Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ban hành Kế hoạch số 537/KH-MTTW-BTT ngày 18/4/2018 Thực hiện Quyết định số 99-QĐ/TW ngày 3/10/2017 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Hướng dẫn khung để các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương tiếp tục phát huy vai trò của nhân dân trong đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và Quy định số 124-QĐ/TW ngày 2/2/2018 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, về “Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên”.

Quy định này được đưa ra nhằm quy định việc giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên. Đồng thời, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân trong giám sát, qua đó góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Theo Quy định số 124-QĐ/TW, cần bảo đảm sự lãnh đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng, phù hợp với Hiến pháp, pháp luật, Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Điều lệ của các tổ chức chính trị - xã hội; Có sự phối hợp chặt chẽ giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội với các cơ quan, tổ chức có liên quan, không làm cản trở hoặc ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt của tổ chức, cá nhân, gia đình người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên; và trên tinh thần xây dựng, bảo đảm dân chủ, công khai, khách quan, minh bạch, tránh nể nang, né tránh hoặc để bị lợi dụng.

Quy định số 124-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương cũng nêu rõ: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức, cá nhân có thành tích trong thực hiện Quy định thì được biểu dương, khen thưởng. Nếu vi phạm Quy định thì tuỳ theo nội dung, tính chất, mức độ tác hại, nguyên nhân vi phạm sẽ bị xem xét, xử lý.

Triển khai các quy định của Đảng về giám sát cán bộ, đảng viên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ban hành Thông tri số 10/TT-MTTW-BTT ngày 22/9/2020 hướng dẫn Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp thực hiện giám sát cán bộ, đảng viên và công tác cán bộ. Thông tri số 10/TT-MTTW-BTT hướng dẫn cụ thể về đối tượng và phạm vi, nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành giám sát cán bộ, đảng viên và công tác cán bộ của hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp.

Một trong những nội dung giám sát được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chú trọng triển khai thực hiện ở cơ sở là công tác giám sát cán bộ, đảng viên ở nơi cư trú, trong đó có giám sát cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt của chính quyền cơ sở. Xác định giám sát cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt của chính quyền cơ sở là một nhiệm vụ quan trọng, mới và khó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tích cực, chủ động, phát huy vai trò, trách nhiệm trong quá trình thực hiện.

Nội dung hoạt động giám sát cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt của chính quyền cơ sở của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt ở chính quyền cơ sở

Công tác giám sát đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt ở chính quyền cơ sở chú trọng vào giám sát tính gương mẫu, việc thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí; chống phô trương hình thức; đảng viên cần có thái độ khiêm tốn, trung thực, dũng cảm, kỷ luật, tự giác, đoàn kết, thống nhất.

Mặt trận Tổ quốc giám sát thông qua theo dõi, phát hiện sớm các biểu hiện, hành vi có dấu hiệu "suy thoái", tham nhũng, lãng phí; sa vào các tệ nạn xã hội, vi phạm thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, chuẩn mực đạo đức gia đình và xã hội; sống ích kỷ, thực dụng, vụ lợi, lo vun vén cá nhân, thiếu trách nhiệm trước những khó khăn, bức xúc, lợi ích chính đáng của Nhân dân bị xâm phạm...

Mặt trận thực hiện giám sát cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt ở chính quyền cơ sở về gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân; tuyên truyền, vận động gia đình và Nhân dân trên địa bàn dân cư thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương nơi cư trú. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giám sát, theo dõi về ý thức tham gia và vận động các thành viên trong gia đình tham gia các phong trào thi đua do địa phương phát động, xây dựng mối quan hệ gắn bó đoàn kết, xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư.

Công tác giám sát cán bộ, đảng viên đã phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc ở khu dân cư, đồng thời giúp mỗi cán bộ, đảng viên tự ý thức tu dưỡng, rèn luyện về đạo đức, lối sống, tích cực tham gia các hoạt động, phong trào của địa phương, nêu gương cho Nhân dân học tập và noi theo.

