Thời gian qua, nhiều cán bộ cấp cao, kể cả cán bộ nghỉ hưu, trong đó có cả những cán bộ đang là Ủy viên Trung ương Đảng đã bị kỷ luật, bị cách các chức vụ trong Đảng, chính quyền, bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì “dính líu” sai phạm nghiêm trọng về quản lý đất đai, gây thất thoát tài sản nhà nước được dư luận cả nước quan tâm và đồng tình. Điều đó cho thấy, quyết tâm chống tham nhũng, làm trong sạch đội ngũ cán bộ tiếp tục được đẩy manh với tinh thần không có “vùng cấm”, không có ngoại lệ.
Đây đều là những vụ việc nhân dân vô cùng bất bình, thậm chí phẫn nộ khi nguồn lực cực lớn của đất nước từ đất đai, nhất là đất vàng, đất bạc, rơi vào tay doanh nghiệp “sân sau, sân trước” của một số quan chức, tạo ra những cánh hẩu trong lĩnh vực đất đai để cùng cộng sinh thâu tóm bất động sản bằng nhiều thủ đoạn.
Điển hình, tại Đà Nẵng chỉ một “đại gia” Phan Văn Anh Vũ (Vũ “nhôm”) đã “làm mưa, làm gió”, thâu tóm hàng loạt các trụ sở, cơ quan nhà nước ở vị trí đắc địa.
Tại TP.HCM, một loạt các vụ việc cũng đang vỡ lở, như 30 ha đất ở xã Phước Kiển (huyện Nhà Bè) của Công ty Tân Thuận; khu đô thị mới Thủ Thiêm (Quận 2) hay 5.000 m2 đất tại 8 - 12 Lê Duẩn (Quận 1).
Lô đất rộng 17 nghìn m2 đang được phản ánh có nhiều dấu hiệu sai phạm khi phê duyệt và thẩm định giá khởi điểm để đấu giá.
Bên cạnh đó, ở Hải Dương, “khu đất vàng” 1,7ha thuộc quy hoạch Khu hành chính tập trung tỉnh bị đem đi đấu giá với giá trị “bèo bọt”, mặc cho tính chất vụ việc là rất nghiêm trọng, được báo chí phản ánh, gây bức xúc dư luận xã hội nhưng lại đang có dấu hiệu lặng lẽ “chìm xuống” một cách khó hiểu.
Cụ thể, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương có Quyết định số 1485/QĐ-UBND ngày 12/5/2017, phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất thuê 50 năm theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cả thời gian thuê để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu phức hợp nhà hàng, khách sạn tiêu chuẩn 5 sao thuộc quy hoạch Khu hành chính tập trung tỉnh Hải Dương.
Dư luận bức xúc và yêu cầu phải làm rõ những khuất tất khi Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương phê duyệt giá khởi điểm đấu giá đất chỉ bằng khoảng 30% giá khảo sát, bằng khoảng 60% giá theo bảng giá đất của UBND tỉnh ban hành năm 2014 và giá trúng đấu giá chỉ tăng 0,2% so với giá khởi điểm.
Văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình do Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Duy Hưng ký ban hành.
Đối với vụ việc này, lãnh đạo Chính phủ rất quan tâm và yêu cầu tỉnh Hải Dương kiểm tra, rà soát việc tổ chức đấu giá quyền thuê đất tại Khu hành chính tập trung tỉnh.
Cụm từ “đúng pháp luật, chặt chẽ, công khai, minh bạch” được Hải Dương sử dụng lặp đi, lặp lại nhằm biện minh, che đậy cho quá trình tổ chức đấu giá đất nhưng đâu đó vẫn “gợn lên” cho dư luận thấy sự lạ lùng, bất bình thường.
Nếu là chặt chẽ, đúng quy trình, vậy tại sao kết quả lại tạo ra mối nguy cho ngân sách có thể thất thu hàng trăm tỷ đồng, và nói là minh bạch nhưng đâu đó vẫn có bóng dáng của “nhóm lợi ích” thao túng, hưởng lợi trên khối tài sản công.
Phải nói thẳng, sự “chặt chẽ, minh bạch” của tỉnh Hải Dương như thế là không ổn.
