Nội dung lãnh đạo của Đảng đối với việc thực hiện vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để Nhân dân làm chủ

Một là, Đảng lãnh đạo chính trị xác định chức năng và nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, lãnh đạo các tổ chức này thực hiện nhiệm vụ chính trị trong từng thời kỳ cách mạng.

Đảng lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện chức năng đại diện cho các quyền và lợi ích chính đáng hợp pháp của Nhân dân; tập hợp, vận động các tầng lớp nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc; tổ chức các phong trào thi đua, các cuộc vận động thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương và đất nước; thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội để góp phần xây dựng Đảng và chính quyền vững mạnh.

Hai là, Đảng lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội cụ thể hóa các chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, pháp luật và các quy định của Nhà nước thành mục tiêu, nhiệm vụ, chương trình, kế hoạch hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và từng đoàn thể chính trị - xã hội.

Đảng lãnh đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội quán triệt, cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước để xây dựng thành các chương trình, kế hoạch hoạt động, tổ chức các phong trào thi đua yêu nước trong các tầng lớp nhân dân sát với chức năng, nhiệm vụ và tính chất của từng tổ chức. Các chương trình, kế hoạch hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và từng đoàn thể chính trị - xã hội đều nhằm mục tiêu phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân.

Ba là, Đảng lãnh đạo việc xây dựng, củng cố hệ thống tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ của cả hệ thống chính trị.

Đảng định hướng chính trị cho việc xây dựng mô hình, cơ cấu tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội (làm cơ sở cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội thể chế hóa bằng Điều lệ).

Đảng bồi dưỡng, đào tạo và giới thiệu cán bộ, đảng viên để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội bầu vào cơ quan lãnh đạo các cấp.

Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Các phương thức lãnh đạo của Đảng đối với việc thực hiện vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để Nhân dân làm chủ

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước chụp ảnh chung với các đại biểu dự đại hội_Ảnh: TTXVN

Thứ nhất, Đảng lãnh đạo đối với việc thực hiện vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để Nhân dân làm chủ bằng các chủ trương, định hướng chính trị cho hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Các tổ chức chính trị - xã hội. Đó là các tổ chức tập hợp đông đảo, rộng rãi Nhân dân hoạt động vì mục đích chính trị - xã hội. Yếu tố chính trị của các đoàn thể này là đường lối, định hướng chính trị của Đảng. Bằng các chủ trương, quyết định định hướng chính trị cho mọi hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, Đảng đảm bảo cho hoạt động của các tổ chức này theo đúng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhằm góp phần thực hiện thắng lợi đường lối chính trị của Đảng. 

Thứ hai, Đảng lãnh đạo đối với việc thực hiện vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để Nhân dân làm chủ bằng công tác tổ chức, cán bộ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Bằng công tác tổ chức cán bộ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, Đảng chỉ đạo, chăm lo xây dựng tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, thông qua đó, Đảng lãnh đạo các tổ chức này. Tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội được xây dựng theo chủ trương, quan điểm, đường lối tổ chức của Đảng nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, phục vụ việc thực hiện đường lối chính trị của Đảng.

Đảng chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội theo nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội theo nguyên tắc tập trung dân chủ đi đôi với phát huy trách nhiệm của các tổ chức và người đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính trị. Đảng chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội theo đường lối cán bộ của Đảng. Thông qua đội ngũ cán bộ này, Đảng lãnh đạo toàn bộ hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Những cán bộ này trực tiếp đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội và trực tiếp lãnh đạo tổ chức thực hiện, là nhân tố quyết định việc thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng.

Thứ ba, Đảng lãnh đạo đối với việc thực hiện vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để Nhân dân làm chủ bằng công tác tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên và Nhân dân tham gia vào các hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Các tổ chức đảng và đảng viên hoạt động trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trực tiếp tuyên truyền, giáo dục và lãnh đạo đoàn viên, hội viên thực hiện đương lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Thông qua đó, Đảng lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Ở địa phương, những đảng viên ở ngoài Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân không phải là đoàn viên, hội viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội chiếm tỷ lệ rất lớn.

Đảng cầm quyền, lãnh đạo toàn xã hội, Đảng phải lãnh đạo toàn thể Nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong đó có đông đảo Nhân dân trên địa bàn không là đoàn viên, hội viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội. Những đảng viên không hoạt động trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội có trách nhiệm giáo dục, vận động Nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Thông qua hoạt động của đảng viên và Nhân dân, Đảng cũng thực hiện sự lãnh đạo của mình đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng.

Thứ tư, Đảng lãnh đạo đối với việc thực hiện vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để Nhân dân làm chủ bằng công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức này theo quy định.

