Cuối tuần qua, hàng nghìn người di cư, hầu hết là người Honduras, đã dồn về thành phố biến giới Tapachula, phía Bắc Mexico, với hy vọng có thể nhập cư vào Mỹ. Những người này đã vượt chặng đường hàng nghìn kilomét từ biên giới Guatemala, dưới cái nóng thiêu đốt để hướng về biên giới phía Bắc Mexico. Dòng người di cư này hình thành từ hơn một tuần trước tại San Pedro Sula, thành phố miền Bắc Honduras, nơi có tỷ lệ tội phạm cao nhất nước này. Ban đầu, đoàn caravan chỉ gồm khoảng 200 người. Sau khi vượt qua biên giới Guatemala, con số này tăng lên đến 7.000 người. Giống như hàng trăm nghìn người di cư rời khỏi Trung Mỹ những năm gần đây, đa phần người tham gia đoàn caravan di cư hy vọng có được cuộc sống mới ở Mỹ. Nhiều người cho biết, đang trốn chạy khỏi tình trạng đói nghèo, tham nhũng và bạo lực ở quê nhà.

Đoàn caravan di cư là hình thức di cư theo nhóm đông khá phổ biến ở các nước Trung Mỹ, thường gồm khoảng vài trăm người, do các nhóm di cư tổ chức. Trong quá khứ, hầu hết những đoàn caravan di cư đều vượt biên vào Mỹ mà không bị phát hiện. Tuy nhiên, đoàn caravan di cư hiện nay được ghi nhận là đông kỷ lục, đẩy nước Mỹ đối mặt với một cuộc khủng hoảng về di cư tị nạn.

Trước thách thức ngày càng tăng từ dòng người di cư đổ về biên giới phía Nam Mỹ, Tổng thống Donald Trump đã cảnh báo, cắt viện trợ cho Honduras và Guatemala, cùng khả năng đóng cửa biên giới với Mexico, nếu những nước này không ngăn được làn sóng di cư đổ về biên giới phía Nam của Mỹ. Ông Trump còn cho biết, sẵn sàng triển khai quân đội nhằm ngăn chặn người di cư tràn qua biên giới phía Nam.

Trước sức ép từ Mỹ, các nhà chức trách Mexico tìm cách ngăn dòng người di cư tại cây câu nối giữa Mexico và Guatemala. Tuy nhiên, nhiều người di cư đã phá rào chắn trên cầu, cố tình vượt biên trái phép vào Mexico bằng cách bơi hoặc đi xuồng qua sông Suchiate biên giới giữa hai nước. Việc hàng nghìn người di cư bị tắc nghẽn tại biên giới Mexico - Guatemala cũng làm gia tăng căng thẳng tại đây, khi xảy ra một số cuộc đụng độ giữa lực lượng an ninh và người di cư tìm cách vượt biên trái phép. Tổng thống Honduras Juan Orlando Hernandez tìm kiếm sự hỗ trợ từ người đồng cấp Guatemala cho phép Honduras cử lực lượng bảo vệ dân sự tới khu vực biên giới Guatemala - Mexico nhằm giải quyết tình hình.

Trong khi đó, các nhóm đấu tranh nhân quyền chỉ trích cách Mỹ và Mexico đối phó với đoàn caravan di cư. Các chuyên gia cho hay, việc Mỹ dọa đóng cửa biên giới và trục xuất người di cư tị nạn là trái luật pháp quốc tế, nếu không xác định được tính hợp lệ của yêu cầu xin tị nạn.

Quân bài chính trị của Trump

Tại các điểm dừng chân trong chiến dịch vận động bầu cử cho đảng Cộng hòa và cả trên mạng xã hội Twitter tuần qua, Tổng thống Trump đã đề cập tới vấn đề người di cư tại biên giới Mexico để chỉ trích đảng Dân chủ. Ông Trump gọi những đoàn người di cư đổ về Mỹ là nỗi hổ thẹn của đảng Dân chủ, vốn muốn duy trì chính sách đường biên giới mở và kêu gọi các nghị sĩ đảng Con lừa hợp tác nhằm sửa luật di cư lỏng lẻo hiện nay.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh, để đối phó với nạn di cư bất hợp pháp, nước Mỹ cần sửa đổi các đạo luật về nhập cư. Bên cạnh đó, ông chủ Nhà Trắng cũng cho rằng việc hình thành dòng người di cư này mang động cơ chính trị và nhắc lại mong muốn hoàn thành một bức tường ở khu vực biên giới miền Nam vào năm 2019. Ông Trump cảnh báo, việc cử tri bỏ phiếu cho các ứng cử viên đảng Dân chủ sẽ khiến Mỹ đối mặt với tình trạng nhập cư bất hợp pháp và hỗn loạn khó kiểm soát.

Đây không phải lần đầu tiên ông Trump dùng vấn đề nhập cư làm vũ khí tấn công đảng Dân chủ. Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2016, ông Trump đã chỉ trích mạnh mẽ chính sách nhập cư của người tiền nhiệm Obama; chủ trương trục xuất tất cả người nhập cư trái phép và đòi xây dựng bức tường bao bọc biên giới với Mexico...

Những bình luận của Tổng thống Trump về vấn đề nhập cư được đưa ra trong bối cảnh các cuộc thăm dò trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ cho thấy đảng Dân chủ đang chiếm ưu thế trong cuộc đua vào Hạ viện. Kết quả thăm dò ý kiến cử tri do Quỹ Kaiser tiến hành, chính sách nhập cư là vấn đề quan trọng nhất đối với 15% cử tri Mỹ và 25% cử tri thuộc đảng Cộng hòa.

Trong bối cảnh đó, làn sóng người di cư đổ về Mỹ mặc dù khiến Washington đau đầu tìm cách giải quyết êm thấm, nhưng cũng được xem là quân bài chính trị của Tổng thống Trump nhằm thu phục lá phiếu cử tri cho đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ ngày 6.11 tới.

Theo Ngọc Khánh/Báo Đại biểu nhân dân