Những bước tiến quan trọng

Quan hệ Việt Nam - Anh được thiết lập dựa trên nhiều giá trị chung: Tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia; không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau; tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi; cam kết ủng hộ thương mại tự do trên toàn cầu; tôn trọng và thúc đẩy pháp quyền và nhân quyền; thúc đẩy luật pháp quốc tế và chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc.

Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trong chương trình chuyến thăm, làm việc tại Vương quốc Anh và tham dự Hội nghị COP26, ngày 2-11-2021 _Ảnh: TTXVN

Kể từ khi quan hệ Đối tác chiến lược được thiết lập năm 2010, quan hệ Việt Nam - Anh đã có nhiều bước tiến lớn. Những thay đổi tích cực trước hết do đường lối đối ngoại của hai bên đã có những điều chỉnh phù hợp với tình hình mới, trong đó hai nước đồng thời đánh giá cao và coi trọng vị trí, vai trò của nhau trong khu vực và trên thế giới, nhất là từ khi Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit). Hai bên cũng đã phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương. Anh đã ủng hộ Việt Nam ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021. Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trao quy chế đối tác đối thoại cho Anh cũng như trong việc Anh xin gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Về hợp tác chính trị - ngoại giao, Việt Nam và Anh duy trì thường xuyên các chuyến thăm cấp cao, tăng cường trao đổi và hợp tác ở cấp bộ trưởng và quan chức cấp cao giữa các cơ quan liên quan của chính phủ hai nước, thúc đẩy giao lưu Quốc hội, chính đảng, chính quyền địa phương và nhân dân hai nước. Các chuyến thăm cấp cao được duy trì đều đặn tạo xung lực cho mối quan hệ năng động, tích cực. Những năm gần đây, các nhà lãnh đạo Anh có nhiều chuyến thăm quan trọng đến Việt Nam, như: Chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Eleanor Laing (tháng 10-2016), Công tước xứ Cambridge - Hoàng tử William Arthur Philip Louis (tháng 11-2016), Công tước xứ York - Hoàng tử Andrew Albert Christian Edward (tháng 12-2018). Năm 2020 đánh dấu thời điểm Anh không còn là thành viên của EU. Để đáp ứng nhu cầu phát triển trong giai đoạn mới, Anh tích cực mở rộng quan hệ và tầm ảnh hưởng trên thế giới, đồng thời củng cố những quan hệ đã có, trong đó Việt Nam là một đối tác quan trọng. Tháng 9-2020, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Phát triển Vương quốc Anh Dominic Raab có chuyến thăm chính thức Việt Nam. Tháng 12-2020, trong chuyến thăm của Bộ trưởng Thương mại quốc tế Elizabeth Truss, hai nước ký kết Biên bản kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Anh (UKVFTA). Trong năm 2021, có các chuyến thăm của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Phát triển Vương quốc Anh D. Raab (tháng 6-2021) và Bộ trưởng Quốc phòng Robert Wallace (tháng 7-2021).

Phía Việt Nam, từ năm 2010 đến nay cũng có nhiều đoàn thăm và làm việc tại Anh, như các chuyến thăm của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng (tháng 4-2017), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (tháng 10-2018), Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ (tháng 1-2019), Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam do đồng chí Phan Đình Trạc, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương dẫn đầu (từ ngày 25-9 đến 2-10-2019), Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng thăm Anh và tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư “Đầu tư vào Việt Nam” tại London trong các ngày 2 đến 8-7-2019.

