gia của tri thức, giới trẻ, doanh nghiệp vào công tác đối ngoại nhân dân. Từng bước nâng cao chất lượng, xây dựng đội ngũ cán bộ công tác đối ngoại nhân dân có đủ bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi chuyên môn, ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

  Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Nguyễn Phương Nga phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: VGP/Hải Minh

Thứ tám, tích cực góp phần xây dựng nền ngoại giao toàn diện và hiện đại. Tăng cường sự kết hợp chặt chẽ, hỗ trợ hiệu quả giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân trong chia sẻ thông tin, trong công tác tham mưu, xây dựng chính sách và triển khai các hoạt động đối ngoại. Phát huy vai trò nòng cốt của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Liên hiệp hữu nghị, thực hiện tốt quy chế phối hợp công tác giữa các tổ chức nhân dân Việt Nam trong đề xuất sáng kiến, triển khai hoạt động đối ngoại nhân dân, vận động đồng bào người Việt Nam ở nước ngoài và đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ.

Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu nhấn mạnh, đối ngoại là sự nghiệp của toàn dân. Chúng ta tin tưởng rằng, Mặt trận Tổ quốc cùng với các tổ chức thành viên sẽ phát huy mạnh mẽ vai trò của đối ngoại nhân dân, huy động sự đoàn kết ủng hộ của nhân dân thế giới và đồng bào Việt Nam ở nước ngoài, tăng cường sức mạnh tổng hợp của đối ngoại Việt Nam, góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.

Chú thích:

Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t.8, tr.276.

Nguyễn Phương Nga

Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam