Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang. Ảnh: Báo Lao động

Trong bối cảnh tổ chức Công đoàn đang đứng trước nhiều thời cơ và thách thức với những thuận lợi và khó khăn đan xen, Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 12/6/2021 của Bộ Chính trị về “đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới” được ban hành, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng đối với tổ chức Công đoàn và giai cấp công nhân Việt Nam, là sự khích lệ to lớn đối với đội ngũ cán bộ công đoàn và đoàn viên cả nước.

Nghị quyết số 02 ra đời là cơ sở chính trị quan trọng để Nhà nước thể chế hóa các quan điểm của Đảng thành các quy định của pháp luật về tổ chức Công đoàn Việt Nam. Trên cơ sở Nghị quyết, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã xây dựng chương trình hành động nhằm đổi mới tổ chức và hoạt động theo hướng thực chất, đáp ứng yêu cầu mới, thực hiện mục tiêu “… là cơ sở chính trị - xã hội vững chắc của Đảng, Nhà nước; làm tốt vai trò cầu nối, giữ mối liên hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với giai cấp công nhân, người lao động; xứng đáng là tổ chức đại diện lớn nhất, trung tâm tập hợp, đoàn kết giai cấp công nhân và người lao động cả nước; góp phần xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh, là lực lượng tiên phong trong thực hiện nhiệm vụ phát triển nhanh và bền vững đất nước”1.

Chương trình hành động số 02/Ctr-BCH ngày 20/7/2021 của Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết số 02-NQ/TW xác định 7 nhiệm vụ, giải pháp toàn diện, quan trọng.

Một là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức và bản lĩnh chính trị, giác ngộ giai cấp, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, góp phần xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh. Nâng cao chất lượng, hiệu quả tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giúp đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động nhận thức sâu sắc, toàn diện về giai cấp, về Đảng, về chế độ xã hội chủ nghĩa, về công đoàn và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Từ đó khích lệ lòng yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc, truyền thống và lịch sử đất nước, ý thức công dân, trách nhiệm xã hội cho công nhân, viên chức, lao động; giữ vững bản lĩnh chính trị, tăng sức đề kháng đối với các văn hóa phẩm độc hại, thông tin tiêu cực chống phá Đảng, Nhà nước, chia rẽ đoàn viên, người lao động với tổ chức Công đoàn Việt Nam. Cùng với đó, chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng tuyên truyền để người sử dụng lao động, cán bộ, đoàn viên và người lao động nhận diện các hành vi lợi dụng việc thành lập và hoạt động của tổ chức của người lao động để xâm phạm an ninh quốc gia, gây mất trật tự an toàn xã hội; tích cực triển khai các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn việc lợi dụng, lôi kéo, kích động công nhân, người lao động ngừng việc tập thể, đình công trái pháp luật, gây rối, làm mất an ninh, trật tự.

Tổng Liên đoàn đã và sẽ tham mưu với Bộ Chính trị, Ban Bí thư tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với cấp ủy, chính quyền các cấp tổ chức nghiên cứu, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam, đề xuất và tham gia kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết việc thực hiện nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng về công nhân, công đoàn. Tham mưu, đề xuất việc định hướng, quản lý tốt sự ra đời, hoạt động của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp ngoài tổ chức công đoàn.

Hai là, chủ động tham gia xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; phát triển đa dạng, hiệu quả các hoạt động chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đoàn viên, người lao động. Trong đó, trọng tâm là sửa đổi Luật Công đoàn năm 2012, đề xuất ban hành Luật Tố tụng lao động, sửa đổi Luật An toàn vệ sinh lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y tế, Luật Việc làm và các chính sách, pháp luật khác có liên quan đến người lao động. Phối hợp với các ban, bộ, ngành kịp thời chăm lo, giải quyết những vấn đề khó khăn, bức thiết của đoàn viên, người lao động, tập trung trước hết về vấn đề nhà ở, trường học, bệnh viện, siêu thị, nơi vui chơi giải trí, cải thiện môi trường làm việc, xử lý các tình huống đột xuất ảnh hưởng đến việc làm, thu nhập của người lao động.

Các cấp Công đoàn chủ động phối hợp với Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội xây dựng chương trình phối hợp, thoả thuận hợp tác có tính lâu dài, toàn diện, tạo sức mạnh tổng hợp để chăm lo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đoàn viên, người lao động. Tiếp tục phát triển các mô hình hoạt động hiệu quả như: Nâng cao “Chất lượng bữa ăn ca”; Chương trình “Phúc lợi đoàn viên”; Chương trình “Tết Sum vầy”, hoạt động “Tháng Công nhân”, “Tháng hành động An toàn vệ sinh lao động”...

Ba là, tham gia đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động cho công nhân. Tham mưu với Đảng, Nhà nước hoàn thiện cơ chế, chính sách huy động nguồn lực xã hội và phối hợp Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội tuyên truyền, vận động và giám sát chặt chẽ các tổ chức, cá nhân thực hiện công tác đào tạo, bồi dưỡng, chuyển đổi nghề cho công nhân lao động. Đề xuất với người sử dụng lao động tạo điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất, hỗ trợ kinh phí mở lớp đào tạo nâng cao tay nghề hoặc cử người lao động tham gia các lớp học nghề. Động viên, khuyến khích người lao động tự học tập nâng cao kiến thức, học thêm ngoại ngữ, tin học, thích ứng với môi trường lao động mới… để dễ dàng tiếp cận với công nghệ, máy móc hiện đại, tăng cơ hội ổn định việc làm hoặc tìm kiếm việc làm mới tốt hơn.

Song song đó, tổ chức Công đoàn đầu tư nâng cao hiệu quả hoạt động các cơ sở giáo dục nghề nghiệp thuộc hệ thống. Đồng hành cùng doanh nghiệp trong công tác đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực theo phương châm Nhà nước, doanh nghiệp, người lao động cùng thực hiện.

Bốn là, đổi mới tổ chức và hoạt động công đoàn phù hợp với số lượng, cơ cấu lao động, nhu cầu, nguyện vọng của đoàn viên, người lao động và yêu cầu hội nhập quốc tế; phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở, xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Triển khai đồng bộ các giải pháp gồm phát triển đoàn viên, quản lý đoàn viên, nâng cao chất lượng đoàn viên và chăm lo lợi ích cho đoàn viên. Đẩy mạnh các phương thức vận động có tính thuyết phục cao, làm cho người lao động nhận thức đầy đủ về tổ chức Công đoàn Việt Nam, quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn. Xây dựng, triển khai nhân rộng các mô hình hoạt động thiết thực, hiệu quả, để người lao động thấy rõ lợi ích của mình khi trở thành đoàn viên. Vận động, thuyết phục để người sử dụng lao động hiểu đúng về tổ chức Công đoàn Việt Nam, ủng hộ và đảm bảo quyền của người lao động trong thành lập, gia nhập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp.

Tổng Liên đoàn đẩy mạnh sắp xếp, hoàn thiện mô hình tổ chức, bộ máy của công đoàn các cấp bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đổi mới phương thức chỉ đạo và tổ chức hoạt động công đoàn khoa học, sáng tạo, hướng về cơ sở, phù hợp với từng đối tượng đoàn viên, người lao động. Tăng cường phối hợp với cấp ủy, chính quyền, cơ quan chuyên môn quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn bảo đảm về số lượng, nâng cao về chất lượng, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp. Chủ động, tích cực và phối hợp thực hiện tốt tất cả các khâu trong công tác cán bộ, giới thiệu, đề xuất với cấp ủy những cán bộ công đoàn đủ điều kiện, tiêu chuẩn, năng lực để đề bạt, điều động, luân chuyển, trong đó quan tâm đến cán bộ nữ, cán bộ trưởng thành từ công nhân.

