Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; nơi thể hiện ý chí, nguyện vọng, tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; nơi hiệp thương, phối hợp và thống nhất hành động của các thành viên.

Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh phương hướng, nhiệm vụ đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội: “Tăng cường vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tập hợp, vận động nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, đẩy mạnh cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; thực hành dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội.

Đổi mới tổ chức bộ máy, nội dung và phương thức hoạt động, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, hướng mạnh về cơ sở, địa bàn dân cư. Thực hiện tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên, tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, tăng cường đối ngoại nhân dân. Xây dựng thế trận lòng dân, phát huy sức mạnh đoàn kết, đồng thuận của nhân dân trong và ngoài nước để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”¹.

Những năm qua dưới chỉ đạo, quan tâm, hướng dẫn của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hưng Yên, sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền và các tổ chức thành viên, Mặt trận Tổ quốc các cấp tỉnh Hưng Yên đã không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; tập hợp các giai cấp, đồng bào tôn giáo và các tầng lớp nhân dân đoàn kết, đồng thuận, khắc phục mọi khó khăn, thách thức đóng góp công sức, trí tuệ cùng cấp ủy chính quyền thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.

Các cuộc vận động, phong trào thi đua do Mặt trận Tổ quốc chủ trì phát động như cuộc vận động: “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, các phong trào: “Chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”, “Đoàn kết - Sáng tạo”, “Xây dựng khu dân cư 3 không”… ngày càng đi vào chiều sâu, đem lại hiệu quả thiết thực, thu hút đông đảo Nhân dân tham gia, phát huy tinh thần tự quản, sáng tạo của cộng đồng.

Đến nay, toàn tỉnh có 89,8% số làng khu phố văn hóa (tăng 1,8% so với năm 2019), 92,2% gia đình văn hóa (tăng 1,2% so với năm 2019). Từ năm 2019 đến nay, toàn tỉnh có trên 45.000 gia đình đạt danh hiệu “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con trung hiếu, cháu thảo hiền” các cấp.

Mặt trận Tổ quốc các cấp tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới bằng những việc làm cụ thể, thiết thực: Hiến kế, ủng hộ tiền, vật liệu, ngày công lao động làm đường giao thông, công trình phúc lợi. Đến nay, toàn tỉnh có 102 xã nông thôn mới nâng cao, 36 xã nông thôn mới kiểu mẫu, 153 khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Mặt trận Tổ quốc các cấp tổ chức lấy ý kiến đánh giá sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới, đảm bảo dân chủ, khách quan, phản ánh trung thực nhận xét đánh giá của người dân, phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc các cấp.

Hưởng ứng phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”, Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh huy động nguồn lực toàn xã hội thực hiện công tác an sinh xã hội. Từ năm 2019 đến nay, Quỹ “Vì người nghèo” các cấp vận động ủng hộ được trên 200 tỷ đồng (mục tiêu là 35 tỷ đồng); hỗ trợ xây mới, sửa chữa 2.768 căn nhà “Đại đoàn kết” tặng hộ nghèo, hộ nạn nhân chất độc da cam với số tiền trên 188 tỷ đồng (2.288 nhà xây mới và 480 nhà sửa chữa). Quỹ “Vì người nghèo” các cấp tích cực chăm lo Tết Nguyên đán cho hộ nghèo, hỗ trợ hộ nghèo gặp rủi ro, học sinh nghèo vượt khó... góp phần đảm bảo an sinh xã hội, giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 2,55% (năm 2018) xuống còn 0,86% (năm 2023).

Đồng chí Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và đồng chí Trương Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tặng Đại hội ảnh Bác Hồ - Bác Tôn, biểu tượng thiêng liêng cao quý của khối Đại đoàn kết toàn dân tộc Việt Nam. ẢNH: NGÔ KHIÊM

Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc được tổ chức ngày càng nền nếp, tạo sức lan tỏa trong các tầng lớp nhân dân. Từ năm 2019, thực hiện sự chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã hướng dẫn gắn tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” và “Ngày hội quốc phòng toàn dân” thành “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc - Ngày hội văn hóa quân dân”, tổ chức vào dịp kỷ niệm Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18/11 hàng năm). Đây là điểm mới, sáng tạo của Mặt trận Tổ quốc tỉnh Hưng Yên trong việc tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc. Nhiều đồng chí lãnh đạo Trung ương, lãnh đạo tỉnh, huyện đã về dự chung vui với các khu dân cư.

