anh tin baiChủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến chung vui ngày hội đại đoàn kết cùng đồng bào các dân tộc xã Mường Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, tháng 11/2022 . Nguồn: daidoanket.vn
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cách mạng là sự nghiệp của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân”, “Lực lượng của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”. Đồng thời, Người chỉ rõ: “Dân vận không thể chỉ dùng báo chương, sách vở, mít tinh, khẩu hiệu, truyền đơn, chỉ thị mà đủ. Trước nhất phải tìm mọi cách giải thích cho mỗi một người dân hiểu rõ rằng: Việc đó là lợi ích cho họ và nhiệm vụ của họ, họ phải hăng hái làm cho kỳ được”.
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định công tác dân vận có vị trí hết sức quan trọng, trong thời kỳ đổi mới, nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò của công tác dân vận đối với toàn bộ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như với nhiệm vụ xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tiếp tục quan tâm ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân vận như Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 12/3/2003 về “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu nước mạnh xã hội công bằng dân chủ văn minh”; Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 3/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”; Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023, Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc”.
Các nghị quyết của Đảng đã chỉ rõ mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, phương châm, phương pháp tiến hành công tác dân vận trong tình hình mới nhằm xây dựng, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; chỉ đạo các cấp ủy đảng, tổ chức đảng trong hệ thống chính trị quán triệt, triển khai thực hiện nhằm tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, hành động về công tác dân vận của cấp ủy đảng, hệ thống chính trị; phát huy vai trò của Nhân dân tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, góp phần thực hiện tốt cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt để Nhân dân làm chủ”.
Công tác dân vận đã góp phần tích cực thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; động viên mọi tầng lớp nhân dân tham gia các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh; tăng cường sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc cho nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Vai trò của Nhân dân trong tham gia, quyết định chính sách liên quan đến cuộc sống, những vấn đề lớn và hệ trọng của đất nước được phát huy; quyền con người, quyền công dân được đề cao. Người đứng đầu cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền chú trọng tiếp xúc, đối thoại, lắng nghe, giải quyết kiến nghị, bức xúc của Nhân dân nên quyền làm chủ của Nhân dân được coi trọng, ngày càng đi vào thực chất, nhất là dân chủ trực tiếp, dân chủ cơ sở, tăng cường công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình.
Ban Dân vận cấp ủy các địa phương, đơn vị đã kịp thời tham mưu cho cấp ủy quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết, quyết định, kết luận của Trung ương mới ban hành về công tác dân vận; tổ chức sơ, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị, kết luận và xây dựng các đề án mới về công tác dân vận theo hướng dẫn của Ban Dân vận Trung ương và theo yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương; tham mưu cho cấp ủy ban hành được các nghị quyết chuyên đề về công tác dân vận gắn với tình hình thực tiễn địa phương.
Với phương châm bám sát cơ sở, đi vào thực tiễn, “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, cơ quan dân vận và đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận các cấp đã có nhiều cách làm hay, thiết thực, góp phần vào việc động viên, lôi cuốn mọi tầng lớp nhân dân, nhất là các nhân sĩ, trí thức, già làng, trưởng bản, các chức sắc tôn giáo, nêu cao tinh thần yêu nước, ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Phong trào thi đua "Dân vận khéo" được các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục quán triệt, ban hành văn bản triển khai gắn với các phong trào thi đua yêu nước. Ban Dân vận nhiều Tỉnh ủy, Thành ủy đã có trang thông tin điện tử, ứng dụng công nghệ số, phối hợp tốt với các cơ quan báo, đài tại địa phương thực hiện việc phát hiện, giới thiệu các tập thể, cá nhân, các mô hình, điển hình “Dân vận khéo” để biểu dương, nhân rộng, lan tỏa những việc làm mới, cách làm hay.
Năm 2023, cả nước có 183.676 mô hình “Dân vận khéo” được đăng ký, trong đó, các cấp có thẩm quyền đã công nhận 120.622 mô hình; có 281 cuộc thi, hội thi về công tác dân vận, dân vận khéo. Các cấp, các ngành đã kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể và cá nhân có thành tích trong công tác dân vận. Qua triển khai thực hiện các mô hình “Dân vận khéo” đã huy động được nhiều nguồn lực trong xã hội, vận động các tầng lớp nhân dân tích cực hưởng ứng tham gia, có hiệu ứng xã hội tích cực, tạo sức lan tỏa trong cộng đồng, góp phần đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dân vận, thực hiện tốt các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh và xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, chăm lo đời sống của Nhân dân ở địa phương, nhất là các xã, phường trong thực hiện các mục tiêu xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.
Một số Ban Dân vận cấp tỉnh đã có những cách làm mới, hiệu quả, đạt kết quả tích cực, trong đó tiêu biểu là việc hệ thống dân vận các cấp đã thực sự đồng hành với chính quyền trong việc tuyên truyền, vận động Nhân dân ủng hộ chủ trương giải phóng mặt bằng phục vụ các dự án phát triển kết cấu hạ tầng.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, tăng cường tuyên truyền, vận động, tập hợp, tạo sự đồng thuận, khơi dậy tinh thần yêu nước, tiềm năng, sức sáng tạo của Nhân dân trong các phong trào thi đua yêu nước; phát huy tích cực vai trò đại diện quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và Nhân dân; tăng cường hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân; củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, thiết thực; nhiều kiến nghị sau giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận được các cấp ủy, chính quyền tiếp thu, quan tâm chỉ đạo giải quyết.
Công tác hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài ổn định, hội nhập vào xã hội sở tại và hỗ trợ kiều bào về nước sinh sống, làm việc tại Việt Nam tiếp tục được quan tâm, nhất là làm tốt các biện pháp bảo hộ công dân; công tác thông tin tuyên truyền, vận động đồng bào ta ở nước ngoài giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc hướng về Tổ quốc, đóng góp nguồn lực tri thức, nguồn lực kinh tế cho sự phát triển của đất nước tiếp tục được chú trọng.
Tuy nhiên, công tác dân vận của hệ thống chính trị vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương đã nêu rõ: việc cụ thể hoá và tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở một số lĩnh vực, địa bàn hiệu quả chưa cao, chưa khơi dậy, phát huy được tiềm năng to lớn trong Nhân dân.
Một số chính sách chưa sát với thực tiễn, còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong thực hiện. Đời sống của một bộ phận Nhân dân, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo còn khó khăn. Việc bảo đảm cơ chế "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ" và phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng" có mặt còn hạn chế. Việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, phát huy vai trò, hiệu quả hoạt động của các hội quần chúng, nhất là ở cơ sở chưa đáp ứng yêu cầu.
Tình hình an ninh chính trị trên các địa bàn trọng điểm vẫn tiềm ẩn những yếu tố gây mất ổn định. Trong khi đó, các thế lực thù địch vẫn tăng cường chống phá cách mạng nước ta hết sức quyết liệt. Chúng lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo, cũng như những khó khăn trong đời sống kinh tế của Nhân dân và những bất cập trong xã hội chưa được giải quyết kịp thời… Chính vì vậy, công tác dân vận cần được tăng cường tập trung vào vấn đề cơ bản sau:
1. Tiếp tục tham mưu triển khai, tổ chức thực hiện tốt các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư mới ban hành liên quan đến công tác dân vận, nhất là Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc. Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác dân vận, triển khai thực hiện có hiệu quả Quyết định số 23-QĐ/TW ngày 30/7/2021 của Bộ Chính trị về “Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị”; Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Đại hội Đảng các cấp về công tác dân vận và các văn bản của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư liên quan đến công tác dân vận, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở... Công tác dân vận phải được các cấp uỷ, chính quyền, cơ quan, đoàn thể và cả hệ thống chính trị cùng tham gia, coi đó là trách nhiệm chính trị của mỗi tổ chức, cán bộ, đảng viên, công chức.