Bởi lẽ, trong cả 2 lần báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, dù vị lãnh đạo cao nhất của UBND tỉnh Hải Dương đều khẳng định, việc xác định giá khởi điểm để đấu giá lô đất 1,7ha đã được UBND tỉnh Hải Dương chỉ đạo thực hiện đúng quy định của pháp luật hiện hành và bảo đảm công khai minh bạch; tuy nhiên vẫn còn nhiều băn khoăn không thể hóa giải trong cử tri và dư luận.
Thứ nhất, UBND tỉnh Hải Dương thuê doanh nghiệp tư vấn thẩm định giá, đơn vị này đưa ra giá khởi điểm vị trí 1 đường Tôn Đức Thắng chỉ có 7,35 triệu đồng/1m2, bằng 35% giá khảo sát của UBND phường Hải Tân và thành phố Hải Dương, bằng 75% giá theo Bảng giá của UBND tỉnh ban hành. Vậy, vì sao Hội đồng thẩm định giá tỉnh Hải Dương vẫn chấp nhận?!
Thứ hai, tại cuộc họp của Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể tỉnh Hải Dương ngày 15/6/2016 để thẩm định phương án giá khởi điểm lô đất 1,7ha đem đấu giá, ý kiến của thành viên Hội đồng là một vị Phó Giám đốc Sở Tài chính đề nghị xem xét lại việc phân vị trí đất để tính giá đối với phần diện tích của vị trí 2, vị trí 3 của đường Tôn Đức Thắng vì vị trí này lại thuộc vị trí 1 của đường Thanh Niên, đường Hàm Nghi và đường Nguyễn Đức Cảnh, nhưng chưa được xem xét thấu đáo.
Thứ ba, theo Báo cáo số 58/BC-UBND của UBND tỉnh Hải Dương gửi Thủ tướng Chính phủ ngày 23/5/2018 có nêu: Ngày 11/7/2016, trong cuộc họp lãnh đạo UBND tỉnh có nghe báo cáo về phương án phê duyệt giá đất cụ thể, đơn giá thu tiền thuê đất và giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất thuê 1,7ha đất nêu trên. Theo tìm hiểu, tại cuộc họp này, đã có nhiều ý kiến của các lãnh đạo UBND tỉnh, Sở, ban, ngành chức năng chưa đồng thuận với cách tính giá cũng như mức giá quá thấp do Hội đồng thẩm định giá của tỉnh trình bày, nhưng không được tiếp thu xem xét lại.
Văn bản số 1714/STNMT-KHTC ngày 18/9/2018 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hải Dương.
Trong cái gọi là đúng quy trình hiện nay vẫn còn tồn tại “kẽ hở” pháp luật, đương nhiên có “kẽ hở” thì xuất hiện kẻ trục lợi. Và khi có đặc quyền, đặc lợi thì ắt hẳn sẽ có những cán bộ bị mê hoặc, dẫn đến suy thoái, hư hỏng.
Nhiều cán bộ các cấp, trong đó có những cán bộ lãnh đạo đứng đầu các địa phương ngay từ khi mới được cất nhắc đã nói không đi đôi với làm, thích phô trương, thành tích, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc, vi phạm thẩm quyền, nguyên tắc, quy trình xử lý công việc... Đặc biệt nguy hiểm, những vị cán bộ này chỉ lợi dụng vị trí công tác để vun vén, tư lợi cá nhân hoặc “bảo kê”, “chống lưng” cho các nhóm lợi ích, “sân sau” đục khoét tài sản Nhà nước.
Theo lời của Hồ Chủ tịch: “… với loài sâu mọt đục khoét nhân dân cũng vậy. Nếu phải giết đi một con mà cứu được cả rừng cây thì việc đó là cần thiết, hơn nữa là nhân đạo”.
Và trong công cuộc phòng, chống tham nhũng hiện nay để người dân tin tưởng, bất cứ ai nếu có suy thoái thì đều phải giáo dục, phải uốn nắn, kỷ luật 1 vài người để cứu muôn người, để người khác đừng phạm vào nữa.
