MTTQ Việt Nam tỉnh Thái Bình nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát và phản biện xã hội

(Mặt trận) - Có thể khẳng định kết quả hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội trong thời gian qua ở tỉnh Thái Bình đã đạt được những kết quả quan trọng; vai trò, vị thế của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội được nâng lên. Nhiều kiến nghị sau giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội có chất lượng được các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm tiếp thu, nhất là các kiến nghị sau giám sát, đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, hạn chế hành vi vi phạm pháp luật. Cùng với quá trình vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong tỉnh đã từng bước đi vào nền nếp và ngày càng thực chất, hiệu quả hơn.
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thái Bình tổ chức Đoàn giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường tạihuyện Thái Thụy.

Thái Bình là tỉnh đồng bằng ven biển, có diện tích đất tự nhiên 1.546 km2, dân số trên 1,9 triệu người; đơn vị hành chính có 7 huyện, 1 thành phố với 260 xã, phường, thị trấn, 1.797 thôn, tổ dân phố. Đảng bộ Thái Bình có 13 đảng bộ cấp huyện và tương đương, với 768 tổ chức cơ sở Đảng, 4.804 chi bộ, trên 105.000 đảng viên.

Thực hiện Quyết định số 217, 218-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị khoá XI về ban hành "Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội", "Quy định về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền", Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Thái Bình đã phối hợp tham mưu với Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 23-CT/TU ngày 7/4/2014 về lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện; đồng thời tổ chức hội nghị cán bộ chủ chốt trong toàn tỉnh để quán triệt, triển khai thực hiện Quyết định số 217, 218-QĐ/TW. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội cấp tỉnh Thái Bình đã xây dựng chương trình, kế hoạch và các văn bản có liên quan để triển khai, phổ biến, quán triệt trong đội ngũ cán bộ Mặt trận, đoàn thể và tuyên truyền sâu rộng trong đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân. Để tạo thuận lợi cho hoạt động giám sát, phản biện xã hội, Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã tổ chức ký kết các chương trình phối hợp với chính quyền, các ngành chức năng như: chương trình phối hợp với Hội đồng nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Ban Nội chính Tỉnh ủy, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh, Công an tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường…; định kỳ đánh giá sơ kết hằng năm, trong đó có nội dung về hoạt động giám sát, phản biện xã hội; biên tập và phát hành cuốn “Sổ tay công tác giám sát, phản biện xã hội” làm tài liệu cho các bộ Mặt trận và đoàn thể chính trị - xã hội các cấp. Chủ động phối hợp với Sở Tài chính tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí kinh phí hằng năm cho hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh. Trong các kỳ Đại hội Mặt trận Tổ quốc các cấp (nhiệm kỳ 2014 - 2019, 2019 - 2024), Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã có văn bản chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc các cấp quan tâm công tác nhân sự, lựa chọn các cá nhân có trình độ hiểu biết pháp luật và một số lĩnh vực chuyên môn tham gia Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các Hội đồng tư vấn, Ban tư vấn.

Căn cứ vào các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh về công tác giám sát, phản biện xã hội, hàng năm Mặt trận Tổ quốc các cấp tổ chức hội nghị đánh giá kết quả công tác giám sát, phản biện xã hội trong năm và chủ trì hiệp thương thống nhất với các đoàn thể chính trị - xã hội về nội dung giám sát và phản biện xã hội trong năm tới. Báo cáo thường trực cấp ủy cùng cấp ban hành thông báo kết luận về nội dung giám sát, phản biện trong năm để thực hiện. Một số nội dung giám sát, phản biện xã hội liên quan đến nhiều cấp, ngành cần có sự phối hợp chỉ đạo của chính quyền trước khi thực hiện. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh có văn bản chỉ đạo cho hệ thống chính quyền và các sở, ngành chức năng phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội để triển khai thực hiện.

Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh đã tiến hành nhiều cuộc giám sát, phản biện xã hội, đã đạt được những kết quả rất tích cực. Trong 5 năm (2015 - 2020), Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp của tỉnh đã chủ trì triển khai 5.303 cuộc giám sát, trong đó cấp tỉnh chủ trì 26 cuộc, phối hợp 65 cuộc; các huyện, thành phố đã tổ chức thực hiện giám sát 432 cuộc. Nội dung giám sát tập trung vào việc thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác quản lý đất đai; bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm; bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội; việc quản lý thu, chi các khoản đóng góp trong trường học; sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp, chương trình giảm nghèo bền vững; triển khai gói hỗ trợ cho các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19; giải quyết đơn, thư, khiếu nại, tố cáo của công dân... Mặt trận Tổ quốc cấp xã, phường, thị trấn thông qua Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã thực hiện 4.845 cuộc giám sát, tập trung vào các nội dung: thực hiện các quy định, cơ chế, chính sách trong xây dựng nông thôn mới, quản lý đô thị; các khoản đóng góp, xây dựng công trình phúc lợi cộng đồng; thực hiện các chính sách hỗ trợ giảm nghèo; chính sách với người có công với cách mạng; thực hiện các quy ước, hương ước ở khu dân cư... Đối với hoạt động phản biện xã hội, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội cấp tỉnh đã chủ trì 8 nội dung, tập trung vào các dự thảo đề án, dự án lớn của tỉnh có tác động trực tiếp đến đời sống của người dân, được Nhân dân quan tâm. Ở cấp huyện triển khai 36 nội dung; cấp xã nhiệm vụ phản biện xã hội từng bước được triển khai, chủ yếu tham gia ý kiến góp ý vào các dự thảo văn bản về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của địa phương

Năm 2021, Mặt trận Tổ quốc tỉnh triển khai thực hiện 6 nội dung giám sát, 3 nội dung phản biện xã hội. Trong đó 3 nội dung giám sát chuyên đề về công tác quản lý cán bộ, đảng viên và công tác cán bộ; việc tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã; việc thực hiện rà soát đối tượng hưởng chính sách người hoạt động kháng chiến và con đẻ của họ bị nhiễm chất độc hóa học, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã xây dựng kế hoạch, tổ chức hội nghị quán triệt, tập huấn cho đội ngũ cán bộ chủ chốt Mặt trận Tổ quốc các cấp để triển khai giám sát ở cả 3 cấp tỉnh, huyện, xã; phối hợp với các ngành chức năng thành lập các đoàn giám sát trực tiếp ở cấp dưới theo kế hoạch. Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã phối hợp với Sở Tài chính tham mưu với Ủy ban nhân dân tỉnh hỗ trợ kinh phí cho Mặt trận Tổ quốc ở cả 3 cấp để triển khai thực hiện. Qua hoạt động giám sát đã phát hiện một số hạn chế, thiếu sót, bất cập, vướng mắc để kiến nghị với cấp ủy, chính quyền chỉ đạo thực hiện. Trong năm, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh tổ chức Hội thảo chuyên đề về “Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội”, mời đại diện các cơ quan chức năng cấp tỉnh, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc cấp huyện và một số tổ chức, cá nhân tham gia hội thảo; ban hành Đề án “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền của Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh”, tham mưu với Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Thông báo kết luận về công tác thông tin, tuyên truyền của Mặt trận Tổ quốc, trong đó có một số nội dung phục vụ công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, như: phát hành “Bản tin công tác Mặt trận” hằng quý cấp phát đến cán bộ Mặt trận các cấp và các đồng chí Trưởng Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư; quy định hàng tháng và khi cần thiết các vị Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp tổng hợp, thông tin tình hình Nhân dân nơi địa bàn cư trú về Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp để tổng hợp, làm căn cứ cho công tác giám sát, phản biện xã hội và tổ chức đối thoại…

Trong thời gian qua, kể từ khi các nhà máy nhiệt điện Thái Bình và nhà máy sản xuất AmonNitorat đi vào hoạt động, để tăng cường công tác giám sát về môi trường với đời sống, sức khỏe của người dân, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã xây dựng quy chế phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường và Ban quản lý dự án nhiệt điện Thái Bình hàng năm tiến hành hoạt động giám sát, mời các đồng chí Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các vị Trưởng Ban Thanh tra nhân dân của các xã trong vùng ảnh hưởng của các nhà máy cùng tham gia giám sát để kịp thời phát hiện, kiến nghị các cơ quan chức năng và các nhà máy xử lý kịp thời những vấn đề về môi trường trong hoạt động của các nhà máy, đảm bảo môi trường cho người dân trong vùng, đồng thời tạo thuận lợi cho hoạt động của các nhà máy.