Về công tác phòng, chống đại dịch Covid-19, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự phối hợp của các cấp chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp từ tỉnh tới cơ sở đã tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân đóng góp sức người, sức của đẩy mạnh phong trào thi đua ”Cả nước đoàn kết, chung sức, đồng lòng phòng, chống và chiến thắng đại dịch Covid-19”.

Qua thực tiễn đã chứng minh dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tinh thần tương thân, tương ái đã được phát huy mạnh mẽ, những tấm gương tận tụy, hết lòng, hết sức phục vụ Nhân dân của lực lượng tuyến đầu, của cán bộ, công chức, viên chức, nhất là cán bộ cơ sở đã được Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Những nghĩa cử cao đẹp, vì cộng đồng đã làm lay động lòng người, tạo sự gắn kết trong cộng đồng dân cư, đã bồi đắp thêm truyền thống tốt đẹp của dân tộc, của quê hương.

Qua tổng kết công tác phòng, chống đại dịch Covid-19, chúng ta có nhiều bài học, trong đó bài học quý giá nhất là giá trị trường tồn của tinh thần đại đoàn kết. Ghi nhận cụ thể về nội dung này, Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh thực hiện “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” vận động từng người dân chấp hành quy định phòng, chống dịch. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh vận động ủng hộ trên 121 tỷ đồng và nhiều trang thiết bị nhu yếu phẩm; tham mưu trích 83 tỷ đồng từ Quỹ phòng, chống dịch Covid-19 để hỗ trợ công tác phòng, chống dịch Covid-19; cụ thể, hỗ trợ 1.752,39 tấn gạo cho người nghèo, cận nghèo, Nhân dân khu vực cách ly, phong tỏa phòng chống dịch; hỗ trợ tiền cho người dân Hưng Yên sinh sống ngoài tỉnh; phân bổ trang thiết bị y tế đến các cơ sở y tế của tỉnh và cơ sở, các điểm cách ly, thu dung điều trị bảo đảm kịp thời, công khai, minh bạch.

Trong công tác giải phóng mặt bằng, Mặt trận Tổ quốc các cấp của tỉnh phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng, tổ chức thành viên tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện. Tại những địa phương có công trình, dự án Mặt trận Tổ quốc các cấp thành lập tổ tuyên truyền, vận động thành lập Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở mỗi dự án để giám sát theo quy định.

Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh tổ chức hội nghị lấy ý kiến cộng đồng dân cư đối với chủ trương đầu tư xây dựng đường Tân Phúc - Võng Phan; Đường kết nối di sản, văn hóa du lịch và phát triển kinh tế dọc sông Hồng… giám sát việc thực hiện quy định về thẩm quyền thực hiện thu hồi đất; nguyên tắc bồi thường, trình tự thực hiện khi Nhà nước thu hồi đất; việc thực hiện công khai chế độ chính sách, thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo. Với sự vào cuộc mạnh mẽ, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc các cấp và các tổ chức thành viên, chỉ trong 2 năm (2022 - 2023), Nhân dân trong tỉnh đã đồng thuận bàn giao gần 3.800 héc ta đất thực hiện các dự án.

Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh phát huy tốt vai trò cầu nối giữa tôn giáo với Đảng, Nhà nước và Nhân dân; xây dựng, phát triển lực lượng cốt cán trong tôn giáo; hướng dẫn, tạo điều kiện để các chức sắc tôn giáo, đồng bào có đạo thực hiện tốt chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước. Hàng năm, dịp lễ Phật đản, Lễ Noel, Tết Nguyên đán, Mặt trận Tổ quốc các cấp thăm hỏi, động viên các chức sắc, tín đồ tôn giáo tiêu biểu, đồng bào tôn giáo nghèo.