Thực tiễn công tác giám sát, theo dõi cho thấy, đa số đảng viên chấp hành tốt chủ trương, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương nơi cư trú. Nhiều đảng viên còn phát huy tốt vai trò cùng với cấp ủy, chi bộ vận động Nhân dân tham gia bảo vệ môi trường, xây dựng công trình công cộng; gương mẫu, đi đầu thực hiện các phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, tích cực đóng góp Quỹ "Đền ơn đáp nghĩa", "Vì người nghèo" hay ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh… Tuy nhiên, còn có cán bộ, công chức chủ chốt ở chính quyền cơ sở chưa gương mẫu đi đầu tham gia các phong trào của địa phương, việc thực hiện trách nhiệm của đảng viên còn "mờ nhạt", chưa thực sự gần gũi với Nhân dân.

Giám sát về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt ở chính quyền cơ sở

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTƯMTTQVN ngày 15/6/2017 quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.    ẢNH: KỲ ANH

Nội dung về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên đã được nêu trong một số quy định như: Quy định số 101-QĐ/TW ngày 7/6/2012 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, trong đó cần tập trung vào 7 nội dung nêu gương: tư tưởng chính trị; đạo đức, lối sống, tác phong; tự phê bình, phê bình; quan hệ với nhân dân; trách nhiệm trong công tác; tổ chức kỷ luật; đoàn kết nội bộ.

Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên. Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Trong đó cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương cần gương mẫu đi đầu thực hiện 8 nội dung được nêu tại Điều 2 và phải nghiêm khắc với bản thân và kiên quyết chống 8 nội dung được nêu tại Điều 3 trong Quy định 08-QĐi/TW.

Quy định số 114-QĐ/TW về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ. Chỉ thị số 33-CT/TW ngày 3/1/2014 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc kê khai tài sản và kiểm soát việc kê khai tài sản.

Theo đó, mỗi cán bộ, công chức khi đứng trong hàng ngũ của Đảng đều phải chấp hành nghiêm túc các quy định, điều lệ của Đảng, có lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, giữ gìn phẩm chất trong sáng, lối sống giản dị, phát huy vai trò tiền phong gương mẫu trước Nhân dân. Giám sát việc nêu gương về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt của chính quyền cơ sở trước Nhân dân là một trong những nội dung giám sát thường xuyên của Mặt trận ở cơ sở. Việc phát hiện sớm những biểu hiện "tự suy thoái", "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" của cán bộ, đảng viên để nhắc nhở kịp thời, giúp cho đảng viên tránh được những sai sót, vi phạm.

Mặt trận giám sát trách nhiệm nêu gương của đảng viên tập trung vào các nội dung như: có ý thức phục vụ Nhân dân, giữ gìn mối quan hệ đoàn kết ở khu dân cư, gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân; tuyên truyền, vận động gia đình và Nhân dân trên địa bàn dân cư thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương nơi cư trú; thực hiện quy ước, hương ước của khu dân cư, xóa bỏ hủ tục lạc hậu; thực hiện nếp sống văn minh  tránh lãng phí...

Nội dung giám sát cán bộ, đảng viên là người đứng đầu cần tập trung vào giám sát việc thực hiện trách nhiệm tiếp dân, đối thoại trực tiếp, lắng nghe, nắm bắt ý kiến và phản ánh, kiến nghị của Nhân dân. Việc giám sát của Mặt trận thông qua giám sát thường xuyên, quá trình tìm hiểu, giao tiếp, thông qua các hội nghị, diễn đàn, tiếp xúc, trao đổi của cán bộ, đảng viên với Nhân dân.

Hằng năm, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở cơ sở xây dựng kế hoạch giám sát với từng nội dung cụ thể, giao cho các Ban Công tác Mặt trận giám sát tại tổ dân phố. Việc giám sát được thực hiện theo hình thức tổ chức hội nghị hoặc qua nhận xét, đánh giá hàng năm của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể ở địa phương.

Việc giám sát nêu gương của cán bộ, đảng viên được Ban Công tác Mặt trận thực hiện nghiêm túc, mỗi thành viên được giao nhiệm vụ giám sát từng nhóm đảng viên với những nội dung cụ thể như: giám sát việc chấp hành các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giám sát trách nhiệm của đảng viên, việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện quy định của phường, tổ dân phố; tham gia các phong trào, cuộc vận động do địa phương phát động…

Giám sát việc giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và Nhân dân ở nơi cư trú

Trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đang công tác là thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú được quy định tại Điều 2, Quy định số 213-QĐ/TW ngày 2/1/2020 của Bộ Chính trị. Nêu gương về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và vai trò tiền phong, gương mẫu của người cán bộ, đảng viên trước Nhân dân nơi cư trú. Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân; tuyên truyền, vận động gia đình và Nhân dân trên địa bàn dân cư thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương nơi cư trú.