Năm 2022, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã báo cáo với Thường trực Tỉnh ủy ban hành Thông báo kết luận đồng ý để Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tiến hành 10 nội dung giám sát, riêng Mặt trận Tổ quốc tỉnh tiến hành 5 nội dung giám sát và 3 nội dung phản biện xã hội, trong đó có 2 nội dung được triển khai trong cả 3 cấp tỉnh, huyện, xã là: giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên theo Quy định số 214-QĐ/TW của Ban Bí thư và giám sát giải quyết một số vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp kéo dài. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã xây dựng kế hoạch và tổ chức hội nghị triển khai đến các đồng chí lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc cấp huyện và đồng chí Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các xã, phường, thị trấn.

Để tăng cường hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã chủ động phối hợp với Ban Dân vận Tỉnh ủy tham mưu với Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Quy chế số 07-QC/TU về “tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp với nhân dân trên địa bàn tỉnh”, trong đó Mặt trận Tổ quốc các cấp chủ trì xây dựng kế hoạch và tổng hợp ý kiến, kiến nghị của Nhân dân mỗi cuộc tiếp xúc, đối thoại. Năm 2021, cấp tỉnh đã tổ chức được 2 cuộc, cấp huyện tổ chức 18 cuộc, cấp xã tổ chức được 518 cuộc tiếp xúc, đối thoại trực tiếp của đồng chí Bí thư cấp ủy và đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân với người dân trên địa bàn. Thông qua việc tổ chức các cuộc tiếp xúc đối thoại giúp Nhân dân trực tiếp trao đổi, phản ánh với người đứng đầu để trình bày tâm tư, nguyện vọng, đồng thời kiến nghị, đề xuất giải quyết những vướng mắc, góp phần giảm đơn thư khiếu nại, tố cáo, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.

Qua việc làm tốt hoạt động giám sát, phản biện xã hội, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đã có nhiều đóng góp quan trọng trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh. Năm 2021, kinh tế của tỉnh duy trì mức tăng trưởng khá (GRDP) đạt 6,68%, xếp thứ 14 cả nước; thu ngân sách nội địa đạt 10.534,3 tỷ đồng, lần đầu tiên vượt mốc trên 10.000 tỷ đồng; nền nông nghiệp tiếp tục đạt năng suất, chất lượng cao và hướng mạnh sang sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị. Hệ thống hạ tầng được đẩy nhanh tiến độ đầu tư, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 đạt trên 95%, xếp thứ hai toàn quốc; nhiều điểm nghẽn, nút thắt quan trọng được tháo gỡ, nhiều nguồn lực mới được khơi thông. Công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 được chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, linh hoạt và hiệu quả, đã kịp thời ngăn chặn, kiểm soát khi có dịch lây lan trên địa bàn tỉnh. Lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, an sinh xã hội được bảo đảm, các chế độ chính sách của Nhà nước đối với người có công, hộ nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội được thực hiện đầy đủ, kịp thời; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn hơn 2%, bằng một nửa so với mức bình quân chung của cả nước. Đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân tiếp tục được cải thiện và nâng cao. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị có nhiều đổi mới và tăng cường; khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và phát huy; an ninh chính trị đươc giữ vững, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh được đảm bảo.

Tuy nhiên, công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh vẫn còn một số hạn chế. Một số nơi còn lúng túng trong lựa chọn nội dung giám sát và phản biện xã hội. Kết quả giám sát và phản biện xã hội chưa đồng đều, nội dung phản biện còn ít, nhất là ở cấp cơ sở. Một số nơi còn làm hình thức thụ động; còn biểu hiện nể nang, né tránh, ngại va chạm; kỹ năng, năng lực, trình độ cán bộ còn hạn chế; việc theo dõi thực hiện sau giám sát một số nơi làm chưa tốt.

