Trong bối cảnh đó, có ý kiến cho rằng nên thực hiện đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên để hạn chế đầu cơ và nâng cao hiệu quả sự dụng đất. Bởi thực tế chúng ta chưa có thuế tài sản hoặc thuế bất động sản như thông lệ quốc tế, trong khi ở nhiều quốc gia, thuế này là nguồn thu chủ yếu của ngân sách.
Tuy vậy, các chuyên gia bày tỏ lo ngại việc đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên sẽ tác động xấu tới thị trường bất động sản, đặc biệt là phân khúc nhà cho thuê, vốn là chủ trương đang được Nhà nước khuyến khích.
Nhiều chuyên gia khẳng định việc thu thuế sở hữu bất động sản thứ 2 trở lên là cần thiết, nhưng chưa phải thời điểm này.
Chưa phải thời điểm áp dụng việc đánh thuế sở hữu nhà ở thứ 2
GS.TSKH Đặng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường bày tỏ lo ngại, chúng ta đang vội vã học hỏi kinh nghiệm từ quốc tế, trong đó có Singapore, mà chưa cân nhắc lợi hại. “Trong khi chúng ta chưa có một hệ thống thông tin chung thì rất khó kiểm soát việc đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên. Do vậy, những sắc thuế đưa ra trong thời điểm này đều phải rất thận trọng.
Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, việc đánh thuế vào nhà ở thứ 2 thời điểm này là không hợp lý, bởi trong thị trường bất động sản phần kinh doanh chiếm tỷ trọng rất cao. Ông Hà đưa ra dẫn chứng, các nước tư bản phát triển, như: Đức, Pháp, thị trường nhà ở cho thuê chiếm 70% quỹ nhà, trong khi ở Việt Nam tỷ lệ này chiếm trên dưới 10%. “Tăng thị phần nhà cho thuê mới quan trọng, giờ đánh nhà thứ 2 thì không còn nhà cho thuê nữa. Hơn nữa, nếu đánh thuế nhà ở thì nên đánh vào giá trị đất, nếu đánh vào giá trị nhà thì tôi sợ sẽ không còn nhà đẹp, bởi chả ai dại gì đầu tư... xịn để chịu thuế cao hơn”.
Ở phía đơn vị nghiên cứu thị trường, ông Matthew Powell - Giám đốc Savills Hà Nội cho rằng, việc giao dịch nhà ở vẫn ở mức ổn định, chưa phải tăng trưởng quá mạnh. Khi áp dụng đánh thuế bất động sản thứ 2 thị trường sẽ làm giảm cầu, giảm sức mua của nhà đầu tư.
Đồng tình, ông Trần Như Trung - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Nam Cường phân tích, hiện nay nhu cầu sở hữu nhà ở của người dân là vô cùng lớn. Đánh thuế nhà ở thứ 2 là vô tình siết van nhu cầu khổng lồ đang chờ để mua nhà.
Trong khi đó theo ông Dennis Ng Teck Yow - Phó TGĐ Công ty TNHH Gamuda Land Việt Nam, chính sách thuế này, nếu áp dụng trong thực tiễn sẽ là điều bất lợi đối với doanh nghiệp nước ngoài. Trong xu hướng đô thị hóa, nhiều người không đủ tiền mua nhà, nên chính sách thuê nhà là cần thiết. Hơn nữa chúng ta lại đang khuyến khích người nước ngoài sở hữu nhà.
Chống đầu cơ và nâng cao hiệu quả sử dụng đất
GS.TSKH Đặng Hùng Võ cho rằng, phải cải cách sắc thuế về sử dụng đất phi nông nghiệp, nếu không thì tình trạng khu đô thị “ma”, đất bỏ hoang sẽ còn tiếp diễn. Bên cạnh đó, phải đảm bảo các yếu tố quản trị công tốt, như: công khai, minh bạch, người dân được tham gia giám sát, tăng trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý nhà nước. Công tác quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch cần có quy trình chặt chẽ hơn. Quá trình chuyển dịch đất đai đang tạo ra nhiều bất đồng trong xã hội cũng là yếu tố cần được xem xét.
Ông Vũ Văn Phấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng phân tích, việc triển khai dự án cần căn cứ vào kế hoạch của cơ quan quản lý nhà nước và nhu cầu của thị trường; đã đến lúc phải rà soát lại các dự án bất động sản, những dự án không còn phù hợp thì thu hồi hoặc điều chỉnh lại cơ cấu cho phù hợp với thị trường. Một việc quan trọng khác cũng cần tính đến là xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý bất động sản liên thông từ Trung ương đến địa phương để góp phần minh bạch thị trường.
Ông Dennis Ng Teck Yow - Phó TGĐ Công ty TNHH Gamuda Land Việt Nam cho rằng, cần cân nhắc kỹ chính sách thuế này vì nó sẽ ảnh hưởng đến thị trường. Giải pháp hữu hiệu trước mắt là Chính phủ cần ban hành các quy định rõ ràng hơn, nhất là với các thành phố lớn để kiểm soát tốt hơn thị trường, tránh đầu cơ hoặc lệch cung cầu. Công tác quy hoạch cũng cần rõ ràng, minh bạch để tránh tình trạng dự đoán sai thị trường, ảnh hưởng đến cân đối cung cầu.
Ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Xây dựng và Kinh doanh Địa ốc Hoà Bình nêu ý kiến, Nhà nước cần thực hiện điều chỉnh thuế phi nông nghiệp. Bởi mức thuế hợp lý sẽ có tác động lành mạnh tới thị trường, đồng thời Nhà nước có thêm nguồn thu để đầu tư cho hạ tầng. Ông Hải khẳng định, thu thuế bất động sản là cần thiết, nhưng không phải thời điểm này. Đồng thời, thuế này cần áp dụng cho tất cả bất động sản, chứ không chỉ với tài sản thứ 2.
Trong khi đó, theo Dennis Ng Teck Yow - Phó TGĐ Công ty TNHH Gamuda Land Việt Nam, cần xác định mục đích phát triển thị trường, để người mua nhà có thể mua được sản phẩm mình mong muốn và phát triển thị trường hợp lý nhất. Đối với công tác quản lý nhà nước, cần minh bạch thông tin các dự án, và quan tâm đến đối tượng khác hàng có nhu cầu thực và khách hàng nước ngoài. Hiện nay nguồn cung nhà ở cho khách hàng nước ngoài chưa nhiều, do đó cần có chính sách phù hợp để khuyến khích.
Kết thúc tọa đàm, ông Nguyễn Văn Phụng - Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp lớn, Tổng Cục thuế khẳng định: “Chúng ta hãy bình tĩnh rằng, đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên mới chỉ là ý tưởng của nhóm nghiên cứu Bộ Tài chính, phải mất nhiều thời gian nữa mới có thể ban hành một chính sách thuế hoàn chỉnh”.
Lê Thư