Trụ sở Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Ảnh: Internet
Thông tin bằng văn bản tới Tạp chí Mặt trận (văn bản số 1957/BKHĐT-QLĐT ngày 26/3/2020) đối với vụ việc thẩm định hồ sơ đấu thầu đã lọt “qua cửa” nhiều cấp ngành của tỉnh và thành phố Chí Linh, thậm chí đã trình đến Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Nguyễn Dương Thái ký quyết định phê duyệt kết quả sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư nhưng vẫn để xảy ra sai sót rất nghiêm trọng khiến gói thầu đứng trước nguy cơ “đổ bể”, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và ngân sách nhà nước, ông Nguyễn Đức Tâm - Chánh Văn phòng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, theo quy định tại Điều 73 Luật Đấu thầu, việc tổ chức kiểm tra, giám sát, theo dõi công tác đấu thầu, thực hiện hợp đồng (khoản 6) và xử lý vi phạm về đấu thầu (khoản 3) thuộc trách nhiệm của người có thẩm quyền của Dự án.
Liên quan đến quá trình lựa chọn nhà đầu tư của Dự án, ngày 13/02/2020, Cục Quản lý đấu thầu - Bộ Kế hoạch và Đầu tư có văn bản số 135/QLĐT-PPP gửi đồng thời UBND tỉnh Hải Dương, UBND thành phố Chí Linh và Sở KH&ĐT tỉnh Hải Dương. Trong đó, Cục Quản lý đấu thầu đã đề nghị UBND thành phố Chí Linh báo cáo cấp có thẩm quyền đầy đủ, trung thực toàn bộ thông tin về quá trình chuẩn bị, tổ chức lựa chọn nhà đầu tư của dự án, bao gồm nguyên nhân để xảy ra sai sót.
Theo đó, căn cứ vào báo cáo của UBND thành phố Chí Linh, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương (người có thẩm quyền của dự án) chịu trách nhiệm về việc tổ chức kiểm tra các dự án thuộc phạm vi quản lý của địa phương. Trường hợp cần thiết, UBND tỉnh Hải Dương có thể giao cơ quan chuyên môn của tỉnh tiến hành thanh tra, kiểm tra đột xuất.
Ông Nguyễn Đức Tâm cũng thông tin, “Bộ Kế hoạch và Đầu tư có trách nhiệm tổ chức kiểm tra đột xuất trong trường hợp Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở Trung ương, Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh, ngưòi đứng đầu cơ quan kiểm tra yêu cầu theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Thông tư số 10/2016/TT-BKHĐT”.
Quyết định số 498/QĐ-UBND về việc phê duyệt kết quả sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án ngày 31/01/2019 do ông Nguyễn Dương Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương kí ban hành.
Như đã thông tin trước đó, cuộc đầu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Khu dân cư mới tại Khu phố Hưng Đạo, phường Sao Đỏ, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương đang ở giai đoạn cao trào bỗng dưng “đứt gánh”.
Theo đó, từ những số liệu “lập lờ đánh lận con đen” được UBND thành phố Chí Linh đưa ra trong hồ sơ đấu thầu, được Sở KH&ĐT tỉnh Hải Dương thẩm định, làm tờ trình, ông Nguyễn Dương Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương đã ký ban hành Quyết định số 498/QĐ-UBND ngày 31/01/2019 về việc phê duyệt kết quả sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án.
Qua sơ tuyển, chọn lọc các nhà thầu có đủ điều kiện, năng lực tham gia dự thầu, Quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Nguyễn Dương Thái đã chọn ra 2 nhà thầu là: Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển nhà và Đô thị HUD6 và Liên danh Công ty Cổ phần Thương mại - Quảng cáo - Xây dựng - Địa ốc Việt Hân và Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển hạ tầng Nam Quang (Liên danh Việt Hân - Nam Quang).
Dự án khu dân cư mới phố Hưng Đạo có tổng diện tích quy hoạch 65.146 m2. Tổng mức đầu tư của dự án (tạm tính chưa bao gồm tiền sử dụng đất) là 82,054 tỷ đồng. Trong đó, phương án tổng thể bồi thường, hỗ trợ GPMB xây dựng Khu dân cư mới khu phố Hưng Đạo khoảng 18 tỷ 329 triệu đồng.
Theo hồ sơ mời thầu, về diện tích đất ở phải GPMB là 200 m2. Kinh phí bồi thường cho đất ở khoảng 2 tỷ đồng. Tuy nhiên trong thực tế thì diện tích bồi thường đất ở của dự án không phải 200 m2.
Vậy nhưng, theo trích lục và đo vẽ bổ sung bản đồ địa chính của Văn phòng đăng ký QSDĐ TP Chí Linh đã được Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương phê duyệt thì phần đất ở đô thị (ODT) phải bồi thường, GPMB của dự án là 2.398,3 m2, liên quan tới trên 70 hộ dân, gấp gần 12 lần so với số liệu hồ sơ mời thầu và tổng số tiền phải đền bù chênh lệch khoảng 22 tỷ đồng so với hạng mục này trong hồ sơ mời thầu.
Như vậy, hồ sơ mời thầu đã mời thiếu 2.198.3 m2 đất ở so với thực tế. Vì vậy giá trị bồi thường GPMB do nhà đầu tư đề xuất sẽ không chính xác sẽ ảnh hưởng lớn đến việc lập hồ sơ đề xuất tài chính của nhà đầu tư.
Rõ ràng số liệu trong hồ sơ mời thầu sai lệch với thực tế quá lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới các doanh nghiệp tham gia đấu thầu, làm sai lệch giá trị bỏ thầu và kết quả đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư sẽ không chính xác. Không những thế, việc đưa ra số liệu đền bù đất ở ít hơn thực tế gần 12 lần sẽ làm thiệt hại cho nhà thầu, thất thu cho ngân sách nhà nước một khoản tiền không nhỏ.
Văn bản số 135/QLĐT-PPP ngày 13/02/2020 của Cục Quản lý đầu thầu.
Tại văn bản số 135/QLĐT-PPP ngày 13/02/2020, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu Bộ KH&ĐT Vũ Quỳnh Lê cho rằng, quá trình lập, thẩm định, phê duyệt HSMT có sự sai sót khi để xảy ra sự không thống nhất giữa các cứ thực hiện (có 3 số liệu khác nhau) và tính thiếu diện tích đất ở, chi phí bồi thường, GPMB. Trách nhiệm này thuộc về các cơ quan, tổ chức liên quan đến việc lập, phê duyệt phương án bồi thường, GPMB; lập, thẩm định, phê duyệt HSMT. Đồng thời, phần diện tích tính thiếu có được coi là đất ở không và diện tích, chi phí bồi thường, GPMB chính xác là bao nhiêu cần được UBND tỉnh Hải Dương xác định trên cơ sở ý kiến tham mưu của cơ quan quản lý về đất đai, xây dựng.
Cục Quản lý đấu thầu cũng đưa ra “cảnh báo”, quá trình đầu thầu sẽ vướng phải các “rào cản”, nếu trường hợp một trong các điều kiện không đáp ứng thì việc tiếp tục lựa chọn nhà đầu tư sẽ không còn ý nghĩa, không đạt được mục tiêu đấu thầu.
Trong mọi trường hợp, người có thẩm quyền chịu trách nhiệm về việc quyết định xử lý tình huống trong đấu thầu hoặc quyết định hủy thầu theo quy định tại khoản 4, 8 Điều 73 Luật Đầu thầu và chịu trách nhiệm hoàn toàn về quyết định của mình.
Như vậy, ông Nguyễn Dương Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương sẽ phải chịu trách nhiệm về việc tổ chức kiểm tra, giám sát, theo dõi công tác đấu thầu, thực hiện hợp đồng và xử lý vi phạm về đấu thầu các dự án thuộc phạm vi quản lý của địa phương.
Tuy nhiên, dư luận đặt ra câu hỏi, nếu để địa phương tự tổ chức kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm về đấu thầu liệu có đảm bảo khách quan, minh bạch, bởi lẽ Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương là người đã ký quyết định phê duyệt kết quả sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án trên cơ sở tham mưu có dấu sai phạm của cấp dưới (Sở KH&ĐT, UBND thành phố Chí Linh).
Bên cạnh đó, việc để sai phạm “lọt cửa” nhiều cấp ngành, gây hệ lụy nghiêm trọng, thể hiện cách làm việc cẩu thả mang tính hệ thống của các đơn vị tham mưu. Đến khi sự việc bị vỡ lở, nhiều sai phạm bị bóc phốt lại xảy ra hiện tượng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm.
Ngoài ra, đối với vụ việc này, trách nhiệm của Sở KH&ĐT tỉnh Hải Dương và UBND thành phố Chí Linh là gì? Quá trình lập, thẩm định, phát hành HSMT, đánh giá HSDT của UBND thành phố Chí Linh và đơn vị tư vấn lập HSMST là Công ty Cổ phần Sơn Thành diễn ra như thế nào?
Phải chăng UBND thành phố Chí Linh và Sở KH&ĐT tỉnh Hải Dương đang đẩy Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Nguyễn Dương Thái vào thế khó, “tiến thì nhiều rào cản, dễ sai sót, lùi thì lãng phí về thời gian và chi phí”? Với vai trò là cơ quan đầu mối thực hiện nhiệm quản lý nhà nước về đấu thầu tại địa phương, Sở KH&ĐT tỉnh Hải Dương sẽ phải chịu trách nhiệm gì trước lãnh đạo UBND tỉnh Hải Dương khi tham mưu, lập Tờ trình, Báo cáo thẩm định đối với dự án đã để xảy ra sai sót?
Khu đất vừa đấu thầu triển khai Dự án xây dựng khu dân cư mới khu phố Hưng Đạo, phường Sao Đỏ, thành phố Chí Linh. Ảnh: Báo TN&MT
Vì vậy, trước các dấu hiệu sai phạm nghiêm trọng trong công tác lựa chọn nhà đầu tư thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Khu dân cư mới tại Khu phố Hưng Đạo, phường Sao Đỏ, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương, tiềm ẩn nguy cơ gây thiệt hại cho doanh nghiệp và ngân sách nhà nước như đã nêu ở trên rất cần sự quan tâm, vào cuộc của các cơ quan Trung ương để tiếp tục xem xét, làm rõ các dấu hiệu sai phạm một cách khách quan, minh bạch nhất. Cụ thể:
Một là, đề nghị Ủy ban kiểm tra Trung ương, Ban Nội chính Trung ương cần vào cuộc, tập trung kiểm tra, làm rõ các dấu hiệu vi phạm của đảng viên, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh Hải Dương trong việc thực hiện nhiệm vụ nhằm siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và bộ máy Nhà nước.
Hai là, đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường… vào cuộc thanh tra, kiểm tra, xem xét, làm rõ việc xác định diện tích đất, các loại đất, giá đất.. tại dự án đã được báo chí và dư luận nêu ra có dấu hiệu tiêu cực, thông thầu, tiềm ẩn nguy cơ thất thoát, lãng phí. Nếu phát hiện sai phạm, đề nghị chuyển toàn bộ hồ sơ sang Cơ quan Điều tra Bộ Công an làm cơ sở để tiếp tục đấu tranh, khởi tố vụ án để điều tra, làm rõ các vi phạm.
Ba là, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp cần tăng cường giám sát việc chấp hành pháp luật trong việc công khai kết quả thanh tra, nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở, phát huy vai trò của báo chí và nhân dân tham gia đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
Bốn là, Bộ Công an, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an), UBND tỉnh Hải Dương khẩn trương vào cuộc, chỉ đạo làm rõ sai phạm của các tổ chức, cá nhân có liên quan, đồng thời làm rõ có hay không hành vi thông thầu, “ưu ái” nhà thầu quen tại dự án; công khai, minh bạch hình thức xử lý để đảm tính răn đe, phòng ngừa chung.
(Mặt trận) - Từ những số liệu sai, “lập lờ đánh lận con đen” mà UBND thành phố Chí Linh đệ trình nhiều cấp, ngành...
Phan Anh Tuấn