Thỏa hiệp đôi bên

Các nhà lập pháp Mỹ cho biết, thỏa thuận lưỡng đảng đạt được trong một cuộc họp kín kéo dài vài tiếng tại Thủ đô Washington. Thỏa thuận bao gồm khoản kinh phí 1,375 tỷ USD dành cho việc thiết lập hàng rào thép dọc biên giới phía Nam. Khoản kinh phí này tương đương với khoản tiền mà Quốc hội Mỹ đã phân bổ vài năm qua, nhưng thấp hơn nhiều so với khoản tiền 5,7 tỷ USD mà Tổng thống Donald Trump đề nghị nhằm xây dựng bức tường biên giới với Mexico. Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Richard Shelby, một trong những nghị sĩ tham gia đàm phán cho biết, các bên đã đạt được thỏa thuận giúp giải quyết mọi vấn đề tồn tại. Ông Shelby bày tỏ tin tưởng, thỏa thuận sẽ sớm được ban hành thành luật và giúp duy trì Chính phủ mở cửa.

Việc đạt được thỏa thuận lưỡng đảng về ngân sách dành cho an ninh biên giới cho thấy nỗ lực của các nghị sĩ hai đảng Cộng hòa và Dân chủ, nhằm ngăn chặn tái diễn kịch bản Chính phủ liên bang bị đóng cửa do bất đồng về ngân sách. Đây là sự thỏa hiệp của cả đôi bên. Trước đó, Nhà Trắng và nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa muốn tăng ngân sách chi cho việc thiết lập “rào chắn vật lý” ở biên giới phía Nam lên mức 2 tỷ USD hoặc cao hơn. Tuy nhiên, các nghị sĩ đảng Dân chủ cho biết, sẽ giữ con số đó dưới 2 tỷ USD, thậm chí một số nghị sỹ Dân chủ còn nói rằng có thể họ chỉ ủng hộ mức 1 tỷ USD. Bất đồng này khiến đàm phán về ngân sách cho an ninh biên giới gần như “giậm chân tại chỗ”.

Gần ba tuần qua, Ủy ban biên giới lâm thời, gồm các thượng nghị sĩ và hạ nghị sĩ thuộc hai đảng chính trong Quốc hội Mỹ, đã nỗ lực đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận về ngân sách dành cho an ninh biên giới trước ngày 15.2, với trọng tâm là ngân sách xây tường biên giới với Mexico. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán lâm vào bế tắc khi phe Dân chủ yêu cầu hạn chế lượng người di cư không có giấy tờ ở Mỹ, những người có thể bị Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) bắt và giam giữ. Cuối cùng, các nghị sĩ đảng Con lừa nhượng bộ và nhất trí giảm số người nhập cư không giấy tờ có thể bị giam giữ trong các trại tập trung từ hơn 49.000 người ở thời điểm hiện tại xuống còn hơn 40.200 người.

Nguy cơ vẫn hiện hữu

Hiện, vẫn chưa rõ thỏa thuận này có nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Donald Trump hay không, khi thỏa thuận không bao gồm bất cứ khoản tiền nào dành cho kế hoạch xây tường biên giới phía Nam theo yêu cầu của ông Trump.

Vài giờ sau khi trình bày Thông điệp Liên bang tại Quốc hội Mỹ, Tổng thống Trump  đăng trên mạng xã hội Twitter cho hay, một số lượng lớn người đang kéo đến qua Mexico với hy vọng tràn vào biên giới phía Nam. Mỹ sẽ xây dựng “bức tường bằng con người” nếu cần thiết, đồng thời cảnh báo sẽ sử dụng lực lượng quân sự nhằm tăng cường an ninh biên giới. Tuyên bố này thể hiện quyết tâm của người đứng đầu Nhà Trắng trong vấn đề an ninh biên giới.

Thỏa thuận lưỡng đảng về ngân sách cho an ninh biên giới đạt được khi ông Trump đang ở thành phố biên giới phía Nam El Paso, Texas để vận động ủng hộ cho bức tường biên giới mà ông khẳng định là có thể bảo vệ người Mỹ khỏi các tội phạm bạo lực, nạn buôn bán ma túy và tình trạng nhập cư ồ ạt từ các quốc gia Trung Mỹ. Phát biểu tại El Paso, Tổng thống Trump cho biết, đã nhận được những thông tin tích cực từ các cuộc đàm phán nhưng chưa có thời gian nghiên cứu chi tiết thỏa thuận này. Ông cũng nêu rõ, sẽ không ký bất kỳ dự luật nào “buộc Mỹ phải phóng thích hàng loạt tội phạm bạo lực”. Phát biểu này nhằm ám chỉ những người nhập cư trái phép vào Mỹ, đối tượng mà ông Trump cáo buộc là nguyên nhân chính khiến tình trạng tội phạm gia tăng ở Mỹ.

Tháng 10.2018, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã triển khai thêm hơn 2.000 binh sĩ tới khu vực biên giới phía nam, trước thềm các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ. Lầu Năm Góc cũng chuẩn bị điều thêm vài nghìn binh sĩ thuộc lực lượng Vệ binh quốc gia tới biên giới với Mexico nhằm ngăn dòng người di cư từ các nước Trung Mỹ đang kéo về khu vực này. Dòng người di cư Trung Mỹ đổ về  biên giới phía Nam của Mỹ đã gây sức ép lớn lên khu vực này và làm “tăng nhiệt” các cuộc tranh cãi về chính sách nhập cư trên chính trường Mỹ. Trong bối cảnh đó, Tổng thống Trump càng cương quyết yêu cầu Quốc hội cấp ngân sách cho kế hoạch xây tường dọc khu vực biên giới với Mexico, vốn được ông kêu gọi từ khi còn đang tranh cử Tổng thống Mỹ.

Trước đó, Tổng thống Trump đã có bước nhượng bộ phe Dân chủ khi đồng ý kết thúc chuỗi 35 ngày đóng cửa một phần Chính phủ Mỹ, khi ký thỏa thuận ngân sách tạm thời kéo dài 3 tuần, dù chưa được đáp ứng yêu cầu cấp 5,7 tỷ USD cho việc xây tường biên giới. Điều này nhằm tạo điều kiện cho các nhà lập pháp nước này thương lượng các giải pháp cho vấn đề an ninh biên giới.

Đến thời điểm này, không một nghị sĩ đảng Dân chủ nào công khai ủng hộ việc đóng cửa Chính phủ lần hai. Phát biểu trên chuyên mục “Gặp gỡ báo chí” của hãng NBC, quyền Chánh Văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney cũng cho rằng, việc đóng cửa Chính phủ không phải là giải pháp. Tuy nhiên, không thể loại trừ khả năng đó nếu các yêu cầu về an ninh biên giới của Tổng thống Donald Trump không được đáp ứng, ông Mulvaney cho hay.

Theo Ngọc Khánh/Báo Đại biểu Nhân dân