Bằng công tác kiểm tra, giám sát, Đảng thực hiện sự lãnh đạo của mình đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội. Song, việc kiểm tra, giám sát đó, phải theo quy định của Đảng. Cụ thể là: Đảng kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức đảng và đảng viên hoạt động trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội theo quy định của Điều lệ Đảng. Đảng lãnh đạo các tổ chức thanh tra, kiểm tra trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tiến hành công tác kiểm tra hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội.

Thông qua các hoạt động Đảng phát hiện những nhân tố mới, điển hình tiên tiến trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, để cổ vũ động viên và tạo điều kiện để những nhân tố đó phát triển, đồng thời, phát hiện, ngăn chặn những sai lầm, khuyết điểm trong hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội ngay từ sớm, không để cho những sai lầm, khuyết điểm đó phát triển gây hậu quả nghiêm trọng.

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để Nhân dân làm chủ

Một là, nâng cao nhận thức thống nhất và trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là các cấp ủy, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt, cán bộ cấp chiến lược và người đứng đầu về dân chủ, về vai trò “nòng cốt” của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân. Các cấp ủy, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên cần thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội để Nhân dân làm chủ.

Hai là, nâng cao năng lực hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, nhất là năng lực định hướng chính trị cho xây dựng tổ chức bộ máy và đổi mới phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội nhằm mục tiêu phát huy quyền làm chủ của Nhân dân.

Năng lực lãnh đạo, cầm quyền phụ thuộc trước hết vào bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ của các cơ quan lãnh đạo của Đảng, của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Do đó, cần đổi mới và tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, trí tuệ, nâng cao kiến thức và kỹ năng lãnh đạo, cầm quyền cho đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Tăng cường công tác nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn, nâng cao nhận thức và phát triển lý luận năng lực lãnh đạo, cầm quyền; phát triển hoàn thiện lý luận về đường lối đổi mới, tháo gỡ những nút thắt về lý luận, đường lối, chủ trương để Nhà nước ban hành các chính sách phát triển phù hợp, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của Nhân dân, được hiện thực hóa, mang lại những thành tựu về kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh.

Ba là, Đảng lãnh đạo phát huy mạnh mẽ vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội tham gia xây dựng Đảng.

Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội có vai trò quan trọng đối với hoạt động lãnh đạo, cầm quyền của Đảng và việc nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Đảng lãnh đạo đổi mới mạnh mẽ tổ chức và phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội để bảo đảm vị thế, tính độc lập trong thực hiện chức năng giám sát, phản biện xã hội và đại diện thật sự cho quyền làm chủ của Nhân dân, phát huy trí tuệ của Nhân dân trong việc ban hành quyết sách. Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu để góp phần làm cho đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được xác định đúng đắn, thông suốt và tạo nên sức mạnh ngay từ khi ban hành.

Để nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thì cấp thiết và cần thiết phải nghiên cứu, đề xuất mô hình tổ chức của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhất là quy định về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức bộ máy của cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và cơ quan của các tổ chức chính trị - xã hội.

Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng; coi trọng công tác thanh tra, kiểm toán, xử lý sai phạm; đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận làm sáng tỏ về lý luận về Đảng lãnh đạo cầm quyền, năng lực cầm quyền của Đảng, nội dung, phương thức lãnh đạo cầm quyền của Đảng, nội dung, phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng hiện nay.

Năm là, đổi mới phong cách lãnh đạo, phương pháp công tác, lề lối làm việc của các cơ quan lãnh đạo của Đảng từ Trung ương tới cơ sở.

Duy trì thành nền nếp thường xuyên việc thực hiện nghiêm, đạt kết quả các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, đặc biệt coi trọng thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ và nguyên tắc Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Nâng cao chất lượng các tổ chức đảng, coi trọng tổ chức cơ sở đảng; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, coi trọng ngăn chặn, đẩy lùi tiêu cực, suy thoái trong đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Đổi mới phong cách, phương pháp công tác, lề lối làm việc bảo đảm khoa học, dân chủ, sâu sát, cụ thể. Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện quy chế làm việc của cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp, quy định chặt chẽ nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ, quy trình công tác, khắc phục tình trạng bao biện, làm thay, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, áp đặt hoặc buông lỏng vai trò lãnh đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng.

Hoàn thiện quy định về ban hành văn bản của Đảng bảo đảm khoa học, thực tiễn, hệ thống, chặt chẽ. Rà soát, phát hiện, khắc phục những nội dung còn chồng chéo, mâu thuẫn trong các văn bản của Đảng đã ban hành, hủy bỏ những văn bản không còn phù hợp. Hoàn thiện quy định về việc tổ chức thực hiện và sơ kết, tổng kết chủ trương, đường lối của Đảng. Tiếp tục đổi mới chương trình, nội dung, cách thức tổ chức hội nghị của cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp.

LÊ MINH HÀ - Tiến sĩ, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh