Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với việc thực hiện Hiến pháp năm 2013

(Mặt trận) - Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (Điều 9, Hiến pháp năm 2013). Bài viết nêu một số giải pháp để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 hiệu quả.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với nhiệm vụ tham gia xây dựng chính sách, pháp luậtMặt trận Tổ quốc Việt Nam với nhiệm vụ tham gia xây dựng chính sách, pháp luật

Hội thảo khoa học Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với nhiệm vụ tham gia xây dựng chính sách, pháp luật. Ảnh:TL

Kết quả năm 5 triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013

Theo Hiến pháp năm 2013, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có trách nhiệm và nhiều nhiệm vụ quan trọng mới. Sau hơn 5 năm thực hiện, dưới sự lãnh đạo của Đảng, với nỗ lực của cả hệ thống Mặt trận, sự phối hợp, giúp đỡ của các cấp, các ngành và ủng hộ của nhân dân, kết quả triển khai thi hành Hiến pháp đã đạt kết quả, tiến bộ đáng ghi nhận.

Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp, đưa Hiến pháp vào cuộc sống

Thực hiện Nghị quyết số 64/2013/QH13 ngày 28/11/2013 của Quốc hội quy định một số điểm thi hành Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nghị quyết số 781/NQ-UBTVQH13 ngày 2/1/2014 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành kế hoạch tổ chức triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013, Mặt trận Tổ quốc các cấp xác định nhiệm vụ trực tiếp tuyên truyền những nội dung liên quan đến trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, quyền con người gắn liền với quyền công dân; đồng thời phối hợp với các cơ quan chức năng cùng cấp triển khai tuyên truyền, phổ biến những nội dung lớn, cơ bản của Hiến pháp năm 2013 nhằm nâng cao nhận thức, ý thức thượng tôn và chấp hành nghiêm chỉnh Hiến pháp của đông đảo các tầng lớp nhân dân với nhiều hình thức phong phú, đa dạng đến từng nhóm đối tượng. Mặt trận Tổ quốc các địa phương đã tổ chức được 600.152 hội nghị tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp với 33.793.704 lượt người tham dự. Nhìn chung, công tác tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp đã được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp chú trọng và tổ chức thực hiện có hiệu quả thực chất.

Rà soát các văn bản quy phạm pháp luật nhằm cụ thể hóa các quy định về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam theo Hiến pháp năm 2013

Ngay sau khi Hiến pháp được ban hành, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiến hành rà soát các văn bản có liên quan đến quyền và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đề xuất xây dựng, trình Quốc hội dự án Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ngày 9/6/2015 Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015. Việc ban hành Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 2015 có ý nghĩa quan trọng, tạo hành lang pháp lý để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên Mặt trận thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ đáp ứng yêu cầu đặt ra. Cụ thể hóa Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp xây dựng và ban hành Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 15/6/2017 quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Bên cạnh đó, các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiến hành rà soát các quy định của Hiến pháp, đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật cho phù hợp Hiến pháp. Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã và đang phối hợp với Bộ Nội vụ và các cơ quan hữu quan tiến hành sửa đổi, bổ sung Luật Thanh niên; Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đang đề xuất Chính phủ và Quốc hội xem xét, sửa đổi, bổ sung Luật Công đoàn…

Ở địa phương, trên cơ sở các văn bản quy phạm pháp luật do Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan Trung ương ban hành, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp ở địa phương đã phối hợp với các cơ quan chức năng tham mưu, trình Hội đồng nhân dân các cấp ở địa phương ban hành các nghị quyết, quyết định về các thiết chế, cơ chế triển khai thực hiện hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; Nghị quyết về kinh phí hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở xã, phường, thị trấn; Nghị quyết về kinh phí hỗ trợ công tác tiếp công dân; Nghị quyết hỗ trợ kinh phí cho xã, phường, thị trấn trong thực hiện Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh"... và nhiều quyết định khác liên quan đến hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường đồng thuận xã hội

Thời gian qua, khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng củng cố và lớn mạnh. Ở Trung ương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có 47 tổ chức thành viên. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp từng bước được mở rộng về số lượng, cơ cấu, thành phần theo hướng ngày càng nhiều hơn đại diện người tiêu biểu của các giai tầng xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam sinh sống ở nước ngoài, người ngoài Đảng... cùng với sự đổi mới về nội dung, phương thức tổ chức hoạt động của Mặt trận là hướng về cơ sở nhằm gắn bó đoàn kết, tương thân, tương trợ giúp đỡ nhau trong cộng đồng dân cư. Bên cạnh đó, các tổ chức thành viên của Mặt trận đã không ngừng mở rộng về tổ chức, đa dạng hóa các loại hình hoạt động, tập hợp và phát triển thêm nhiều hội viên, đoàn viên. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam làm tốt vai trò vận động và hỗ trợ cải thiện nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào dân tộc, tôn giáo. Động viên người Việt Nam ở nước ngoài hướng về xây dựng quê hương, đất nước dưới nhiều hình thức phong phú, như: tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc; tổ chức hội nghị biểu dương “Phát huy vai trò người uy tín tiêu biểu các dân tộc thiểu số trong phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”; tổ chức gặp mặt và nắm tâm tư, nguyện vọng kiều bào về quê đón tết thông qua việc tổ chức chương trình “Xuân quê hương”…

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân

Việc tập hợp ý kiến, kiến nghị cử tri và nhân dân của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong thời gian qua phản ánh trung thực, khách quan về tâm tư, nguyện vọng của cử tri và nhân dân cả nước gửi đến Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có báo cáo định kỳ 3 tháng/lần gửi đến lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các cơ quan liên quan về tình hình các tầng lớp nhân dân. Tại các phiên họp thường kỳ của Chính phủ, đồng chí Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được mời tham dự và phát biểu ý kiến phản ánh về tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân và những vấn đề về quốc kế dân sinh…

Tại các kỳ họp của Hội đồng nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp đều chủ động tập hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Hội đồng nhân dân và các cơ quan nhà nước ở địa phương để giải quyết.

Công tác tiếp dân, xử lý các đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân luôn được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp quan tâm, chú trọng và có nhiều kết quả tích cực. Việc phối hợp với cơ quan nhà nước trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng được Mặt trận nhiều nơi quan tâm… Trong thời gian qua, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tiếp nhận được 22.067 đơn thư, khiếu nại, tố cáo, phản ánh kiến nghị của công dân; qua nghiên cứu, xem xét đã chuyển 3.502 đơn thư, khiếu nại, tố cáo, phản ánh kiến nghị đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Đồng thời, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên luôn làm tốt vai trò động viên nhân dân, nhất là các đoàn viên, hội viên nghiêm chỉnh chấp hành các quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng pháp luật đã được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

Thực hiện Luật Đặc xá và các quyết định về đặc xá, gảm án của Chủ tịch nước trong các năm 2015, 2016, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận đã phối hợp tuyên truyền, phổ biến về chủ trương đặc xá, giảm án; phối hợp thực hiện đặc xá, giám sát quá trình thực hiện các quy định của pháp luật về đặc xá; trực tiếp tham gia Hội đồng xét đặc xá của Trung ương; cử cán bộ chuyên viên tham gia các tổ thẩm định liên ngành xét duyệt hồ sơ đề nghị đặc xá, giảm án tại các trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ trong cả nước. Đồng thời, phối hợp với chính quyền tổ chức tiếp nhận, quản lý giáo dục, giúp đỡ và tạo điều kiện để những người được đặc xá, giảm án sớm ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng, hạn chế tối đa việc tái phạm tội.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã nỗ lực không ngừng trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện quyền làm chủ, thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Mạng lưới báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được phủ khắp từ Trung ương đến địa bàn dân cư. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã huy động được đông đảo lực lượng là người tiêu biểu trong các dân tộc, các chức sắc tôn giáo, già làng, trưởng bản, Trưởng Ban Công tác Mặt trận... tham gia làm tuyên truyền viên tích cực góp phần quan trọng vào việc đưa các chủ trương, chính sách, pháp luật đến địa bàn khu dân cư. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận đã phối hợp với cơ quan nhà nước thực hiện nhiều đề án, chương trình, kế hoạch về tuyên truyền, vận động nhân dân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, như: chấp hành pháp luật trong cộng đồng dân cư; về phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội; về bảo vệ môi trường; về chính sách đối với người có công... Qua công tác tuyên truyền, nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của đại đa số các tầng lớp nhân dân đã từng bước được nâng lên.

Việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước trong việc hướng dẫn thi hành những vấn đề pháp luật quy định về trách nhiệm tham gia quản lý nhà nước của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Mặt trận tiếp tục phối hợp với các cơ quan của Chính phủ tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở, Nghị quyết liên tịch giữa Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hướng dẫn phối hợp thực hiện một số quy định của pháp luật về hòa giải cơ sở. Bên cạnh đó, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp thực hiện nhiệm vụ phát huy dân chủ ở cơ sở thông qua hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước

Vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp ngày càng được khẳng định rõ, nhất là qua cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã có những đóng góp quan trọng vào thắng lợi chung của các cuộc bầu cử, từ khâu xây dựng, ban hành các văn bản quy định và hướng dẫn về bầu cử đến khâu tổ chức bầu cử, giám sát chặt chẽ hoạt động tổ chức bầu cử của các cơ quan, tổ chức để kịp thời phát hiện, hạn chế những sai sót trong quá trình triển khai thực hiện.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổ chức các hội nghị hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân đảm bảo các nguyên tắc về dân chủ, công khai, minh bạch; những người được lựa chọn lập danh sách đáp ứng đủ các tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân theo quy định của Luật Tổ chức Quốc hội và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Quá trình xem xét, tại các hội nghị hiệp thương đều thảo luận kỹ, mang tính xây dựng cao, thể hiện được không khí ngày càng dân chủ. Qua các bước hiệp thương, về cơ bản những người ứng cử do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lựa chọn, giới thiệu đều có đủ tiêu chuẩn, điều kiện ứng cử, đảm bảo được cơ cấu thành phần đại diện cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Việc tham gia tuyển chọn thẩm phán, kiểm sát viên và giới thiệu hội thẩm nhân dân: Theo quy định của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia làm thành viên Hội đồng tuyển chọn thẩm phán quốc gia, Hội đồng tuyển chọn kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hội đồng thi tuyển kiểm sát viên sơ cấp, kiểm sát viên trung cấp, kiểm sát viên cao cấp theo quy định của pháp luật. Trong các năm 2014, 2015 và 2016, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức họp lấy ý kiến nhân dân nơi cư trú góp ý kiến đánh giá về đạo đức, lối sống, tác phong; ý thức chấp hành pháp luật, nội quy, quy định của địa phương đối với người được giới thiệu bổ nhiệm lần đầu, bổ nhiệm lại chức danh thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao. Nhiều ý kiến của Mặt trận Tổ quốc được Hội đồng tuyển chọn, Văn phòng Chủ tịch nước đánh giá cao.

Công tác giới thiệu Hội thẩm nhân dân đã thực hiện thành nề nếp. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, cấp huyện phối hợp với các tổ chức thành viên và lãnh đạo Tòa án nhân dân cùng cấp lựa chọn, giới thiệu người đủ điều kiện, tiêu chuẩn để Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu làm Hội thẩm nhân dân tại kỳ họp đầu tiên của mỗi khóa Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện.

Hoạt động tham gia xây dựng pháp luật của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp có những chuyển biến tích cực, thực chất và hiệu quả hơn. Trong 5 năm qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã góp ý hàng trăm dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quan trọng dưới luật của các cơ quan có thẩm quyền. Hầu hết các dự án luật, pháp lệnh liên quan đến tổ chức bộ máy nhà nước, đến quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, đến vị trí, vai trò, trách nhiệm và quyền hạn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đều cử đại diện tham gia ban soạn thảo, cử lãnh đạo cấp vụ, chuyên viên của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia tổ biên tập theo đề nghị của các cơ quan chủ trì soạn thảo.

Nhằm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh và kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, thời gian qua, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 4 (khóa XII) của Đảng về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ và “Chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí giai đoạn 2018-2020”, phát động và trao giải báo chí toàn quốc “Báo chí với công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí”; tổ chức các diễn đàn, tọa đàm “Thực trạng, giải pháp Mặt trận tham gia đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí”; tham gia xây dựng và triển khai thực hiện Quy định của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên”; duy trì tổng hợp và xử lý nhanh thông tin phản ánh trên báo chí về chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; tiếp nhận ý kiến phản ánh của nhân dân về tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; chủ động giám sát việc giải quyết các vụ việc gây bức xúc trong nhân dân.

Bên cạnh việc tham gia xây dựng các văn bản pháp luật, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tổ chức chính trị - xã hội còn thực hiện việc góp ý thường xuyên, đột xuất, định kỳ về hoạt động của cơ quan, tổ chức đảng, chính quyền và góp ý đối với cán bộ đảng viên. Để thực hiện tốt nội dung góp ý, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã chú trọng phân công cán bộ, lãnh đạo trực tiếp tiếp nhận và tổng hợp ý kiến của các tổ chức thành viên, các vị Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp và nhân dân gửi cấp ủy, chính quyền cùng cấp.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện hoạt động giám sát, phản biện xã hội

Thời gian qua, hoạt động giám sát đã trở thành hoạt động thường xuyên, trọng tâm của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội đã chủ trì hoặc phối hợp với các tổ chức thành viên và các cơ quan, tổ chức của Đảng, Nhà nước triển khai 12 chương trình giám sát, trong đó tập trung vào thực hiện chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong các lĩnh vực: chính sách đối với người có công với cách mạng; giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở; cải cách hành chính; thuế và hải quan; chấp hành pháp luật của các cơ sở y tế; bảo đảm an toàn thực phẩm; bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; đánh giá sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước…

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp ở địa phương đã chủ trì và tham gia cùng các cơ quan, tổ chức giám sát nhiều nội dung quan trọng liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, trong đó tập trung vào việc thực hiện chế độ, chính sách bồi thường đất đai, giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất; việc bố trí tái định cư và tạm cư cho người dân có nhà, đất bị thu hồi; về công tác tiếp dân và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân; việc thực hiện các quy định pháp luật về cơ sở y tế tư nhân; phối hợp thực hiện và giám sát tổng rà soát chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng...

Tại các địa phương, tổ chức và hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở xã, phường, thị trấn luôn được chú trọng, củng cố về tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động. Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã kiến nghị với chính quyền xử lý nhiều vi phạm, góp phần hạn chế những tiêu cực ở cơ sở trên các lĩnh vực như đất đai, giao thông, thu chi ngân sách, chế độ, chính sách đối với các đối tượng được hưởng ưu đãi của Nhà nước.

Thực hiện hoạt động đối ngoại nhân dân

Trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục có những diễn biến phức tạp, tác động mạnh đến môi trường an ninh, phát triển của các quốc gia, đến phong trào nhân dân thế giới, sự phối hợp, hỗ trợ của các cơ quan nhà nước đối với hoạt động đối ngoại nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã góp phần giúp các bên hoàn thành các mục tiêu theo chức năng, nhiêm vụ được giao.

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên Mặt trận đã làm tốt vai trò kết nối, cung cấp thông tin, phối hợp tổ chức các đoàn thăm và làm việc tại nước ngoài; kết nối, cung cấp thông tin và đón các đoàn khách quốc tế đến thăm, làm việc, giao lưu với các bạn bè quốc tế tại các lễ kỷ niệm của các nước, các hội nghị quốc tế quan trọng… Qua đó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên Mặt trận đã góp phần cùng với Nhà nước tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị, hợp tác với nhân dân các nước láng giềng, mở rộng quan hệ bạn bè và đối tác quốc tế.

Thời gian qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên và các tổ chức xã hội khác đã tổ chức được nhiều hoạt động thiết thực, góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị. Thông qua hoạt động đối ngoại nhân dân, các đoàn thể, tổ chức nhân dân vận động, tranh thủ được nguồn lực đáng kể vật chất, tri thức, sự hỗ trợ của bạn bè và các đối tác quốc tế để phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo, khắc phục hậu quả chiến tranh. Đồng hành với các nạn nhân chất độc da cam/đi-ô-xin, các đoàn thể và tổ chức nhân dân kiên trì công tác vận động bạn bè, đối tác ủng hộ nạn nhân, xoa dịu nỗi đau da cam. Công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại tiếp tục được quan tâm triển khai thông qua các sản phẩm, phương tiện truyền thông và lồng ghép trong nhiều hoạt động đối ngoại nhằm giới thiệu với bạn bè quốc tế về chủ trương, chính sách đối nội, đối ngoại của Việt Nam.