Về hợp tác thương mại - đầu tư, đây là điểm sáng và cũng là trụ cột ưu tiên trong quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Anh. Các mặt hàng xuất khẩu lợi thế của Việt Nam sang Anh bao gồm thủy hải sản, gỗ và các sản phẩm gỗ, hàng dệt may, giày dép, thiếc, máy vi tính, điện thoại và linh kiện điện tử…; các sản phẩm nhập khẩu chính từ Anh là máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất, dược phẩm, hóa chất… Năm 2019, tổng giá trị xuất nhập khẩu giữa hai nước xấp xỉ 6,6 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu hơn 5,75 tỷ USD, nhập khẩu 857 triệu USD. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước trong năm 2020 đạt 5,64 tỷ USD, trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Anh đạt 4,95 tỷ USD và nhập khẩu đạt 687 triệu USD⁽¹⁾. Năm 2021, mặc dù bị ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, thương mại song phương 11 tháng năm 2021 đạt hơn 6 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2020. Tổng giá trị Việt Nam xuất khẩu sang Anh là 5,24 tỷ USD và nhập khẩu từ Anh 778 triệu USD⁽²⁾. Anh hiện là đối tác thương mại lớn thứ ba của Việt Nam tại châu Âu, là thị trường xuất khẩu lớn thứ chín của Việt Nam trên thế giới. Việt Nam hưởng lợi khi luôn giữ mức thặng dư thương mại lớn tại thị trường này.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam xếp thứ 38/241 đối tác thương mại của Anh, đứng thứ hai trong ASEAN (sau Thái Lan) về kim ngạch xuất khẩu vào Anh. Dư địa tăng trưởng cho hàng hóa xuất nhập khẩu của cả hai bên được đánh giá là rất lớn do hàng hóa của Việt Nam mới chỉ chiếm khoảng 0,88% trong tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa gần 700 tỷ USD/năm của Anh, còn giá trị hàng hóa nhập khẩu của Việt Nam mới chiếm 0,17% giá trị hàng hóa của Anh xuất khẩu ra thế giới, trong khi cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu giữa hai quốc gia mang tính bổ sung.

Trong lĩnh vực đầu tư, Anh hiện có 400 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam, với tổng số vốn đăng ký 3,6 tỷ USD, đứng thứ 16/137 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam. Dù hợp tác kinh tế song phương đang phát triển mạnh song quy mô đầu tư của các nhà đầu tư Anh vào Việt Nam chưa phản ánh đúng tiềm năng của Anh - một trong 5 nước đầu tư ra nước ngoài lớn nhất thế giới (khoảng 300 tỷ USD), đồng thời cũng là nước thu hút đầu tư từ bên ngoài lớn nhất thế giới. Ở chiều ngược lại, Việt Nam hiện có 9 dự án với tổng số vốn đăng ký 11,5 triệu USD tại Anh. Ngoài ra, hai nước còn có nhiều dự án hợp tác trong lĩnh vực dầu khí, năng lượng tái tạo, tiết kiệm năng lượng đang được triển khai và đạt hiệu quả tốt⁽³⁾.

Quan hệ hợp tác giáo dục - đào tạo Việt Nam - Anh được thiết lập từ năm 1989. Tháng 3-2008, hai nước ký kết Hiệp định cấp chính phủ về hợp tác giáo dục - đào tạo. Năm 2019, Bản ghi nhớ hợp tác giáo dục giữa chính phủ hai nước được ký kết. Anh là đất nước có nền giáo dục lâu đời, phát triển và thành công hàng đầu thế giới, có ảnh hưởng không nhỏ đến hệ thống giáo dục toàn cầu. Trong khi đó, Việt Nam là một nước đang phát triển, luôn chú trọng tới giáo dục - đào tạo như một quốc sách hàng đầu cũng như đang có nhiều thay đổi về hệ thống, nội dung và phương pháp giáo dục các cấp. Đồng thời, nhu cầu du học của học sinh, sinh viên, học viên Việt Nam ngày càng tăng, trong đó nền giáo dục Anh có sức hấp dẫn lớn. Nếu Anh đang tìm kiếm các thị trường mới để xuất khẩu các lĩnh vực thế mạnh của mình là dịch vụ tài chính, công nghệ, giáo dục thì Việt Nam là một thị trường đầy tiềm năng.

