Hệ lụy buông lỏng quản lý của UBND phường Phú Đô đã dẫn đến việc lô đất dành cho các hộ dân tái định cư liên tục bị lấn chiếm, phát sinh công trình có dấu hiệu sai phạm.
Thông tin tới báo chí, bà Đỗ Thị Thu Hồng, Phó Chánh Văn phòng Quận ủy Nam Từ Liêm cho biết, liên quan đến nội dung Tạp chí Mặt trận phản ánh trong bài viết “Nam Từ Liêm, Hà Nội: Mất đất làm đường, người dân mòn mỏi chờ đợi tái định cư” đăng ngày 06/8/2018, đồng chí Bí thư Quận ủy đã có chỉ đạo và Văn phòng Quận ủy đã chuyển các hồ sơ tài liệu kèm theo đến Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm xem xét, đôn đốc, chỉ đạo giải quyết theo quy định, đồng thời thông báo kết quả giải quyết, có thông tin phản hồi đến Tạp chí Mặt trận.
Thông báo địa điểm bố trí tái định cư cho các hộ dân.
Vào thời điểm năm 2008, UBND thành phố Hà Nội có quyết định thu hồi 247.972m2 đất tại các xã Mễ Trì, Đại Mỗ, Tây Mỗ thuộc huyện Từ Liêm giao cho Tổng công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu đầu tư xây dựng Việt Nam (Vinaconex) xây dựng các nút giao Seagame, Phú Đô, Đại học Tây Nam, tỉnh lộ 70 thuộc dự án đầu tư mở rộng và hoàn thiện đường Láng - Hòa Lạc.
Khi triển khai dự án, UBND huyện Từ Liêm (nay là quận Nam Từ Liêm) phải có trách nhiệm bố trí địa điểm di dân, tái định cư cho các hộ gia đình và cá nhân vào khu X1 thôn Phú Đô, xã Mễ Trì (nay là phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm) để ổn định cuộc sống. Nguồn kinh phí, tiền bồi thường, hỗ trợ cho người dân mất đất phục vụ dự án do chủ đầu tư Vinaconex chi trả.
Trong đợt giải tỏa có 18 hộ dân tại xã Tây Mỗ, huyện Từ Liêm đã chấp nhận phương án bồi thường, nhận tiền đền bù, khấu trừ tiền bố trí tái định cư với Hội đồng BT, HT & Tái định cư huyện, thực hiện di dời khẩn trương, nhanh chóng để công trình trọng điểm quốc gia chào mừng 1.000 năm Thăng Long thi công đúng tiến độ.
Nhưng trái lại, dù dự án mở rộng và hoàn thiện nút giao thông Láng - Hòa Lạc tỉnh lộ 70 đã hoàn thành từ lâu; tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, đến nay còn 7 hộ dân mòn mỏi chờ đợi trong vô vọng khi UBND huyện Từ Liêm, sau này là UBND quận Nam Từ Liêm ì ạch, trễ nải giao đất.
Thậm chí, từ tháng 1/2017, chủ đầu tư và các cấp chính quyền quận Nam Từ Liêm trốn tránh trách nhiệm thanh toán số tiền tạm cư ít ỏi hàng tháng, đẩy hàng chục nhân khẩu của tất cả các gia đình, trong số đó có gia đình là thân nhân của Bà mẹ Việt Nam anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang, gia đình liệt sĩ, gia đình thương binh và một số thuộc diện cận nghèo vào tình cảnh lay lắt, tạm bợ.
“Khi được vận động di dời để xây dựng dự án, nhiều người dân ở đây đã đồng thuận, đi tạm cư, hy vọng sau đó sẽ được định cư ngay tại địa phương, gần nơi gia đình mình sinh sống từ trước đến nay. Thế nhưng, tất cả dần sụp đổ ngay trước mắt, mặc cho đất tái định cư đã thấy, đi bốc thăm, nhận số lô, thửa đất rồi, nhưng khu đấy “trùm mền” gần chục năm nay, chính quyền địa phương không chịu giải phóng mặt bằng, khiến quyền lợi của người dân cũng bị “treo” suốt ngần ấy năm. Điều mà người dân chúng tôi cảm thấy lo lắng, xót xa nhất là có cụ cao tuổi, lúc tạm cư còn khỏe khoắn, đi đứng được, giờ nằm một chỗ, sắp “gần đất, xa trời”, không nhà cửa, thiếu điện, thiếu nước sinh hoạt lại càng khổ hơn” - Gia đình ông Nguyễn Hữu Điều, tổ dân phố Phượng, phường Tây Mỗ ngao ngán.
Quá bức xúc, những người dân mất đất tại phường Tây Mỗ đã nhiều lần đến gặp chính quyền quận Nam Từ Liêm và chủ đầu tư để đòi hỏi quyền lợi; tuy nhiên, sau nhiều năm, câu trả lời của UBND quận Nam Từ Liêm khiến các hộ dân không khỏi ngán ngẩm.
Tại văn bản trả lời công dân số 1075/UBND-BTGPMB ngày 04/7/2016, ông Nguyễn Trọng Lượng – Phó Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm biện minh: Hiện nay tiến độ thực hiện công tác GPMB dự án khu tái định cư X1 gặp nhiều khó khăn, vướng mắc và cần nhiều thời gian để thực hiện, dẫn đến các hộ chưa được nhận đất tái định cư. Do vậy, để đảm bảo đời ổn định đời sống và sinh hoạt cho các hộ dân chưa được nhận đất, ngày 09/5/2015, UBND quận Nam Từ Liêm đã tổ chức buổi làm việc với các hộ gia đình, cá nhân chưa được nhận đất tái định cư để giải quyết khó khăn vướng mắc và đưa ra phương án điều chuyển vị trí tái định cư từ khu X1 về khu tái định cư 1,9ha; khu tái định cư Đồng Me và khu tái định cư 7.3-8.1 để các hộ cho ý kiến. Về việc này, UBND quân Nam Từ Liêm đã có tờ trình UBND thành phố và Sở Tài nguyên và Môi trường.
Tuy nhiên, sau nhiều năm ròng hứa hẹn, UBND quận Nam Từ Liêm lại cho người dân “ăn bánh vẽ”, bằng một loạt tờ trình xin ý kiến UBND thành phố và Sở, ngành liên quan về việc đề xuất địa điểm giao đất tái định cư; đồng thời tổ chức các buổi làm việc với các hộ gia đình chưa nhận được đất đền bù. Tiếp đến, UBND quận Nam Từ Liêm thông báo đợi có văn bản trả lời của UBND thành phố Hà Nội, sẽ mời các hộ dân để thống nhất giải quyết bố trí tái định cư.
Chưa hết, UBND quận Nam Từ Liêm còn trích dẫn báo cáo của chủ đầu tư Vinaconex cho biết, “… đến nay, dự án đã hoàn thành công tác GPMB và đã được chủ đầu tư đưa vào khai thác sử dụng từ năm 2010, do đó nguồn kinh phí để thực hiện công tác GPMB đã được quyết toán, hiện nay chủ đầu tư không còn nguồn vốn chi trả cho các hộ”.
Bỏ mặc người dân khắc khoải đợi chờ, UBND quận Nam Từ Liêm thông tin, Quận đã chỉ đạo BQL DA quận và các đơn vị liên quan rà soát, điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án khu tái định cư X1 báo cáo UBND thành phố cho phép quận bố trí nguồn kinh phí còn thiếu để thực hiện tiếp dự án. Sau khi bố trí được nguồn vốn, UBND quận Nam Từ Liêm giao BQL DA quận bố trí kinh phí trả tiền tạm cư và phối hợp Chi cục Thuế quận hướng dẫn thay mặt các hộ gia đình kê khai nộp tiền sử dụng đất.
Việc chính quyền quận Nam Từ Liêm chậm trễ giải phóng mặt bằng, bàn giao đất tái định cư sạch đã gây thiệt hại vô cùng lớn cho người dân dẫn đến bức xúc, đơn thư khiếu kiện kéo dài tại địa phương. Và hậu quả của tình trạng chậm trễ, chây ỳ giao đất cho người dân là sự xuất hiện của các khu ổ chuột, xóm liều, xóm nhảy dù, xóm ma giữa lòng đô thị.
Văn bản trả lời công dân số 1075/UBND-BTGPMB ngày 04/7/2016 do ông Nguyễn Trọng Lượng – Phó Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm ký ban hành.
Bất chấp lời “than khó” từ ông Nguyễn Trọng Lượng, Phó Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm, trên khu đất có ký hiệu X1, rộng hàng nghìn m2 mà đáng lẽ các hộ thuộc diện giải tỏa phải được nhận, thì UBND phường Phú Đô lại để phát sinh hàng loạt công trình lều lán, quán nhậu được quây tôn lụp xụp, tạm bợ, có dấu hiệu sai phạm quản lý về đất đai, trật tự xây dựng.
Người dân tái định cư phường Tây Mỗ bức xúc cho biết, do chậm triển khai, UBND quận Nam Từ Liêm chẳng những bỏ đất hoang lãng phí mà còn biến khu đất này thành là nơi trú ngụ của nhiều thành phần bất hảo, nghiện ngập, hút chích dạt về đây kiếm sống bằng những công việc không ổn định, gây mất an ninh trật tự, tạo ra “điểm đen” về tệ nạn xã hội.
Để tiện cho mọi sinh hoạt, ăn uống, vệ sinh, ngủ nghỉ, những người này không ngần ngại lấn chiếm khu đất đã được xác định là đất bố trí tái định cư để dựng những căn nhà tồi tàn, nhếch nhác, tạm bợ, quây bạt, quây tôn nham nhở, chắp vá hình thành các bãi tập kết phế liệu, thu gom rác thải, đồng nát, bốc mùi hôi thối khó chịu.
Để rộng đường dư luận, PV đã đến liên hệ công tác với UBND phường Phú Đô để tìm hiểu về những trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật về đất đai, trật tự xây dựng khu đất có ký hiệu X1. Tuy nhiên, phía UBND phường Phú Đô thay vì trả lời lại tìm cách vòng vo, tránh né để thoái thác trả lời báo chí.
Vậy trách nhiệm của UBND quận Nam Từ Liêm, UBND phường Phú Đô đến đâu trong vụ việc này? Tại sao lãnh đạo quận thì “than khó” còn dưới cơ sở là UBND phường Phú Đô lại “thả cửa” để xảy ra tình trạng các công trình có dấu hiệu vi phạm pháp luật đất đai, trật tự xây dựng diễn ra tràn lan, ngang nhiên suốt nhiều năm mà không có biện pháp xử lý? Quận Nam Từ Liêm có xử lý được các cán bộ thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý để xảy ra sai phạm trong vụ việc này hay không?
Tạp chí Mặt trận sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.
Phan Anh Tuấn