Tại Hội nghị TW 9 khóa XII, phát biểu về vấn đề kỷ luật trong Đảng, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nói: “Thật đau lòng! Song vì sự nghiêm minh của kỷ luật đảng, sự thượng tôn pháp luật của Nhà nước, sự trong sạch, vững mạnh và uy tín của Đảng và ý nguyện của nhân dân, chúng ta phải làm, và sẽ còn tiếp tục làm trong thời gian tới.”
Đây cũng chính là lời cảnh báo cho mỗi cán bộ dù ở vị trí nào, nếu không thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện, tự soi, tự sửa mình dẫn đến “tự suy thoái, tự diễn biến” thì đều có thể đi vào “vết xe đổ” của người khác. Và kết cục cuối cùng là sự trừng phạt nghiêm khắc của kỷ luật Đảng và pháp luật của Nhà nước.
Dư luận cho rằng lô đất được định giá quá thấp, dẫn đến nguy cơ thất thoát ngân sách nhà nước.
Quay trở lại câu chuyện đất đai ở Hải Dương, điều mà dư luận bức xúc, cảm thấy nguy hiểm cho “túi ngân sách” có nguy cơ bị thất thoát do khối tài sản nhà nước bị định giá rất thấp so với thị trường bởi phi vụ thâu tóm đất công “giá bèo” thì tới đây ai phải chịu trách nhiệm? Việc đem đất vàng đi bán đấu giá như thế có đúng, có phù hợp với các quy định của pháp luật hay không? Chủ sở hữu trúng đấu giá khu đất này là ai mà có dễ dàng thâu tóm đất đai tại Hải Dương như vậy?
Và cũng thật thiếu công bằng nếu chỉ xem xét phần dấu hiệu sai phạm của doanh nghiệp, do vậy cũng cần làm rõ những lãnh đạo nào, ở cấp nào của tỉnh Hải Dương đã “gật đầu” cho đem đấu giá khu đất với giá đến khó tin và việc này có tiêu cực gì không?
Nếu các vụ việc có dấu hiệu sai phạm về đất đai không được xử lý, không làm tới nơi, tới chốn, thì đó là minh chứng rõ ràng việc “trên nóng, dưới lạnh” và là biểu hiện coi thường pháp luật, kỷ cương, phép nước, coi thường công cuộc phòng chống tham nhũng, lãng phí đang sục sôi như hiện nay.
Vì vậy, đối với vụ việc nêu ở trên rất cần sự quan tâm, vào cuộc của các cơ quan Trung ương để tiếp tục xem xét, làm rõ các dấu hiệu sai phạm một cách khách quan, minh bạch nhất. Cụ thể:
Một là, đề nghị Ủy ban kiểm tra Trung ương cần vào cuộc, tập trung kiểm tra, làm rõ các dấu hiệu vi phạm của đảng viên, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh Hải Dương trong việc thực hiện nhiệm vụ nhằm siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và bộ máy Nhà nước.
Hai là, đề nghị Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ… vào cuộc thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, xem xét, làm rõ việc xác định giá đất cụ thể làm cơ sở xác định đơn giá khởi điểm để thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất thuê theo hình thức thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê của Khu khách sạn và du lịch (Khu D) thuộc Khu hành chính tập trung tỉnh Hải Dương mà trước đó báo chí và dư luận nêu ra có dấu hiệu tiêu cực, nguy cơ thất thoát. Nếu phát hiện sai phạm, đề nghị chuyển toàn bộ hồ sơ sang Cơ quan Điều tra Bộ Công an làm cơ sở để tiếp tục đấu tranh, khởi tố vụ án để điều tra, làm rõ các vi phạm.
Ba là, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tăng cường giám sát việc chấp hành pháp luật trong việc công khai kết quả thanh tra, nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở, phát huy vai trò của báo chí và nhân dân tham gia đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
Bốn là, Ban Nội chính Trung ương, Đảng ủy Công an Trung ương, Ban cán sự đảng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Ban cán sự đảng Tòa án nhân dân tối cao tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan tiến hành tố tụng Trung ương và địa phương huy động lực lượng, quyết tâm vượt bậc, phối hợp chặt chẽ, tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là các khó khăn, vướng mắc về đánh giá chứng cứ, xác định tội danh, giám định, định giá tài sản... để đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, xử lý các vụ việc tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp.
Phan Anh Tuấn