Năm 2022, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh tổ chức biểu dương 86 đồng bào Công giáo tiêu biểu trong thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2017 - 2022, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh tặng bằng khen cho 20 tập thể có thành tích tiêu biểu.

Nhiệm kỳ qua, Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh chủ trì thành lập 2.590 đoàn giám sát tiến hành giám sát những vấn đề cấp ủy, chính quyền và Nhân dân quan tâm như: thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới; công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo thực hiện pháp luật về môi trường, thực hiện các quy định về giải phóng mặt bằng… Ban Thanh tra nhân dân các xã, phường, thị trấn, Ban Giám sát đầu tư cộng đồng giám sát 3.533 cuộc. Qua giám sát, Mặt trận Tổ quốc các cấp kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh những tồn tại, thiếu sót và thực hiện nghiêm các quy định của Nhà nước, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân.

Thiết thực chào mừng Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hưng Yên lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2024 - 2029; nhằm ghi nhận, tôn vinh những tấm gương tiêu biểu trong thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2019 - 2024, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh biên tập và phát hành cuốn sách “Những tấm gương cán bộ Mặt trận Tổ quốc tiêu biểu trong thực hiện các cuộc vận động phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2019 - 2024”. Cuốn sách tập hợp những kết quả nổi bật công tác Mặt trận tỉnh Hưng Yên nhiệm kỳ 2019 - 2024 và 50 tấm gương cán bộ Mặt trận cơ sở tiêu biểu trong thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước.

Ngay sau Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hưng Yên lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2024 - 2029, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hưng Yên tổ chức quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh gắn với thực hiện các nhiệm vụ chính trị ở địa phương với 9 mục tiêu, 2 đột phá, 6 chương trình hành động trong nhiệm kỳ mới. Trong đó, phấn đấu hằng năm, 100% số khu dân cư tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” cả phần lễ và phần hội; 100% số khu dân cư có ít nhất 1 công trình hoặc phần việc tiêu biểu.

Tổ chức vận động Quỹ “Vì người nghèo” các cấp đạt từ 8 tỷ đồng/năm trở lên; 100% số hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp hỗ trợ, giúp đỡ, thăm hỏi, tặng quà nhân dịp lễ, Tết; 100% số hộ có hoàn cảnh khó khăn, rủi ro đột xuất được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp hỗ trợ, giúp đỡ kịp thời; 100% số hộ nghèo gặp khó khăn về nhà ở đủ điều kiện được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà “Đại đoàn kết”.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh chủ trì giám sát từ 2 - 3 nội dung/năm; tổ chức phản biện xã hội 100% số nội dung do các cơ quan chính quyền đề nghị liên quan đến đời sống Nhân dân. 100% Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tham gia góp ý; hướng dẫn, tổ chức để cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và Nhân dân tham gia đóng góp ý kiến vào Dự thảo văn kiện Đại hội Đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2025 - 2030. 100% số khu dân cư trên địa bàn tỉnh thành lập và duy trì tốt hoạt động của ít nhất 1 tổ, nhóm tự quản tại cộng đồng dân cư. 100% số cơ quan Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động…

Với những kết quả đạt được của nhiệm kỳ 2019 - 2024, Mặt trận Tổ quốc các cấp của tỉnh Hưng Yên tiếp tục phát huy truyền thống quê hương Hưng Yên văn hiến, cách mạng, bản lĩnh, trí tuệ. Đổi mới mạnh mẽ nhận thức; chủ động, sáng tạo hơn nữa, khơi dậy mọi tiềm năng, tăng cường đồng thuận xã hội, quyết tâm cùng chung sức xây dựng tỉnh Hưng Yên ngày càng hưng thịnh, yên bình và sớm trở thành Thành phố trực thuộc Trung ương.

Chú thích:

1.   Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tập I, tr. 172.

ĐÀO XUÂN DŨNG - Phó Chủ tịch

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hưng Yên