Cận cảnh lô đất phân nền ở xã Hàm Ninh. Ảnh: PVĐT

Nhiều chuyên gia bất động sản đã ví điều bất thường này như quả bom và quả bom này có khả năng nổ bất cứ lúc nào bởi sự ung dung đến vô cảm của nhà quản lý địa phương.

Bóng... bom

“Có thửa đất, một ngày mua đi - bán lại đến 4 lần, đẩy giá từ 5 tỉ vào buổi sáng lên đến 20 tỉ đồng/công vào buổi chiều”- tại quán càphê ngay giữa trung tâm thị trấn Dương Đông, Thích - một cò đất “có số má” ở PQ - đã khiến người đến từ đất liền như tôi, ngạc nhiên đến không thành lời trước việc kiếm tiền tỉ dễ như trở bàn tay trong những ngày đất PQ sốt giá trước thông tin chuẩn bị lên đặc khu.

Tuy nhiên, đó không phải là trường hợp cá biệt. Khi đến thị trấn An Thới, trò chuyện với Thanh - một thầy giáo ở đây - tôi như bị đẩy lên đỉnh cao sửng sốt khi biết rằng, chỉ qua một lần giao dịch, giá đất tăng lên 4 lần. “Một người thân kêu bán 4 công đất. Sáng, “cò ” đến chốt giá 4 tỉ đồng/công” - giọng Thanh bỗng chùng xuống - đến trưa, cò đưa người mua đến. Ký kết xong, nhìn cảnh cò nhận tiền từ tay chủ mới với giá 20 tỉ đồng/công, chủ đất xanh mặt, rồi ngã lăn ra bất tỉnh”.

Đem chuyện này kể lại cho Dũng - một cò đất có tiếng ở thị trấn Dương Đông - như một cách khai thác chuyện giá đất trong các phiên giao dịch “không công khai”, thì được xác nhận chuyện này là có thật và cho biết đó chỉ là “thường thường bậc trung”. “Tôi vừa bán miếng đất với giá 6 tỉ đồng/công, nhưng mức tăng lên đến 6 lần, vì trước đó chỉ mua với giá 1 tỉ đồng/công”.

Giá đất ở PQ đang tăng, nhưng vẫn có người mua vì kỳ vọng khi lên đặc khu... mọi chuyện sẽ khác. Nhưng các chuyên gia bất động sản (BĐS) lại cho rằng đây là điều bất thường. “Nhìn tổng quan, trong cơn nhốn nháo giá đất ở PQ hiện nay đang vắng dần những nhà đầu tư lớn, các giao dịch chỉ là mua đi - bán lại.

Nhiều người, mua mà không hề tính toán, hành động theo hiệu ứng đô-mi-nô, thấy bạn bè mua rồi dễ dàng kiếm lời tiền tỉ, thì nhảy vào mua với hy vọng cũng sẽ kiếm được lời... Điều này rất nguy hiểm và đáng báo động” - vị chuyên gia BĐS có tiếng ở Kiên Giang - chia sẻ: “Thực tế ở PQ cho thấy có nhiều dự án đã khởi động 10 năm mà vẫn giậm chân tại chỗ, cho thấy đất “nóng” hiện nay đang như quả bom, có thể nổ bất cứ lúc nào”.

Đồng tình với ý kiến này, nhưng nhiều chuyên gia dự báo “quả bom đất” PQ sẽ sớm nổ tung, bởi sự quản lý yếu kém của những người có trách nhiệm địa phương.

“Loạn” vì... tùy tiện

“Khi biết tin sẽ thanh tra việc lấy đất nông nghiệp phân lô, xẻ nền, tụi chị họp bàn rồi quyết định hạ giá bán để “chạy” lỗ”- giọng “cò” Thu như thì thầm với tôi - trong buổi càphê ở quán Vô Thường cách trụ sở UBND huyện PQ không xa. “không phải mình lừa gạt người mua, mà mình cũng chính là nạn nhân”.

Theo “cò” Thu, nguyên nhân của tình trạng loạn vị trí đất và giá đất hiện nay là do chính quyền địa phương thiếu minh bạch, chưa đầy đủ và thiếu thống nhất về thông tin quy hoạch, về thị trường bất động sản... Thậm chí còn hơn thế nữa. Người dân Phú Quốc đang xôn xao khi hay tin ông Nguyễn Đình Chiến vừa bán thửa đất ở xã Cửa Cạn bỏ túi hơn 20 tỉ đồng.