Những kết quả trên đây là do Quốc hội, Chính phủ đã kịp thời cụ thể hóa quy định của Hiến pháp 2013. Nhiều đạo luật quan trọng được Quốc hội thông qua, trong đó Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015 và nhiều văn bản dưới luật liên quan đến quyền, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận tham gia kiểm soát quyền lực nhà nước và thực hiện quyền, trách nhiệm của tổ chức mình. Bên cạnh đó, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp đã từng bước nhận thức rõ hơn, đầy đủ hơn về vị trí và vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong hệ thống chính trị, nhất là sau khi Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 2015 có hiệu lực, hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Đồng thời, nhân dân nhận thức đầy đủ hơn về vị trí, chức năng, nhiệm vụ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tích cực tham gia công tác giám sát, phản biện xã hội, hưởng ứng các hoạt động, các phong trào thi đua yêu nước do Mặt trận khởi xướng và phát động. Đặc biệt, nhận thức của đội ngũ cán bộ làm công tác Mặt trận đã có những chuyển biến sâu sắc, nắm chắc, luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tâm huyết gắn bó với công tác Mặt trận, với sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc.

Tuy nhiên, việc triển khai thi hành Hiến pháp còn tồn tại những khó khăn, hạn chế nhất định như: Công tác tuyên truyền, phổ biến thi hành Hiến pháp nói chung, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhất là các quy định về công tác Mặt trận tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước nói riêng ở một số địa phương chưa được thường xuyên, sâu rộng. Trong thực tiễn, các cấp ủy Đảng chủ yếu mới thực hiện vai trò lãnh đạo, chưa nhận thức đầy đủ và gương mẫu thực hiện vai trò là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Chưa quan tâm công tác giáo dục, kiểm tra, đôn đốc đảng viên gương mẫu trong việc thực hiện các chương trình hành động chung của Mặt trận đã được thống nhất.

Một số giải pháp để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục triển khai thi hành hiệu quả Hiến pháp năm 2013

Thứ nhất, đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách liên quan đến trách nhiệm của Nhà nước. Cần quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cán bộ, công chức, viên chức trong việc tiếp thu, giải trình các ý kiến giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đồng thời, đưa hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội thành khâu bắt buộc trong quy trình ban hành các văn bản quy phạm pháp luật.

Thứ hai, hoàn thiện cơ chế dân chủ trong các cuộc bầu cử để lựa chọn được người có đức, có tài. Hạn chế cơ cấu đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp trong khu vực hành chính nhà nước. Tiếp tục mở rộng quyền dân chủ trực tiếp, áp dụng thí điểm hình thức công dân bầu trực tiếp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã.

Thứ ba, nghiên cứu phương án giao cho một cơ quan trong hệ thống chính trị có trách nhiệm tổ chức lấy phiếu tín nhiệm các chức danh chủ chốt do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu.

Thứ tư, Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng tiếp tục cụ thể hóa Điều 26 về đảm bảo bình đẳng giới, tiến tới sửa đổi, bổ sung Luật Bình đẳng giới và cụ thể hóa Điều 10, tiến tới sửa đổi Luật Công đoàn theo tinh thần Hiến pháp năm 2013. Đồng thời, thúc đẩy nhanh quá trình xây dựng Luật Thanh niên (sửa đổi) đảm bảo thể chế đầy đủ quyền và nghĩa vụ của thanh niên theo quyền và nghĩa vụ của công dân quy định tại Hiến pháp năm 2013.

Thứ năm, Quốc hội, Chính phủ sớm xây dựng và ban hành một số luật như: Luật Giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Luật Dân chủ ở cơ sở. Đồng thời, nghiên cứu xây dựng Luật Biểu tình; Luật Đình công; Luật về Hội; Luật về tự quản ở cộng đồng dân cư… từng bước thể chế Hiến pháp cho phù hợp với đặc điểm, sự ổn định và phát triển của Việt Nam. Đồng thời, đề nghị Quốc hội tăng cường hoạt động giám sát triển khai thi hành Hiến pháp của các cơ quan nhà nước.

Ngô Sách Thực

Phó Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Tin liên quan
Đọc nhiều
Bình luận nhiều