Không chỉ vậy, là một nước đang phát triển và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam xác định giáo dục ngoại ngữ là biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho nguồn nhân lực trong bối cảnh toàn cầu hóa, tạo nền tảng để phổ cập giáo dục phổ thông vào năm 2025. Mong muốn của Việt Nam trong cả quan hệ đối tác giáo dục và công nghệ giáo dục được Anh hết sức ủng hộ. Hợp tác giữa hai bên thời gian qua đã đạt được những thành tựu, như: đào tạo tiếng Anh, chuyển giao sử dụng công nghệ trong lĩnh vực giáo dục, hỗ trợ tăng cường năng lực chuyên môn cho giáo viên Việt Nam, hợp tác trong giáo dục đại học... Hội đồng Anh đã hỗ trợ Việt Nam phát triển nội dung chương trình bồi dưỡng giảng viên cốt cán quốc gia của 10 trường đại học trọng điểm⁽⁴⁾. Từ khi thành lập đến nay, Hội đồng Anh cũng đã hỗ trợ các khóa đào tạo tiếng Anh miễn phí cho cán bộ Việt Nam ở các bộ, ban, ngành.

Về các chương trình giáo dục bậc cao, Anh hiện là đối tác hàng đầu của Việt Nam với 74 chương trình giáo dục xuyên quốc gia của 23 trường đại học Anh quốc⁽⁵⁾. Đại học Anh quốc Việt Nam (BUV) hoạt động từ năm 2009, tiếp nhận học bổng Đại sứ Vương quốc Anh dành cho sinh viên theo học chương trình cử nhân tại đây. Ngoài ra, dự án Đại học Việt Nam - Anh tại Đà Nẵng đang được tích cực triển khai.

Về du học, hiện có khoảng 12.000 học sinh, sinh viên Việt Nam đang học tại Anh, trong đó hơn 95% theo diện tự túc⁽⁶⁾. Về học bổng, đáng chú ý nhất là học bổng thạc sĩ toàn phần Chevening Scholarships của Chính phủ Anh. Được triển khai tại Việt Nam từ năm 1993, đến nay đã có khoảng 500 sinh viên Việt Nam giành được học bổng này. Từ năm học 2021 - 2022, trong khuôn khổ học bổng Chevening Scholarships có thêm các suất do xứ Wales cấp⁽⁷⁾. Ngoài ra, ứng viên Việt Nam có thể tìm kiếm các học bổng khác thuộc các trường đại học của Anh.

Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đón và hội đàm với Ngài Robert Ben Lobban Wallace, Bộ trưởng Quốc phòng Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland sang thăm chính thức Việt Nam, tháng 7-2021 _Ảnh: TTXVN

Trong hợp tác quốc phòng - an ninh, Việt Nam và Anh đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác quốc phòng nhằm thiết lập khuôn khổ thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương trong lĩnh vực quốc phòng năm 2011. Theo đó, Nhóm công tác hỗn hợp được thành lập để thúc đẩy thực hiện Bản ghi nhớ trên ba nhóm nội dung là nghiên cứu chiến lược quốc phòng, hợp tác quốc phòng và hợp tác công nghiệp quốc phòng. Nhóm công tác đã làm việc tích cực để hợp tác quốc phòng hai bên phát triển tốt trên các lĩnh vực.

Năm 2017, hai nước ký kết Bản ghi nhớ mới về hợp tác liên quan đến quốc phòng nhằm thúc đẩy hơn nữa hợp tác song phương. Từ năm 2018, Đối thoại quốc phòng cấp Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam - Anh thường niên bắt đầu được tổ chức trong bối cảnh hai nước kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1973 - 2018). Đây là bước tiến lớn trong hợp tác quốc phòng của hai nước. Lực lượng hải quân hai nước trong những năm gần đây cũng có những cuộc tiếp xúc đáng kể như tàu Hải quân Hoàng gia Anh đã đến thăm Việt Nam vào các năm 2018, 2020.

Trên bình diện quốc tế, hợp tác giữa quân đội hai nước nổi bật trong hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Từ năm 2014, Việt Nam tham gia chính thức hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Với lợi thế về ngôn ngữ, kinh nghiệm và kiến thức tại phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, Anh đã chia sẻ, hỗ trợ lực lượng gìn giữ hòa bình Việt Nam trong công tác huấn luyện, nâng cao năng lực và triển khai hoạt động gìn giữ hòa bình. Sự hỗ trợ của lực lượng gìn giữ hòa bình Anh trong việc triển khai Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 1 của Việt Nam tại địa bàn Bentiu, Nam Sudan (tháng 10-2018) là minh chứng điển hình về thành công trong quan hệ hợp tác song phương Việt Nam - Anh cũng như giúp định hướng những nỗ lực hợp tác trong tương lai⁽⁸⁾.

Về an ninh, Bộ Nội vụ Anh và Bộ Công an Việt Nam thường xuyên trao đổi các đoàn ở cấp bộ trưởng và cán bộ cấp cao. Hai bên hợp tác trao đổi thông tin trong lĩnh vực phòng, chống tội phạm, chống khủng bố, buôn người và chống nhập cư bất hợp pháp. Năm 2013, hai nước đã ký kết Bản ghi nhớ về trao đổi thông tin xuất nhập cảnh giữa Bộ Công an Việt Nam và Cơ quan Biên giới Vương quốc Anh, Kế hoạch hành động Việt Nam - Anh.

Triển vọng hợp tác rộng mở

Tại châu Á, Anh xác định các đối tác quan trọng trong giai đoạn hậu Brexit là Trung Quốc, Ấn Độ và ASEAN. Anh nhìn nhận ASEAN là một tổ chức có tầm ảnh hưởng ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và nỗ lực để trở thành Đối tác đối thoại của ASEAN sau khi không còn là thành viên của EU. Ngày 4-8-2021, ASEAN đã chính thức trao quy chế Đối tác đối thoại cho Anh. Sự thay đổi chính sách lớn này cho thấy, ASEAN đánh giá cao vai trò và khả năng của Anh. Việt Nam đã hỗ trợ Anh trong quá trình này. Đây là cơ hội để Anh có được mối quan hệ đối tác mạnh mẽ hơn nữa với Việt Nam cũng như với ASEAN.

Nhìn một cách khách quan, quan hệ Việt Nam - Anh còn nhiều không gian để phát triển khi cả hai nước đều coi trọng và mong muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược. Việt Nam luôn coi Anh là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu, đánh giá cao vai trò của Anh trên trường quốc tế. Chính phủ Anh đánh giá cao vai trò và vị thế ngày càng quan trọng của Việt Nam ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Đông Nam Á. Điều này được thể hiện rõ khi hai bên thông qua “Tuyên bố chung về quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Vương quốc Anh: Định hướng phát triển trong 10 năm tới” vào năm 2020, 10 năm sau khi hai nước nâng cấp lên quan hệ đối tác chiến lược. Do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, các chuyến thăm ngoại giao các cấp giữa hai bên phần nào bị ảnh hưởng, tuy nhiên hai nước vẫn duy trì liên hệ chặt chẽ. Việc gửi các đoàn, nhất là đoàn cấp cao, đã được hai bên thống nhất nối lại khi điều kiện cho phép, cùng thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Anh lên một mức cao hơn như mong muốn⁽⁹⁾.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng trao vật tư y tế hỗ trợ của Việt Nam đến Đại sứ Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland _Ảnh: TTXVN

Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Anh tích cực hỗ trợ Việt Nam trong tiếp cận vaccine và y tế nói chung khi Anh là một trong những nước đi đầu trong nghiên cứu và chế tạo vaccine phòng, chống dịch bệnh. Vaccine AstraZeneca của Anh là loại vaccine đầu tiên được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Hiện Anh sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam, đưa Việt Nam vào danh sách ưu tiên của Anh về cung cấp vaccine phòng, chống dịch bệnh COVID-19 để góp phần bảo đảm chương trình tiêm chủng của Việt Nam diễn ra thành công. Cuối tháng 7-2021, Anh tuyên bố cung cấp song phương cho Việt Nam 415.000 liều vaccine đầu tiên trong tổng số 100 triệu liều vaccine AstraZeneca do Chính phủ Anh hỗ trợ toàn cầu (bên cạnh cơ chế COVAX mà Anh là một trong những nước đóng góp nhiều nhất)⁽¹⁰⁾.