Xôn xao không phải vì số tiền lớn mà vì có sự không bình thường trong việc hô biến để “lột xác” thửa đất này. Khi phát hiện ông Chiến được cấp “sổ đỏ” phần đất hơn 4.000m2 thuộc khu vực Nhà nước quản lý, nhiều cơ quan truyền thông vào cuộc lên tiếng. Sau đó ngành chức năng chỉ đạo thu hồi, nhưng không hiểu sao đến ngày 29.1.2018, miếng đất tiếp tục được tách thửa, rồi bán với giá 5 tỉ đồng/công vào đầu tháng 4.2018.

Có người bảo nhờ ông Chiến “có mối quan hệ” mà được đất. Không cần phải biết ông Chiến là ai, có mối quan hệ thế nào, chỉ riêng việc xử lý “tùy tiện” đã đủ cơ sở để thấy lãnh đạo PQ đang “mở cửa” cho sai phạm. Bởi điều này không chỉ tạo đà cho nạn phá rừng mà chúng tôi đã đề cập, gieo ra những rối rắm trong tương lai mà còn châm ngòi nổ chậm cho nhiều khu đất đã được thu hồi và đưa vào xây dựng...

Năm 2015, khi thu hồi hơn 32.000m2 đất tại xã Gành Dầu của ông Phạm Phú Hải để giao cho Cty Starbay Holding.LDT làm khu du lịch sinh thái Bãi Dài, UBND huyện PQ không bồi thường đất và cây trồng với lý do là căn cứ theo Quyết định 164/QĐ-CT của Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, đất này do bao chiếm đất rừng đặc dụng. Không đồng tình, ông Hải kiện ra tòa.

Ngày 27.6.2017, TAND tỉnh Kiên Giang xét xử và nhận định: Việc UBND huyện PQ thu hồi mà không bồi thường cho ông Hải là không đúng nên hủy toàn bộ quyết định thu hồi đất này và kiến nghị UBND huyện PQ thực hiện bồi thường, hỗ trợ ông Hải đúng theo quy định của pháp luật.

Ngày 21.9.2017, Cục Thi hành án dân sự Kiên Giang ra thông báo tự nguyện thi hành án đến UBND huyện PQ, nhưng mãi đến trung tuần tháng 4.2018, vẫn chưa thực hiện. Tuy nhiên, đó không phải là lần đầu cơ quan này tỏ ra “tùy tiện”.

Trước đó, không chỉ xin vắng mặt suốt quá trình tố tụng, khiến tòa không thể tiến hành đối thoại được, mà còn không chấp hành cung cấp tài liệu chứng cứ và văn bản theo yêu cầu tòa.

“UBND huyện PQ đã không chấp hành yêu cầu cung cấp tài liệu, chứng cứ mặc dù TA đã có yêu cầu, gây ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án”- Thẩm phán Huỳnh Tài Đức, chủ tọa phiên tòa sơ thẩm TAND tỉnh Kiên Giang - cho biết.

Cũng xin nói thêm: Ông Hải nguyên là Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Phú Quốc - là tiền bối của nhiều vị đương nhiệm lãnh đạo huyện Phú Quốc hiện nay - mà còn bị đối xử vậy, thì thường dân còn lận đận đến dường nào?

Một người am tường cho biết, PQ đang còn rất nhiều “ông Hải”, nhưng nhiều lý do họ chưa thể lên tiếng. Chính điều này đã làm cho nhiều người mua đất chưa mạnh dạn đầu tư mà chỉ muốn bán thật nhanh để tránh bị thiệt thòi khi bị thu hồi. Đây cũng chính là cội nguồn tạo ra những trận “lướt sóng” của giá đất PQ.

Run rẩy với quả bom... nghèo

“Chú xin nghỉ việc, ra đây với anh làm vài tháng đủ tiền dưỡng già” - hay tôi ra PQ công tác, anh đồng nghiệp cũ điện thoại quyến rũ bỏ nghề. Để tăng thêm phần thuyết phục, anh cho nói thêm: “Chỉ cần trúng 1 vụ, kiếm tiền tỉ dễ như trở bàn tay. Nhiều cán bộ ở huyện cũng nghỉ việc để làm cò.