Tham gia đầy đủ, nghiêm túc các cuộc họp định kỳ và tích cực tham gia các cuộc họp khác do cấp ủy nơi cư trú triệu tập. Tích cực tham gia góp ý kiến với chi ủy, chi bộ, đảng ủy cơ sở nơi cư trú về các công việc chung của địa phương, nhất là những vấn đề bức xúc ở thôn, bản, tổ dân phố. Tham gia các cuộc họp của Nhân dân nơi cư trú; thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, trưởng thôn, bản, tổ trưởng dân phố, Ban Công tác Mặt trận nơi cư trú để nắm bắt tình hình Nhân dân; phản ánh những ý kiến của Nhân dân tới cơ quan có thẩm quyền.

Tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ở cơ sở, giám sát cán bộ, đảng viên trong việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống và thực hiện trách nhiệm nêu gương. Tham gia và vận động các thành viên trong gia đình tham gia các cuộc vận động, các phong trào thi đua do địa phương phát động. Vận động gia đình và người dân xây dựng mối quan hệ gắn bó đoàn kết, xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư. Báo cáo kết quả thực hiện các nhiệm vụ tại nơi cư trú với chi ủy nơi công tác vào dịp kiểm điểm, đánh giá đảng viên hằng năm. Kịp thời báo cáo với chi ủy nơi công tác và nơi cư trú khi chuyển sang nơi cư trú khác.

Một số ưu điểm từ hoạt động giám sát cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt ở chính quyền cơ sở của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

1) Các cấp ủy địa phương quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức quán triệt về trách nhiệm của đảng viên ở nơi cư trú và vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong giám sát cán bộ, đảng viên. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở cơ sở đã chủ động triển khai giám sát, thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của mình, thực hiện công tác giám sát cán bộ, đảng viên nơi cư trú đạt một số kết quả tích cực. Việc theo dõi, giám sát của Mặt trận đã giúp cho cấp ủy, chính quyền có đủ cơ sở để thực hiện đánh giá, nhận xét cán bộ, đảng viên, đồng thời nâng cao ý thức, trách nhiệm cán bộ, đảng viên.

2) Công tác giám sát cán bộ, đảng viên nơi cư trú thời gian gần đây đã trở thành nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ban Công tác Mặt trận ở các địa phương đã thể hiện ngày càng tốt vai trò, trách nhiệm của mình trong theo dõi, giám sát cán bộ, đảng viên đang công tác về sinh hoạt tại địa phương, cơ sở. Mặt trận Tổ quốc các cấp đã chủ động phản ánh những biểu hiện suy thoái, phát hiện sớm những dấu hiệu vi phạm của cán bộ, đảng viên để cấp ủy kịp thời định hướng chỉ đạo giải quyết.

3) Công tác giám sát cán bộ, đảng viên tại nơi cư trú đã phát huy được vai trò của Nhân dân trong theo dõi, đánh giá về phẩm chất, lối sống và vai trò tiền phong gương mẫu của đảng viên, về quan hệ với Nhân dân nơi cư trú của đảng viên và gia đình. Thông qua hoạt động giám sát, Mặt trận Tổ quốc cùng các đoàn thể chính trị - xã hội đã kịp thời trao đổi, góp ý trên tinh thần xây dựng, thẳng thắn, tăng cường đoàn kết, nâng cao sự tin cậy, yêu mến của Nhân dân đối với cơ quan công quyền.

Bên cạnh đó, hoạt động giám sát cán bộ, đảng viên nơi cư trú đã giúp cho cán bộ, đảng viên nâng cao trách nhiệm, nghiêm túc thực hiện các quy định, phát huy tinh thần gương mẫu, đồng thời vận động gia đình, người thân và Nhân dân cùng thực hiện nghiêm chủ trương, pháp luật của Đảng và Nhà nước, góp phần xây dựng khu dân cư đoàn kết, văn minh.

4) Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở địa phương đã phát huy tích cực vai trò của Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư, chủ động phối hợp chặt chẽ với chi bộ thôn, khu dân cư trong việc thực hiện nhận xét, đánh giá đảng viên nơi cư trú. Việc Ban Công tác Mặt trận tham gia nhận xét, đánh giá đảng viên sinh hoạt nơi cư trú đã giúp cho phần đánh giá khách quan hơn, thu thập được nhiều ý kiến góp ý của Nhân dân đối với đảng viên, giúp cho đảng viên về tham gia sinh hoạt nơi cư trú nhận thức rõ hơn trách nhiệm của mình đối với địa phương, cơ sở.

Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với cán bộ, công chức giữ chức vụ chủ chốt ở chính quyền cơ sở

Thứ nhất, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền các chủ trương, nghị quyết của Đảng về công tác giám sát cán bộ, đảng viên đến các cấp ủy, tổ chức cơ sở Đảng và đảng viên; nâng cao nhận thức của các cấp ủy, tổ chức cơ sở Đảng, đảng viên. Đề nghị cấp ủy các cấp thường xuyên quán triệt trong đội ngũ cán bộ, đảng viên về trách nhiệm của cán bộ, đảng viên ở nơi cư trú, coi việc giữ mối liên hệ và gương mẫu thực hiện nhiệm vụ nơi cư trú là tiêu chí để đánh giá chất lượng cán bộ, đảng viên hằng năm, đồng thời nhận thức đầy đủ vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong tham gia giám sát cán bộ, đảng viên.

Thứ hai, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tăng cường sự phối hợp giữa cấp ủy đảng nơi đảng viên công tác và cấp ủy đảng nơi đảng viên cư trú trong việc quản lý, kiểm tra, đánh giá đảng viên. Phối hợp với cấp ủy rà soát, lập danh sách đảng viên để giới thiệu về sinh hoạt tại nơi cư trú, đảm bảo 100% đảng viên trong chi bộ, đảng bộ được giới thiệu về sinh hoạt, thường xuyên giữ mối liên hệ với chi uỷ và nhân dân nơi cư trú theo đúng quy định. Cấp ủy thường xuyên liên hệ với Mặt trận Tổ quốc nơi có đảng viên cư trú trao đổi thông tin, nắm tình hình việc chấp hành của đảng viên để có chủ trương, biện pháp lãnh đạo kịp thời. Chú trọng đổi mới hình thức đánh giá, Mặt trận Tổ quốc kịp thời báo cáo đến cấp ủy, chính quyền nơi đảng viên đang công tác về những đảng viên chưa chấp hành nghiêm các quy định ở địa phương, không tham gia sinh hoạt đảng viên ở nơi cư trú.

Thứ ba, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ban Tổ chức, Ban Dân vận, các đoàn thể chính trị - xã hội, Thường trực Hội đồng nhân dân, các ban của Hội đồng nhân dân các cấp, tích cực tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương để thực hiện tốt hoạt động giám sát cán bộ, đảng viên nơi cư trú. Trên cơ sở các quy định về trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, đề nghị cấp ủy cơ sở ban hành quy định cụ thể việc công khai trách nhiệm của cán bộ, đảng viên để Mặt trận và Nhân dân giám sát. Bên cạnh đó, cần quy định rõ các hình thức để Nhân dân phản ánh, đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin, cung cấp thông tin và có quy chế xử lý vi phạm giữa cấp ủy, đoàn thể địa phương và cơ quan chủ quản có cán bộ, công chức, đảng viên vi phạm.

Thứ tư, tiếp tục đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, cán bộ, đảng viên trong thực hiện các quy định của Đảng, phát huy tinh thần nêu gương, lắng nghe ý kiến phản ánh, kiến nghị từ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với tinh thần thực sự cầu thị, nghiêm túc và thực hiện đầy đủ các ý kiến góp ý, kiến nghị của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Thực hiện nghiêm quy chế tiếp xúc, đối thoại của người đứng đầu, quy chế tiếp thu và trả lời sau giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội. Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng tổ chức các hội nghị tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp ở địa phương với Nhân dân, nhất là ở cấp cơ sở và khu dân cư.

Thứ năm, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp cần tiếp tục quan tâm công tác tập huấn, đào tạo cán bộ Mặt trận các cấp, nhất là ở cơ sở. Để tham gia giám sát, phản biện hiệu quả, cán bộ Mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội vừa phải có năng lực vừa phải có bản lĩnh, trình độ, kỹ năng, đặc biệt kỹ năng giám sát, kỹ năng thu thập xử lý, phân tích thông tin để kịp thời phản ánh, phối hợp xử lý những vấn đề bất cập, khó khăn ở địa phương, cơ sở; tiếp tục nâng cao vai trò của Ban Công tác Mặt trận, Ban Thanh tra nhân dân trong tham gia giám sát cán bộ, đảng viên nơi cư trú.