Về kinh tế, những năm gần đây, hợp tác thương mại, đầu tư Việt Nam - Anh có những bước phát triển tích cực và hứa hẹn nhiều đột phá trong tương lai. Việt Nam là một trong số ít các đối tác châu Á đã ký kết hiệp định thương mại tự do với Anh (UKVFTA), đây là một cơ sở quan trọng để quan hệ kinh tế - thương mại hai nước đạt những bước tiến mới. Việc UKVFTA được ký kết nhanh chóng ngay thời điểm Brexit chính thức có hiệu lực (cùng với Hiệp định thương mại tự do Singapore - Anh) được nhìn nhận là một bước đi chiến lược của Anh. Đây cũng là một động lực lớn đối với Việt Nam về xuất khẩu, thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và thu hút các doanh nghiệp Anh tham gia vào nỗ lực nâng cao chuỗi giá trị của đất nước. UKVFTA được tận dụng để giải quyết những thách thức cốt lõi của cả hai quốc gia và gặt hái những lợi ích lớn hơn từ hội nhập toàn cầu. Việt Nam có thể khai thác thế mạnh của Anh trong các dịch vụ liên quan đến nghiên cứu, phát triển và dịch vụ tư vấn quản lý. Là nhà cung cấp hàng đầu toàn cầu về loại hình dịch vụ này, Anh có nhiều tiềm năng hỗ trợ Việt Nam thúc đẩy nâng cao năng suất lao động và đổi mới trong 5 đến 10 năm tới⁽¹¹⁾.

Nếu Anh coi hợp tác kinh tế, thương mại với ASEAN như một ưu tiên cao sau Brexit và tìm kiếm các đối tác thương mại mới theo chiến lược “Nước Anh toàn cầu”, thì Việt Nam đang có lợi thế lớn với những cơ sở sẵn có. Thương mại là một động lực mạnh mẽ ở Anh, do vậy, Việt Nam đang ở một vị thế thuận lợi. Song, số liệu thống kê cũng cho thấy khối lượng trao đổi thương mại giữa hai nước còn thấp, chưa tương xứng với mối quan hệ và sự quan tâm của hai bên. Rõ ràng là, xét về mặt quan hệ, ở ASEAN, các nước đồng minh gần gũi nhất với Anh là Singapore, Malaysia (hai nước trong khối Thịnh vượng chung). Xét về mặt thương mại, trong bốn đối tác châu Á đã ký kết FTA với Anh, khối lượng thương mại song phương với Việt Nam chưa cao (năm 2020, tổng kim ngạch thương mại song phương của Anh với Nhật Bản là 24.687 triệu bảng Anh, với Singapore là 14.091 triệu bảng Anh, Hàn Quốc là 11.224 triệu bảng Anh, trong khi đó, với Việt Nam là 4.824 triệu bảng Anh)⁽¹²⁾. Mặt khác, khối lượng đầu tư thấp từ Anh vào Việt Nam cho thấy các nhà đầu tư nước này còn chưa quan tâm đúng mức đến Việt Nam. Với thực tế này, Việt Nam cần nỗ lực ở tất cả các cấp để tận dụng tốt các cơ hội, thuận lợi trong quan hệ với đối tác chiến lược Anh, nhất là trong bối cảnh hai nước cần phục hồi tăng trưởng sau ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Chế biến tôm xuất khẩu sang thị trường Anh của Công ty cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú _Ảnh: TTXVN

Trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, hợp tác giữa hai bên còn nhiều không gian phát triển khi tiếng Anh và giáo dục Anh quốc rất được ưa chuộng tại Việt Nam. Tuy vậy, với xu hướng ngày càng mở rộng thị trường giáo dục tại Việt Nam, Anh phải cạnh tranh với các đối tác khác. Anh là nước có số lượng du học sinh Việt Nam nhiều thứ sáu so với các nước trên thế giới (Nhật Bản có 38.000 du học sinh Việt Nam, Hàn Quốc là 37.500, Australia là 30.000, Mỹ là 29.000, Canada: 21.000, Anh: 12.000 và Trung Quốc là 11.900,…)⁽¹³⁾. Dù Anh là nước cấp học bổng hàng đầu trên thế giới, tuy nhiên số lượng học bổng cấp cho Việt Nam vẫn còn khá ít và Việt Nam đã đề nghị Chính phủ Anh cấp thêm.

Trong lĩnh vực quốc phòng - an ninh, không gian hợp tác của hai nước là rất lớn. Các nhóm hợp tác về quốc phòng Việt Nam - Anh gồm nghiên cứu chiến lược quốc phòng, hợp tác quốc phòng, hợp tác công nghiệp quốc phòng và hợp tác quốc tế về gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc đều có triển vọng phát triển.

Trong các vấn đề tranh chấp tại khu vực, đặc biệt đối với vấn đề Biển Đông, Anh giữ quan điểm kiên quyết phản đối các hành động đi ngược lại với luật lệ quốc tế, vi phạm chủ quyền và lợi ích của các nước khác - quan điểm này phù hợp với lợi ích của Việt Nam. Từ năm 2014, Anh đã tỏ ra quan ngại đặc biệt về vấn đề an ninh ở Biển Đông. Sau quyết định Brexit (năm 2016), Anh càng quan tâm hơn đến an ninh và tự do hàng hải trên toàn thế giới nói chung. Trong những năm trở lại đây, Anh đã nhiều lần lên tiếng thể hiện quan điểm về các tranh chấp tại Biển Đông. Ngày 23-3-2021, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Anh phụ trách châu Á Nigel Adams cho biết, ông có chung mối lo ngại với Philippines về Biển Đông, “gồm những hành động làm gia tăng căng thẳng tại đây”⁽¹⁴⁾. Việc Hải quân Hoàng gia Anh liên tục gửi tàu đến vùng biển khu vực cho thấy, Anh kiên quyết phản đối hành động vi phạm luật pháp quốc tế, nhất là vi phạm Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.

Nhìn chung, quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Anh có nhiều cơ sở và quyết tâm để đạt được mức độ hợp tác cao hơn, sâu hơn và tin cậy hơn. Hai bên cùng đánh giá cao vai trò, vị trí của nhau trên cả bình diện khu vực và thế giới, nhìn nhận những cơ hội để mối quan hệ đáp ứng được lợi ích của cả hai bên. Phía Anh đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong khu vực và mong muốn Việt Nam giữ vững định hướng phát triển để tiếp tục đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định trong khu vực và thế giới. Đồng thời, một mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa Anh và ASEAN mà Việt Nam là một thành viên tích cực sẽ củng cố hợp tác an ninh của Anh với các quốc gia trong khu vực nói riêng và trên thế giới nói chung, cùng phối hợp giải quyết các thách thức về an ninh hàng hải, tội phạm xuyên quốc gia, đại dịch COVID-19, biến đổi khí hậu…, bảo vệ các trụ cột chính của luật pháp quốc tế./.

Theo TRẦN THỊ KHÁNH HÀ - TS. NGUYỄN THỊ THU HÒA/Tạp chí Cộng sản

-------------------------

(1) Tổng cục Thống kê: “Kim ngạch xuất nhập khẩu theo nước, khối nước và vùng lãnh thổ chủ yếu sơ bộ các tháng năm 2018, 2019”, https://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=629&ItemID=18781, ngày 1-2-2020
(2) “Xuất khẩu của Việt Nam sang Vương quốc Anh đạt “kỳ tích” nhờ đòn bẩy từ UKVFTA”, Trang thông tin điện tử Bộ Công thương Việt Nam, https://moit.gov.vn/tin-tuc/thi-truong-nuoc-ngoai/xuat-khau-cua-viet-nam-sang-vuong-quoc-anh-dat-ky-tich-nho-don-bay-tu-ukvfta.html, ngày 4-1-2022
(3) “Hợp tác kinh tế thương mại Việt Nam - Vương quốc Anh: Cất cánh nhờ UKVFTA”, Trang thông tin điện tử Bộ Công Thương Việt Nam, https://moit.gov.vn/tin-tuc/thi-truong-nuoc-ngoai/hop-tac-kinh-te-thuong-mai-viet-nam-vuong-quoc-anh-cat-canh-.html, ngày 30-12-2020
(4) Trung tâm Truyền thông Giáo dục: “Tăng cường hợp tác giáo dục Việt Nam - Vương quốc Anh”, Trang thông tin điện tử Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, http://icd.edu.vn/372/chi-tiet-tin-nho.html/BPF/vi-VN/CMS_Cat/Thong-Tin-Hop-Tac-Quoc-Te/CMS_Detail/1959, ngày 14-7-2021
(5) Minh Hợp: “Quan hệ song phương Việt Nam - Anh đang phát triển tốt đẹp nhất”, https://www.vietnamplus.vn/quan-he-song-phuong-viet-namanh-dang-phat-trien-tot-dep-nhat/724786.vnp, ngày 6-7-2021
(6) VOH Radio: “7 quốc gia có số lượng du học sinh Việt Nam đông nhất”, https://voh.com.vn/giao-duc/7-quoc-gia-co-so-luong-du-hoc-sinh-viet-nam-dong-nhat-372141.html, ngày 26-7-2020
(7) Cục Hợp tác quốc tế: “Thông báo chương trình Học bổng toàn phần Chevening năm học 2021 - 2022 tại Vương quốc Anh”, http://icd.edu.vn/372/thong-bao-chuong-trinh-hoc-bong-toan-phan-chevening-nam-hoc-20212022-tai-vuong-quoc-anh.html/BPF/vi-VN/CMS_Cat/Cac-hoc-bong-ngoai-ngan-sach/CMS_Detail/1879, ngày 17-10-2020
(8) Phương Linh: “Anh tiếp tục hỗ trợ nâng cao năng lực cho lực lượng mũ nồi xanh Việt Nam”, https://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/anh-tiep-tuc-ho-tro-nang-cao-nang-luc-cho-luc-luong-mu-noi-xanh-viet-nam-667746, ngày 7-8-2021
(9) Mạnh Hùng: “Xây dựng một tầm nhìn mới cho quan hệ Việt - Anh”, https://dangcongsan.vn/thoi-su/xay-dung-mot-tam-nhin-moi-cho-quan-he-viet-anh-564676.html, ngày 1-10-2020
(10) Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam: “Vương quốc Anh sẽ trao tặng 415.000 liều vắc-xin phòng COVID-19 cho Việt Nam”, https://dangcongsan.vn/phat-huy-thanh-tuu-y-te-trong-cham-soc-suc-khoe-nhan-dan/tin-tuc/vuong-quoc-anh-se-trao-tang-415000-lieu-vac-xin-phong-covid-19-cho-viet-nam-586717.html, ngày 29-1-2021
(11) Vu Minh Khuong: “The UK–Vietnam Free Trade Agreement could be a strategic surprise”, https://www.eastasiaforum.org/2020/11/12/the-uk-vietnam-free-trade-agreement-could-be-a-strategic-surprise/,  November 12, 2020
(12) GOV.UK: “UK trade agreements with non - EU countries”, https://www.gov.uk/guidance/uk-trade-agreements-with-non-eu-countries, July 19, 2021
(13) VOH Radio: “7 quốc gia có số lượng du học sinh Việt Nam đông nhất”, Tlđd
(14) Christina Marie Ramos: “China feuds with EU, UK, Canada envoys over comments on WPS”, https://globalnation.inquirer.net/194585/china-hits-back-as-more-nations-call-it-out-for-raising-tensions-in-wps, March 25, 2021