76 năm xây dựng, trưởng thành, phát triển của Quân đội nhân dân Việt Nam cũng đồng thời là quá trình xây dựng, củng cố và phát huy "thế trận lòng dân", khẳng định vai trò của một trong những sức mạnh nội sinh - nền tảng tạo nên thành trì vững chắc trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Phát huy mạnh mẽ thế trận lòng dân trong nền quốc phòng toàn dân

Cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Hướng Lập (Quảng Trị) hướng dẫn nhân dân trồng cây bời lời, nhằm giúp nâng cao đời sống, tiến tới xóa đói, giảm nghèo... Ảnh: Hồ Cầu/TTXVN

"Thế trận lòng dân" là vấn đề khách quan, có tính quy luật trong truyền thống dựng nước, giữ nước của dân tộc Việt Nam. Việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng Quân đội "từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu" là một trong những yếu tố góp phần thể hiện tư tưởng xuyên suốt "lấy dân làm gốc" của Chủ tịch Hồ Chí Minh. 

Đảng, Nhà nước ta luôn nhất quán khẳng định, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh là sự nghiệp cách mạng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và của cả hệ thống chính trị; trong đó, Quân đội nhân dân là lực lượng nòng cốt. Nhiệm vụ của nền quốc phòng không chỉ là bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc mà còn phải bảo vệ Đảng, bảo vệ nhân dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. 

Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 đã thể hiện rõ: "Nền quốc phòng toàn dân được xây dựng trên nền tảng "thế trận lòng dân", biểu hiện ở lòng trung thành vô hạn với Tổ quốc, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, sự đồng thuận, tin tưởng tuyệt đối của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước; vững tin vào thắng lợi của sự nghiệp đổi mới về chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, vào khả năng và sức mạnh tổng hợp của đất nước, sức mạnh vô địch của nhân dân và của khối đại đoàn kết toàn dân tộc."

Xây dựng nền quốc phòng toàn dân là xây dựng cả lực lượng và thế trận; xây dựng tiềm lực mọi mặt, đặc biệt là tiềm lực chính trị - tinh thần; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân và hệ thống chính trị vững mạnh, tạo nên sức mạnh tổng hợp bảo vệ Tổ quốc. Cơ sở quan trọng nhất tạo nên sức mạnh quốc phòng Việt Nam là sức mạnh chính trị - tinh thần, sức mạnh của lòng dân, khối đại đoàn kết toàn dân, mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với dân, quân với dân; sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt, đoàn kết, thống nhất của Đảng.

Nội dung tại mục "Tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa" trong dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, nêu rõ: "Tăng cường tiềm lực quốc phòng và an ninh, xây dựng và phát huy mạnh mẽ thế trận lòng dân trong nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân; xây dựng và củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân".

So với Báo cáo Chính trị tại Đại hội XII, dự thảo Báo cáo Chính trị lần này không chỉ tiếp tục khẳng định vấn đề xây dựng thế trận lòng dân mà còn bổ sung thêm vấn đề phát huy mạnh mẽ thế trận lòng dân. Việc khẳng định phải xây dựng, phát huy mạnh mẽ thế trận lòng dân trong nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân không chỉ thống nhất với quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử; phù hợp với truyền thống, kinh nghiệm của ông cha ta trong công cuộc đấu tranh dựng nước, giữ nước mà còn phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

Quân đội từ nhân dân mà ra, vì nhân dân phục vụ 

Cán bộ, chiến sĩ thuộc Tiểu đoàn bộ binh (Trung đoàn 741, Bộ CHQS tỉnh Điện Biên) phát quang đường liên bản, khơi thông cống rãnh thoát nước, tạo diện tạo đường giao thông nông thôn sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh. Ảnh: Xuân Tiến/TTXVN

Chăm lo xây dựng nền quốc phòng toàn dân, dựa vào dân, phát huy sức mạnh toàn dân để xây dựng quốc phòng là luận điểm cách mạng, khoa học quan trọng trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, quan tâm đến nguyện vọng chính đáng của nhân dân, Quân đội nhân dân Việt Nam là lực lượng nòng cốt trong "xây dựng thế trận lòng dân", tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị, giúp nhân dân phát triển sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hành động chống phá của các thế lực thù địch, nhất là ở các địa bàn chiến lược, trọng yếu về quốc phòng, an ninh; giữ vững bản chất, truyền thống, phẩm chất tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ; tăng cường mối quan hệ mật thiết quân - dân, tạo niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tác phẩm Dân vận: "Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công" và quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác dân vận, những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã cụ thể hóa các nghị quyết, chương trình... chỉ đạo toàn quân thực hiện công tác dân vận luôn hướng về cơ sở, chú trọng vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đồng bào tôn giáo. Hình thức dân vận thường xuyên được đổi mới đa dạng, phong phú, xây dựng được nhiều mô hình sáng tạo, hoạt động hiệu quả, nhất là mô hình hành quân dã ngoại làm công tác dân vận.