Từ thực tiễn công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở tỉnh Thái Bình những năm qua, rút ra một số kinh nghiệm như sau:

Một là, công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội phải có sự lãnh đạo thường xuyên của cấp ủy Đảng, sự phối hợp tích cực, trách nhiệm của chính quyền, sự thống nhất của các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên. Phát huy vai trò, trách nhiệm của các vị Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, các vị trong các Hội đồng tư vấn, Ban tư vấn, các chuyên gia, người có am hiểu trong các lĩnh vực chuyên môn liên quan đến nội dung giám sát, phản biện xã hội.

Hai là, phát huy vai trò chủ động, chủ trì của Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp trong việc tổng hợp, xác định nội dung giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Kịp thời báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của thường trực cấp ủy cùng cấp. Có sự trao đổi, thống nhất với thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Kiểm tra cấp ủy và Thanh tra nhà nước cùng cấp để tránh trùng lắp, chồng chéo nội dung trong quá trình thực hiện.

Ba là, căn cứ nhiệm vụ chính trị và tình hình thực tiến của địa phương, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cần lựa chọn những nội dung, vấn đề giám sát, phản biện xã hội phù hợp, ưu tiên những vấn đề liên quan trực tiếp đến đời sống của đông đảo người dân, được người dân quan tâm. Bám sát sự hướng dẫn và các quy định, quy chế để triển khai, thực hiện đúng quy trình các bước, bảo đảm mục đích, yêu cầu, nguyên tắc, tính chất giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Việc tổng hợp ý kiến, kiến nghị sau giám sát, phản biện phải khách quan, trung thực, đầy đủ nhưng có sự chọn lọc kỹ càng, đảm bảo căn cứ pháp lý, khoa học và thực tiễn. Đồng thời, phải theo dõi, đôn đốc, giám sát việc tiếp thu, thực hiện của cấp ủy, chính quyền, các ngành chức năng sau giám sát, phản biện xã hội.

Bốn là, phải gắn nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội với việc lắng nghe ý kiến, kiến nghị của Nhân dân, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh. Thường xuyên lắng nghe, tập hợp các ý kiến, kiến nghị của đoàn viên, hội viên và Nhân dân thông qua các cuộc họp dân, sinh hoạt của các tổ chức đoàn thể, các cuộc tiếp xúc cử tri… Phối hợp tổ chức nề nếp, có hiệu quả các cuộc tiếp xúc đối thoại trực tiếp của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân trên địa bàn.

Năm là, quan tâm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Mặt trận và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội; thường xuyên tổ chức tập huấn, hướng dẫn để nâng cao trình độ, kỹ năng cho cán bộ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác Mặt trận. Định kỳ sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm việc triển khai thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền.

Trong thời gian tới, để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, phát huy vai trò và quyền làm chủ của Nhân dân, xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh; Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong tỉnh sẽ tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến quán triệt sâu sắc trong các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, cán bộ, đảng viên và Nhân dân các quy định của Đảng và Nhà nước về giám sát, phản biện xã hội, nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và Nhân dân. Tiếp tục làm tốt công tác tham mưu cho các cấp ủy đảng tăng cường sự lãnh đạo đối với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong hoạt động giám sát, phản biện xã hội. Hằng năm, bám sát vào yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương, những vấn đề dư luận xã hội và Nhân dân quan tâm để chủ động lựa chọn những nội dung, xây dựng kế hoạch triển khai công tác giám sát và phản biện xã hội. Thường xuyên củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của các Hội đồng tư vấn, Ban tư vấn, Tổ tư vấn và Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng; thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, tạo điều kiện để Nhân dân và Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện tốt nhiệm vụ tham gia góp ý, phản biện xã hội đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật ở địa phương. Sau giám sát và phản biện xã hội thực hiện theo dõi, đôn đốc, giám sát các cơ quan có thẩm quyền giải quyết các đề xuất, kiến nghị của đoàn giám sát.

Nguyễn Văn Giang

Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy Thái Bình

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Tin liên quan
Đọc nhiều
Bình luận nhiều