Thứ sáu, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục quan tâm hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra hoạt động giám sát cán bộ, đảng viên ở nơi cư trú. Định kỳ hàng năm, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với Ban Dân vận Trung ương và Trung ương các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức sơ kết, tổng kết việc thực hiện các nghị quyết, quy định của Đảng của cán bộ, đảng viên để rút kinh nghiệm và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động giám sát cán bộ, đảng viên ở cơ sở, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, xứng tầm nhiệm vụ, đáp ứng được yêu cầu của tình hình mới.

Trên cơ sở quy định của Điều lệ, cấp huyện nên thành lập Ban tư vấn để hỗ trợ Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã khi cần thiết, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến pháp luật. Khen thưởng kịp thời các cá nhân đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giám sát nhằm động viên đội ngũ cán bộ Mặt trận cũng như thu hút đội ngũ cán bộ “có tâm, có tầm” tham gia công tác Mặt trận.

Thứ bảy, làm rõ cơ chế, cách thức triển khai thực hiện giám sát, nhất là huy động được sự tham gia của người dân, các thành viên của Mặt trận Tổ quốc. Sau giám sát văn bản kiến nghị được chuyển đến cơ quan có thẩm quyền quản lý cán bộ, đảng viên. Quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn của chủ thể giám sát cũng như trách nhiệm của đối tượng giám sát. Việc quy định triển khai hoạt động giám sát cần chú ý đến nguồn lực và nhân lực hiện nay còn rất hạn chế để đảm bảo việc giám sát của chủ thể giám sát. Đồng thời, quy định về trách nhiệm của cơ quan, cá nhân sau khi thực hiện giám sát, trách nhiệm của cơ quan, quản lý, của cấp trên trực tiếp của cá nhân được giám sát trong một thời gian nhất định phải trả lời bằng văn bản các kiến nghị của chủ thể giám sát.

Thứ tám, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cần chủ động nghiên cứu kỹ các văn bản của Đảng, quy định của Nhà nước để từ đó đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoàn thiện cơ chế giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong tình hình mới. Giám sát công tác tổ chức, cán bộ là việc khó; vì vậy, đòi hỏi hệ thống pháp luật phải quy định toàn diện, đầy đủ, cụ thể và rõ ràng các vấn đề liên quan. Yêu cầu này tạo cơ sở pháp lý không chỉ cho hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, mà còn là cơ sở để các cơ quan, tổ chức, nhất là những đối tượng chịu sự giám sát phải thực hiện nghiêm.

Thứ chín, việc quy định các nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đối với cán bộ, công chức, đảng viên cần phải được rà soát để xây dựng một cách đồng bộ, có sự phân công, phối hợp giữa quy định về giám sát, kiểm tra của Đảng, thanh tra của cơ quan nhà nước và giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Kết hợp giám sát với việc thực hiện các quy định khác về trách nhiệm người đứng đầu, về tiếp xúc đối thoại với Nhân dân, về nhận xét, đánh giá cán bộ. Việc giám sát công tác tổ chức, cán bộ và giám sát đối với cán bộ, đảng viên phải được thực hiện thường xuyên; cần sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm việc triển khai các hoạt động giám sát công tác tổ chức cán bộ trong thời gian qua để lựa chọn những nội dung giám sát sao cho thực chất, đúng trọng tâm, trọng điểm phù hợp với điều kiện thực tế của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Tài liệu tham khảo

1. Hiến pháp năm 2013.

2. Học tập, trao đổi kinh nghiệm hoạt động giám sát, phản biện xã hội. https://mttq.thainguyen.gov.vn/

3. Hoàn thành chuyên đề Giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên năm 2023, https://mattran.danang.gov.vn/

4. Nâng cao hoạt động giám sát của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh, https://dangcongsan.vn/.

5.  Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc đối với chính quyền cấp xã, https://tcnn.vn/news.

6.  Mặt trận với việc tham gia gia xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, https:ubmttq.yenbai.gov.

7.  Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong giám sát công tác tổ chức và cán bộ, https://doanthanhnien.vn/

* ĐỖ THỊ VÂN AN - Thạc sĩ, Cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

** LƯƠNG THỊ QUYÊN - Tiến sĩ, Trường Chính trị tỉnh Hải Dương