2. Trong Đảng, từ Trung ương đến mỗi chi bộ, từ đồng chí lãnh đạo cao nhất đến các đảng viên đều phải làm tốt công tác vận động quần chúng theo chức trách, nhiệm vụ của mình, tuyên truyền nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác dân vận cho các cấp, các ngành và mọi tầng lớp nhân dân; nắm vững phương châm, phương pháp dân vận của Đảng; công tác dân vận phải kiên trì, mềm dẻo, linh hoạt và sáng tạo, phù hợp với đặc điểm tình hình, từng đối tượng, điều kiện và hoàn cảnh, tránh chủ quan, nóng vội. Thường xuyên đổi mới phương thức công tác dân vận; quan tâm củng cố mối quan hệ mật thiết, gắn bó máu thịt giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
3. Tăng cường củng cố, xây dựng khối liên minh giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí thức gắn với quá trình xây dựng, phát triển của mỗi giai cấp, tầng lớp do Đảng lãnh đạo, tạo thành nhân tố bảo đảm thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Đối với giai cấp công nhân, công tác dân vận phải góp phần xây dựng, phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng; chú trọng động viên công nhân tích cực học tập, rèn luyện, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, nghề nghiệp, xứng đáng là giai cấp lãnh đạo, lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đối với giai cấp nông dân, các cấp, các ngành cần tiếp tục quan tâm chỉ đạo và đẩy mạnh việc tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình kinh tế - xã hội, tập trung thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ngành nghề, giải quyết việc làm, tăng thu nhập. Hỗ trợ cây, con giống, bao tiêu chế biến sản phẩm; thực hiện tốt liên kết 4 nhà (Nhà nước - Doanh nghiệp - Nhà khoa học - Nông nghiệp); thực hiện tốt chính sách đất đai. Khuyến khích nông dân liên doanh, liên kết phát triển sản xuất, kinh doanh, đưa khoa học - công nghệ tiên tiến vào sản xuất; xoá đói, giảm nghèo để ổn định và cải thiện đời sống. Phát huy vai trò giai cấp nông dân trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Đối với đội ngũ trí thức, công tác dân vận phải góp phần tích cực vào việc xây dựng các điều kiện, tiền đề bảo đảm cho đội ngũ trí thức cống hiến được nhiều nhất cho Tổ quốc. Chú trọng việc mở rộng thông tin, phát huy dân chủ, trọng dụng nhân tài; khuyến khích nghiên cứu khoa học, phát minh, sáng chế phục vụ đất nước.
Đối với doanh nhân, nhân sĩ, trí thức, thế hệ trẻ, phụ nữ, cựu chiến binh, người cao tuổi, các dân tộc, tôn giáo và đồng bào ta định cư ở nước ngoài, công tác dân vận cần phải hết sức linh hoạt, đa dạng, có các hình thức phù hợp với từng hoàn cảnh, đối tượng và điều kiện cụ thể, nhằm đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với quần chúng, tạo nên sự thống nhất, đồng thuận cả trong nhận thức và hành động để xây dựng phong trào cách mạng sâu rộng, bền vững trong các tầng lớp nhân dân.
4. Các cấp uỷ đảng cần quan tâm xây dựng, kiện toàn, nâng cao năng lực công tác của Ban Dân vận, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân các cấp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới; chú trọng và làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác vận động quần chúng có đủ phẩm chất, năng lực, bản lĩnh, uy tín và tâm huyết, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Xây dựng đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác vận động quần chúng “vừa hồng, vừa chuyên”; chú ý đội ngũ cán bộ cơ sở ở những nơi đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới.
5. Nâng cao hiệu quả công tác nắm bắt, đánh giá, dự báo tình hình các tầng lớp nhân dân để chủ động, kịp thời tham mưu, đề xuất với Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy về chủ trương, giải pháp liên quan đến công tác dân vận đáp ứng yêu cầu tình hình mới. Chủ động nắm chắc tình hình dân tộc, tôn giáo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là những vùng trọng điểm về an ninh, quốc phòng; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các chính sách an sinh, hỗ trợ cho đồng bào dân tộc; chương trình mục tiêu quốc gia ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quan tâm đời sống của nhóm các dân tộc thiểu số rất ít người, đồng bào các dân tộc thiểu số có tỷ lệ hộ nghèo cao; lắng nghe tâm tư, nguyện vọng chính đáng của đồng bào dân tộc thiểu số, tín đồ tôn giáo để tham mưu cho cấp ủy, chính quyền có những giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao đời sống cho đồng bào các dân tộc thiểu số, đồng bào tôn giáo.
Chú trọng công tác vận động, phát huy vai trò của chức sắc, chức việc tôn giáo, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số đi đầu trong công tác tuyên truyền, vận động đấu tranh phản bác những luận điệu sai trái chống phá Đảng, Nhà nước, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
NGUYỄN ĐÌNH VƯỢNG - Trợ lý Chủ tịch
Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam