Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong công tác quản lý, khai thác, chế biến khoáng sản (KS) trên địa bàn tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2005 - 2015
Như đã thông tin, TTCP vừa ban hành Thông báo số 901/TB-TTCP về kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong công tác quản lý, khai thác, chế biến khoáng sản (KS) trên địa bàn tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2005 - 2015.
Theo Thông báo kết luận thanh tra, giai đoạn từ năm 2008-2011, UBND tỉnh Lào Cai không ban hành quyết định tính hệ số quy đổi khối lượng từ quặng thành phẩm hoặc quặng tuyển ra quặng nguyên khai để tính phí bảo vệ môi trường, gây thất thoát ngân sách nhà nước, vi phạm quy định của Chính phủ và thông tư của Bộ Tài chính.
“Qua thanh tra tại 6 chủ đầu tư, đã phát hiện việc quản lý nguồn thu tài chính từ hoạt động khoáng sản đang còn nhiều khuyết điểm, vi phạm, gây thất thoát ngân sách nhà nước số tiền trên 95,2 tỷ đồng”- Thông báo Kết luận số 901 nêu rõ.
Trong Giai đoạn 2007-2015, tỉnh Lào Cai đã cấp giấy phép khai thác khoáng sản và giao đất tại 13 dự án, diện tích vượt so với quy hoạch 196,77 ha vào đất rừng sản xuất, đất nông nghiệp và các loại đất khác; có 11 dự án khai thác khoáng sản nằm ngoài quy hoạch với diện tích 65,4ha.
Đối với Công ty Apatit Việt Nam, TTCP kết luận một số khai trường đã khai thác nhiều năm, nhưng đến thời điểm thanh tra, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng các cơ quan, đơn vị có liên quan chưa thực hiện việc cắm mốc và bàn giao mốc giới tại một số khu vực khai thác, vi phạm Luật Khoáng sản. Công ty này vẫn khai thác quặng Apatit tại một số khai trường khi giấy phép khai thác đã hết hạn khai thác.
UBND tỉnh Lào Cai cho phép Công ty TNHH Xây dựng, Thương mại Lilama thực hiện dự án nhà hàng, khách sạn, nhưng thực tế khai thác Apatit trái phép, vi phạm Điều 65, 67 Luật Khoáng sản năm 2010.
Ông Nguyễn Hữu Vạn giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai trong giai đoạn 2006 - 2010 (Ảnh: baotintuc.vn)
Tuy nhiên, đây mới chỉ là một trong nhiều sai phạm đã diễn ra tại tỉnh Lào Cai trong lĩnh vực khai thác chế biến khoáng sản.
Cũng theo văn bản số 901, UBND tỉnh Lào Cai chưa ban hành kịp thời một số văn bản quy định bảo vệ môi trường và một số văn bản quy định về tính thuế tài nguyên chưa sát với giá khoáng sản thực tế của thị trường, dẫn đến có lợi cho doanh nghiệp và thất thu ngân sách nhà nước. Trách nhiệm thuộc Chủ tịch UBND tỉnh và Giám đốc Sở Tài chính, Cục trưởng Cục Thuế giai đoạn 2008-2012.
Việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch khoáng sản làm vật liệu thông thường trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2005-2020 không có diện tích, ranh giới, quy hoạch của từng điểm mỏ là chưa đúng với quy định của Chính phủ về quản lý vật liệu xây dựng, gây khó khăn cho công tác quản lý và bảo vệ khoáng sản.
Trách nhiệm chung thuộc Chủ tịch UBND tỉnh, trách nhiệm trực tiếp thuộc Phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách và Giám đốc Sở Xây dựng, giai đoạn 2007 - 2016.
Việc cung cấp thông tin về quy hoạch và giới thiệu địa điểm dự án cũng có rất nhiều bất thường. Cụ thể, có 13 dự án khoáng sản được giới thiệu địa điểm với diện tích vượt so với quy hoạch gần 197ha vào đất rừng sản xuất, đất nông nghiệp và các loại đất khác. 11 dự án khai thác khoáng sản nằm ngoài quy hoạch với diện tích 65,4ha, chưa đúng với Luật Xây dựng và Nghị định 08/2005 của Chính phủ về quy hoạch xây dựng.
Ngoài ra, Sở Xây dựng Lào Cai còn giới thiệu địa điểm 31 dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, với tổng diện tích trên 101 ha, trong quy hoạch chỉ thể hiện điểm mỏ, không có diện tích quy hoạch, ranh giới.
Tại dự án khai thác, tuyển và luyện vàng gốc, mỏ vàng Minh Lương, kết luận chỉ rõ việc giới thiệu địa điểm và thông báo quỹ đất quy hoạch chỉ là 21,18ha nhưng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cấp Giấy phép khai thác khoáng sản với diện tích khu vực khai thác lên tới 112ha; năm 2010, UBND tỉnh Lào Cai lại cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty đầu tư dự án khai thác, tuyển và luyện quặng vàng gốc mỏ vàng Minh Lương với diện tích trên 151ha, vượt so với quy hoạch 130ha (?!). Trách nhiệm thuộc về Bộ TN&MT; UBND tỉnh Lào Cai.