Là một trong những lực lượng đi đầu trong thực hiện công tác dân vận của Quân đội, với nhiệm vụ đặc thù đứng chân trên những địa bàn vùng sâu, vùng xa, Bộ đội Biên phòng luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, khắc phục mọi khó khăn, gắn bó máu thịt với đồng bào các dân tộc nơi biên giới, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Với phương châm "Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt", cán bộ, chiến sĩ Biên phòng đã kiên trì thực hiện "ba bám": bám đơn vị, bám địa bàn, bám chủ trương, chính sách và "bốn cùng": cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc. Các phong trào thi đua yêu nước, các mô hình, chương trình tiêu biểu như: "Bộ đội Biên phòng chung sức xây dựng nông thôn mới", "Nâng bước em tới trường", "Hãy làm sạch biển", Chương trình "Đồng hành cùng phụ nữ biên cương"... được thực hiện tốt, đem lại nhiều kết quả tích cực. 

Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng từng khẳng định: "Trong mỗi bước phát triển, trưởng thành và chiến thắng của Quân đội đều có sự giúp đỡ, bao bọc, chở che của nhân dân. Càng trong khó khăn, gian khổ, tình quân dân càng thêm gắn bó, chia ngọt, sẻ bùi, đồng cam, cộng khổ. Vì vậy, tiến hành công tác dân vận, không chỉ là nhiệm vụ của Quân đội thực hiện chức năng "đội quân công tác", mà còn là tình cảm, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ đối với sự yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ, che chở của nhân dân trong suốt quá trình xây dựng, phát triển, trưởng thành và chiến đấu của Quân đội; phản ánh bản chất cách mạng, truyền thống tốt đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam."

Một điểm chốt chặn giữa cánh đồng của Lực lượng Biên phòng Cửa khẩu Chàng Riệc (huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh) ở khu vực biên giới. Ảnh: Phạm Thanh Tân/TTXVN

Trước những diễn biến khó lường của đại dịch COVID-19, Quân đội là một trong những lực lượng trên tuyến đầu phòng, chống dịch, với hàng nghìn tổ, chốt Biên phòng duy trì những lá chắn nơi biên cương. Lực lượng Quân y ngày đêm nỗ lực tham gia nghiên cứu sinh phẩm xét nghiệm virus SARS-CoV-2 và vaccine ngừa COVID-19. Giữa tâm dịch, lực lượng Bộ đội Hóa học đã kịp thời có mặt, đảm bảo thực hiện công tác tiêu tẩy, khử trùng ở những ổ dịch, hạn chế mức thấp nhất sự lây lan của dịch bệnh trong cộng đồng. Với nhiệm vụ tiếp nhận, tổ chức cách ly y tế đối với người nhập cảnh từ các quốc gia, vùng lãnh thổ có dịch COVID-19 vào Việt Nam, trên khắp đất nước, các đơn vị của Quân đội được huy động trở thành những khu cách ly an toàn. Quân đội kiện toàn và sẵn sàng triển khai hàng trăm tổ cơ động phòng, chống dịch từ các bệnh xá quân y và đội y học dự phòng của các quân khu, quân đoàn...

Đặc biệt, trong thời gian vừa qua, trước sự tàn phá khốc liệt của thiên tai, lũ lụt trên địa bàn các tỉnh miền Trung, gây nên thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản của nhân dân, để lại hậu quả nặng nề đối với mọi mặt của đời sống xã hội, cán bộ, chiến sĩ Quân đội đã không ngại gian khổ, kịp thời có mặt ở những nơi khó khăn nhất, hiểm nguy nhất để tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Nhiều cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng hy sinh trong thực hiện nhiệm vụ. Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng - đội quân tuyệt đối trung thành, tin cậy, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ Đảng, Nhà nước và nhân dân đã góp phần làm ngời sáng thêm phẩm chất cao đẹp của "Bộ đội Cụ Hồ", bộ đội của dân. 

Từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, vì nhân dân phục vụ, Quân đội đã xây dựng "thế trận lòng dân" từ chính sự gắn bó mật thiết với nhân dân, từ hình ảnh người chiến sĩ cứu hộ cứu nạn trong gian khó, hiểm nguy; người chiến sĩ trên tuyến đầu chống dịch; những người lính quân hàm xanh ngày đêm canh giữ các điểm chốt biên cương; người chiến sĩ mũ nồi xanh tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc... cũng như biết bao cống hiến lặng thầm của tất cả những người lính trên khắp đất nước này, đang từng ngày, từng giờ đóng góp sức mình cho sự nghiệp xây dựng đất nước, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, khắc họa rõ nét phẩm chất, bản lĩnh của Bộ đội Cụ Hồ Việt Nam, ghi dấu ấn trong lòng nhân dân và lan tỏa hình ảnh đẹp ra thế giới...

Theo Hiền Hạnh (TTXVN)