Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Việt Nam Trần Thanh Mẫn và Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” Vũ Đức Đam đã chủ trì buổi cuộc họp bàn về việc lồng ghép các danh hiệu thi đua ở xã, phường, thị trấn và khu dân cư, tháng 2/2018.
Trong lịch sử xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn nhận thức rõ, việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở đồng thuận xã hội là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam; là nguồn sức mạnh tổng hợp, là động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm mọi thắng lợi. Trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định, một trong những phương hướng cơ bản để thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, là: “Thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc, củng cố và mở rộng Mặt trận Dân tộc Thống nhất, tập hợp mọi lực lượng phấn đấu vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh. Thực hiện chính sách đối ngoại hoà bình, hợp tác và hữu nghị với tất cả các nước”1. Để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở đồng thuận xã hội, từ Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VI đến Đại hội Đảng lần thứ XII, Đảng luôn khẳng định tư tưởng chủ đạo là đặt lợi ích chung của dân tộc, của đất nước và của con người lên hàng đầu, lấy đó làm cơ sở đồng thuận xã hội để xây dựng các chủ trương, chính sách kinh tế - xã hội”. Trong công cuộc đổi mới đất nước, sức mạnh đó được Đảng xác định là sức mạnh để chiến thắng nghèo nàn và lạc hậu, thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh”2.
Trải qua 88 năm xây dựng và phát triển đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, với 12 lần thay đổi hình thức tổ chức và tên gọi nhằm đáp ứng yêu cầu, thực hiện nhiệm vụ cách mạng ở mỗi giai đoạn lịch sử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam luôn thực hiện theo nguyên tắc tự nguyện, hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động trên cơ sở tất cả các vấn đề của Mặt trận đều được các tổ chức thành viên bàn bạc công khai để đi đến thống nhất, tạo được sự đồng thuận cao trong xã hội, đã tập hợp, đoàn kết được đồng bào trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài theo Đảng làm cách mạng. Với nguyên tắc hiệp thương dân chủ, được coi là chìa khóa vạn năng để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tập hợp, đoàn kết cả dân tộc làm nên những thắng lợi vĩ đại, đưa nhân dân ta từ thân phận nô lệ, trở thành chủ nhân của đất nước; mở ra kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập, thống nhất đất nước, cả nước cùng thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế ở nước ta hiện nay, vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được Đảng và Nhà nước ghi nhận trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Cương lĩnh 1991, bổ sung phát triển năm 2011); Điều 9 (Hiến pháp năm 2013) và được cụ thể hóa trong Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015: Là bộ phận cấu thành của hệ thống chính trị, cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp từ Trung ương đến cơ sở đã không ngừng được củng cố, kiện toàn tổ chức, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, tổ chức nhiều hoạt động đa dạng hóa các hình thức vận động, tập hợp đoàn kết các giai cấp, tầng lớp, dân tộc, tôn giáo và các thành phần trong xã hội; kịp thời tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến các tầng lớp nhân dân, nhằm tạo sự thống nhất nhận thức và hành động trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Đảng, Nhà nước đề ra trong công cuộc đổi mới hơn 30 năm qua.
Với vị trí quan trọng và vai trò to lớn, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã tăng cường sự phối hợp với chính quyền và các tổ chức thành viên nhằm đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước. Triển khai có hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, nay là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, nhằm tăng cường phát huy dân chủ, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, củng cố hệ thống chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã tích cực từng bước xây dựng, hoàn thiện quy trình giám sát, phản biện xã hội theo Quyết định 217 của Bộ Chính trị; lựa chọn vấn đề cụ thể, thiết thực, phù hợp và tổ chức huy động các tầng lớp nhân dân tham gia giám sát, phản biện xã hội, nhằm đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân, xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đồng thời, phát huy hiệu quả vai trò hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư cộng đồng, nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân dân theo phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.
Công cuộc đổi mới toàn diện đất nước đã từng bước đem lại những giá trị tích cực về cả vật chất, tinh thần cho đồng bào cả nước, tạo niềm tin tưởng của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của Nhà nước; kỳ vọng vào tương lai tốt đẹp của cả dân tộc.
Trong những năm tới, để tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, yêu nước của dân tộc, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tiếp tục tuyên truyền, vận động, tập hợp hơn 90 triệu người Việt Nam ở trong và ngoài nước, kiên quyết, kiên trì thực hiện tư tưởng đại đoàn kết dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh; vững vàng trước những biến đổi của đời sống chính trị, kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế bằng những nhiệm vụ cụ thể sau:
1. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cả hệ thống chính trị về vị trí, tầm quan trọng của sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Vận dụng những bài học kinh nghiệm của công tác Mặt trận trong những năm qua để tuyên truyền, vận động toàn dân phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, tăng cường công tác đối ngoại nhân dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho nhân dân, góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa để mọi người dân sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.
2. Không ngừng củng cố, xây dựng tổ chức Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp ngày càng vững mạnh.
3. Tăng cường vai trò phối hợp giữa Mặt trận và chính quyền các cấp trong việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong công tác tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, trên cơ sở lắng nghe và kịp thời tổng hợp ý kiến, kiến nghị của nhân dân cả nước đến Đảng, Nhà nước, Quốc hội. Tham gia giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân; ngăn chặn và đẩy lùi có hiệu quả nạn quan liêu, tham nhũng, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, tạo ra sự đồng thuận cao trong đời sống xã hội.
4. Tiếp tục phát huy tính chủ động, sáng tạo, sức mạnh vật chất, tinh thần của nhân dân thông qua công tác vận động nhân dân tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội và củng cố mối quan hệ đoàn kết toàn dân tộc; tạo cơ chế để mọi người đồng thuận thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước trong từng nhiệm vụ, từng giai đoạn phát triển của đất nước. Tạo điều kiện để mỗi người dân đều được tôn trọng, có quyền bình đẳng như nhau, cùng tích cực phấn đấu xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho gia đình và xã hội.
5. Tăng cường phối hợp với hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở, thực hiện tốt chính sách dân tộc, chính sách tôn giáo, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần, phát huy bản sắc văn hoá và truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc, giá trị đạo đức của các tôn giáo. Phát huy vai trò của người tiêu biểu, gương mẫu đi đầu trong đồng bào các dân tộc thiểu số và các chức sắc tôn giáo, để vận động đồng bào các dân tộc, các tôn giáo đồng thuận thực hiện tốt các chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, đấu tranh phản bác luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, nhằm chia rẽ khối đoàn kết giữa các dân tộc và các tôn giáo.
6. Tiếp tục xây dựng, củng cố tổ chức và đổi mới phương thức hoạt động của Mặt trận và các tổ chức đoàn thể, nâng cao chất lượng hiệp thương dân chủ, sự phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên tổ chức và các thành viên cá nhân trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Thông qua các hội nghị Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, tổ chức các diễn đàn theo nhóm cơ cấu thành phần của Ủy ban Mặt trận, để tất cả các vị Ủy viên Ủy ban được tham gia trao đổi, nhằm thống nhất về tư tưởng và hành động, trên cơ sở lợi ích của quốc gia, dân tộc, tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội.
Bùi Thị Thanh
Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam
Chú thích:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007, t.51, tr.136.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.70.