Ông Nguyễn Thành Sinh, nguyên Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Lào Cai giai đoạn 2009 - 2012 (Ảnh: Báo Lào Cai)
Dự án khai thác vàng gốc, mỏ vàng Sa Phìn và Tsuha được cho thuê 9,6ha đất rừng phòng hộ và 9,654ha đất chưa sử dụng nhưng quy hoạch là rừng phòng hộ; 15,83ha đất tại Tsuha, xã Nậm Xây quy hoạch rừng sản xuất, nhưng những diện tích này không quy hoạch là đất hoạt động khoáng sản, vi phạm Luật Khoáng sản 2010. Trách nhiệm thuộc về Bộ Tài nguyên và Môi trường; UBND tỉnh Lào Cai; Sở TN&MT.
Đối với dự án xây dựng nhà hàng, khách sạn, kết luận thanh tra chỉ rõ: Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai giới thiệu địa điểm lập dự án với diện tích 3,77 ha không thuộc quy hoạch sử dụng đất dịch vụ, đồng thời UBND tỉnh Lào Cai có văn bản cho chủ trương để chủ đầu tư tận thu, thu gom quặng Apatit khi thực hiện dự án xây dựng nhà hàng, khách sạn là vi phạm Luật Khoáng sản 2010.
Trách nhiệm thuộc Chủ tịch UBND tỉnh, trách nhiệm trực tiếp thuộc Phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách; Giám đốc các Sở TN&MT, Xây dựng giai đoạn 2010 - 2013.
Ông Mai Đình Định, nguyên Giám đốc Sở TN&MT Lào Cai (Ảnh: Báo Lào Cai)
Không hiểu, cơ quan ban ngành tỉnh Lào Cai có "làm ngơ" để cho Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lilama lấy danh nghĩa thực hiện dự án nhà hàng, khách sạn nhưng thực tế khai thác apatit trái phép?.
Theo TTCP, để xảy ra sai phạm này, Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Chủ tịch phụ trách và Giám đốc Sở TN&MT, Xây dựng thời kỳ này phải chịu trách nhiệm chính.
Vậy, những vị lãnh đạo đương nhiệm trong thời kỳ này là ai? Được biết, năm 2015 - Giám đốc Sở Xây dựng là ông Trịnh Xuân Trường. Hiện tại, ông Trường vẫn đảm đương chức vụ này.
Cùng giai đoạn này, ông Nguyễn Thành Sinh là Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Lào Cai. Ông Nguyễn Thành Sinh trước đó là Phó Giám đốc Sở TN&MT Lào Cai được bầu giữ chức Giám đốc Sở TN&MT Lào Cai. Thời hạn giữ chức vụ 5 năm kể từ ngày 1/4/2015.
Còn Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai trong giai đoạn từ 2005 - 2015 là các ông Nguyễn Hữu Vạn (giai đoạn 2006 - 2010) và ông Nguyễn Văn Vịnh (giai đoạn 2010 -2013). Ông Vịnh hiện là Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai.
Trước những sai phạm, thiếu sót được TTCP nêu rõ, thì những vị nguyên Chủ tịch tỉnh Lào Cai, Phó chủ tịch tỉnh, lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh Lào Cai sẽ phải nhận hình thức kỷ luật như thế nào? Đây là vấn đề đang được dư luận và bạn đọc cả nước đặc biệt quan tâm.
Chỉ đạo công an tỉnh vào cuộc điều tra
Đối với các nội dung liên quan đến dự án của Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo; giao Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai tổ chức thực hiện.
Xác định trách nhiệm và tiến hành kiểm điểm nghiêm túc theo thẩm quyền đối với Lãnh đạo UBND tỉnh, các cơ quan, cá nhân có liên quan trong việc cho phép Công ty thực hiện Dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng và chủ trương cho tận thu, thu gom quặng apatit, nhưng không kiểm tra bảo đảm việc khai thác, tận thu theo đúng quy định của pháp luật;
Xác định trách nhiệm và có hình thức kỷ luật đối với Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường giai đoạn 2009 – 2012.
Chỉ đạo cơ quan công an tỉnh tiến hành xác minh, làm rõ và xử lý theo đúng quy định của pháp luật về những sai phạm trong việc Công ty tận thu, thu gom khoáng sản.
Xem xét thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư, thu hồi diện tích đất 3,77 ha đã cấp cho Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama, do vi phạm về tiến độ thực hiện xây dựng dự án khách sạn nhà hàng theo quy định tại điểm I, khoản 1, điều 64 Luật Đất đai năm 2013.
Yêu cầu Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama hoàn nguyên trên diện tích đất đã tận thu, thug om apatit theo quy định của pháp luật.
Tiến hành kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm túc theo thẩm quyền đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến các vi phạm đã nêu tại Kết luận thanh tra.
Ngoài việc gây thất thoát ngân sách hơn 95,2 tỷ đồng, Thanh tra Chính phủ còn chỉ rõ nhiều lãnh đạo của tỉnh Lào Cai...
Theo Tuấn Ngọc/Thương hiệu và Công luận