Nếu không, thì cũng tay ngoài dài hơn tay trong”. Rồi anh chốt: “Công tác mãi thì có mà nghèo...”. Một khí khái, hoàn toàn trái ngược tính cách khi anh còn công tác trong ngành truyền thông cách đây không lâu. Đất sốt giá, mua bán rầm rộ đã khai sinh ra giới nhà giàu mới với ngôn phong hoàn toàn khác lạ.

Đó là điều đáng lo. Nhưng đáng lo là cơn địa chấn đất đai đã tạo ra nhiều cơn chấn động khác. Đó không chỉ là khả năng bùng nổ của “quả bom đất”, với nguy cơ đe dọa đến túi tiền của giới đầu cơ như các “khổ chủ” xẻ đất nông nghiệp bán nền như “cò” Thu... Nhưng trước mắt, đồng tiền, với mặt trái của nó đã tạo ra cơn chấn động đạo đức con người PQ - yếu tố góp phần tạo nên “thương hiệu” Đảo Ngọc với những câu chuyện đẹp như “huyền thoại”: Nhà không cần cửa, đồ đạc không sợ mất, người sống tình cảm...

“Khi nghe hắn nói: “Má tao mất dạy thiệt”, tôi đã lặng lẽ bỏ về trước khi không kiềm chế được sự tức giận của nạn suy đồi đạo đức”- người bạn đồng môn thời sinh viên hiện đang sống tại thị trấn An Thới - kể lại với tôi câu chuyện đau lòng do cơn sốt giá đất gây nên.

Chuyện là một gia đình ở An Thới có thửa đất được “cò” chào 15 tỉ đồng thì gia đình lục đục. Người anh, chưa thể bán vì vẫn chưa tách thửa khi được cha chia phần. Người em, vì thấy đất của người anh bán được giá cao, muốn kiếm thêm nên kèo nài: “Chỉ đồng ý ký tên khi người anh chia 3 tỉ đồng để phụ tiếp mình nuôi dưỡng mẹ già”. Thấy vậy, người mẹ cũng lên tiếng khuyên con trai lớn...

Do không thể kéo dài thời gian giao đất so hợp đồng, người anh chấp nhận, nhưng ấm ức đầy người. Vì vậy, khi đi nhậu với bạn, đã xổ lòng: “Má tao thật mất dạy. Từ đây đoạn tuyệt anh em, mẹ con”. Nghe xong, cả bàn nhậu im phắc rồi kéo nhau ra về để mặc gã tỉ phú...

Tuy nhiên, đáng lo hơn cả chính là cơn sốt giá đất còn gây ra nguy cơ bùng nổ của “quả bom nghèo”. Tuy chưa có con số thống kê, nhưng theo nhận định của nhiều lãnh đạo huyện PQ, nhiều người dân PQ đang đi vào quỹ đạo oan nghiệt: “Bán đất, trở thành tỉ phú, rồi rơi xuống nghèo, thậm chí nghèo hơn xưa”.

Có nhiều lý do, trong đó quan trọng nhất là chưa sẵn sàng để đi tiếp với cuộc sống mới. Dân An Thới vẫn còn bàng hoàng với câu chuyện của gia đình ông Ba Ca. Bán hết đất trị giá gần 1.000 lượng vàng, nhưng chỉ sau thời gian nhậu nhẹt, vui chơi, hết tiền, cả nhà nghèo hơn xưa vì tàu ghe hư hỏng, đất không còn, phải đi làm thuê.

Thậm chí, như ông Năm Bắp (Đặng Văn Bắp, xã Hàm Ninh) còn rơi xuống hộ nghèo. Bán đất xong, phần không biết làm nghề mới, phần bệnh hoạn... một thời gian tiền hết, gia đình ông rơi vào cảnh trắng tay đến mức UBND xã phải cấp sổ hộ nghèo...

“Tỉ phú không tiền” đã trở thành “Chuyện thường ngày ở huyện” PQ từ nhiều năm nay, nhưng vẫn chưa có dấu hiệu dừng. Nếu bây giờ địa phương không có giải pháp can thiệp hữu hiệu, quả bom ấy phát... nổ, Đảo Ngọc sẽ không còn là chính mình. Khi đó PQ trôi đi đâu, về đâu?

Thành lập đoàn kiểm tra, xử lý nạn chặt phá và lấn chiếm đất rừng Phú Quốc

NHÓM PVĐ