Năm là, phát huy vai trò nòng cốt của tổ chức công đoàn trong tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; thực hiện tốt công tác phát triển đảng viên trong doanh nghiệp. Có kế hoạch thực hiện mục tiêu bình quân hằng năm mỗi công đoàn cơ sở giới thiệu được ít nhất một đoàn viên công đoàn ưu tú để Đảng xem xét, bồi dưỡng kết nạp vào Đảng. Chủ động tham mưu với Đảng lãnh đạo công tác phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức đảng, tổ chức chính trị - xã hội trong doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước; nâng cao hiệu quả Đảng lãnh đạo tổ chức công đoàn tại doanh nghiệp; quan tâm thành lập tổ chức công đoàn để tạo tiền đề thành lập tổ chức đảng, tổ chức chính trị - xã hội khác. Tích cực tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, thường xuyên và kiên quyết đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch chống phá Đảng và tổ chức Công đoàn.

Các cấp công đoàn tham gia giám sát, phản biện xã hội theo Quyết định số 217-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về “Ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội”. Công đoàn từng cấp căn cứ chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, lựa chọn các nội dung mà người lao động bức xúc, quan tâm để tổ chức giám sát cấp ủy đảng, chính quyền cùng cấp về việc chỉ đạo triển khai thực hiện. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chủ trì, phối hợp, tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện Luật Công đoàn, Bộ luật Lao động và các quy định pháp luật liên quan.

Sáu là, nâng cao chất lượng và đẩy mạnh các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước, vận động đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động thi đua học tập, lao động sáng tạo, góp phần hoàn thành các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Bám sát nhiệm vụ chính trị tại ngành, địa phương, doanh nghiệp và chủ đề thi đua giai đoạn 2020 - 2025 “Đổi mới sáng tạo, thi đua thúc đẩy năng suất lao động, phát triển bền vững đất nước” để đổi mới việc phát động và triển khai thiết thực, hiệu quả. Gắn tiêu chí thi đua với triển khai có hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động của công nhân, viên chức, lao động cả nước. Tiếp tục phát triển phong trào thi đua “Lao động giỏi”, “Lao động sáng tạo” sát hợp với từng khu vực, từng đối tượng, trọng tâm là “Năng suất cao hơn, chất lượng tốt hơn” trong khu vực sản xuất kinh doanh; phong trào “Tham mưu giỏi, phục vụ tốt” trong cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, góp phần nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, hiệu quả công tác và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Bảy là, xây dựng nguồn lực tài chính đủ mạnh để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của tổ chức công đoàn. Trong đó, tham mưu với các cấp uỷ đảng, chính quyền và chủ động phối hợp với cơ quan chức năng triển khai quyết liệt các giải pháp để thu đúng, thu đủ và kịp thời, chống thất thu kinh phí và đoàn phí công đoàn. Tăng cường theo dõi, đôn đốc, kiến nghị xử lý vi phạm trong công tác thu kinh phí công đoàn tại các doanh nghiệp. Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định về quản lý tài chính, tài sản công đoàn, bảo đảm quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả, công khai, minh bạch. Nghiên cứu, đề xuất các quy định về tài chính công đoàn trong dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi, bổ sung) khoa học, chặt chẽ, đảm bảo ổn định nguồn thu. Tiến hành công khai thu, chi tài chính công đoàn tại công đoàn cơ sở đến người lao động.

Với các nhiệm vụ, giải pháp đồng bộ, toàn diện đã được đề ra trong Chương trình số 02/CTr-BCH của Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn, với quyết tâm chính trị cao của cả hệ thống, tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam sẽ ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu của hoạt động công đoàn trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và yêu cầu hội nhập quốc tế. Tổ chức Công đoàn sẽ ngày càng thích ứng, giải quyết được các vấn đề đặt ra, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ trong tình hình mới, gắn kết với người lao động, thực sự là tổ chức của người lao động, do người lao động và vì người lao động; tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí của Công đoàn Việt Nam, xứng đáng là tổ chức đại diện lớn nhất, trung tâm tập hợp, đoàn kết của giai cấp công nhân và người lao động cả nước.

Chú thích:

2. Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 12/6/2021 của Bộ Chính trị về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới.

Nguyễn Đình Khang

Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam