Sự kiện có sự chứng kiến của đại diện Bộ Y Tế, Bộ Ngoại giao và Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), mang đến niềm hy vọng mới cho các bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối hoặc không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

Nghiên cứu VISTA-1 tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là dấu ấn đầu tiên hiện thực hóa kỳ vọng thúc đẩy hợp tác khoa học y khoa giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Ảnh: Việt Linh

Nghiên cứu VISTA-1 về thuốc miễn dịch đường uống điều trị ung thư RBS2418 của Công ty công nghệ sinh học Hoa Kỳ Riboscience ra đời với nỗ lực mang lại giải pháp đột phá khi sử dụng cơ chế miễn dịch để điều trị ung thư giai đoạn cuối, không còn đáp ứng với các phương pháp hiện tại. Nghiên cứu được phát triển bởi các chuyên gia như: GS.TS.BS Jeffrey S. Glenn, Giáo sư Y khoa danh dự Joseph D Grant tại trường Đại học Y Stanford; Tiến sĩ Klaus Klumpp, nhà nghiên cứu sinh học phân tử và các thuốc phát minh của các hãng dược nổi tiếng thế giới, đồng sáng lập kiêm Chủ tịch Riboscience; TS Mark Smith, Trưởng khoa Hóa dược Đại học Stanford.

RBS2418 hoạt động bằng cách kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể để nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư thông qua cơ chế chuyển đổi tình trạng miễn dịch của khối u từ "lạnh" sang "nóng". Thuốc ở dạng đường uống, dễ sử dụng, tiết kiệm chi phí, tăng cơ hội tiếp cận cho nhiều bệnh nhân. Nghiên cứu VISTA-1 về thuốc này đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt triển khai vào tháng 9/2024, và Bộ Y tế Việt Nam phê duyệt vào đầu tháng 12/2024.

Theo đó, thuốc RBS2418 đã được chứng minh an toàn trong suốt giai đoạn thử nghiệm tiền lâm sàng và không gây ra tác dụng phụ đáng kể với người bệnh ung thư trong chương trình thử nghiệm lâm sàng pha 1 tại hơn 10 bệnh viện và trường y khoa uy tín tại Hoa Kỳ. Kết quả nghiên cứu này cho thấy RBS2418 có hiệu quả tiềm năng chống lại sự tiến triển của khối u, cả khi sử dụng đơn lẻ và kết hợp với thuốc ức chế chốt kiểm miễn dịch.

Dự kiến, ở giai đoạn 2A, VISTA-1 sẽ thu tuyển 150 bệnh nhân tại cả Hoa Kỳ và Việt Nam. Tại Việt Nam, triển khai đầu tiên tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội và Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, mở rộng thêm tại 3 bệnh viện lớn khác trong thời gian tới.

GS.TS.BS. Jeffrey S. Glenn cho biết: “RBS2418 là một loại thuốc đầy hứa hẹn, có khả năng tạo ra cuộc cách mạng trong điều trị ung thư đại trực tràng. Nghiên cứu VISTA-1 sẽ cung cấp dữ liệu quan trọng để đánh giá hiệu quả của thuốc trên bệnh nhân. Việc hợp tác với các nhà nghiên cứu Việt Nam trong VISTA-1 là vô cùng cần thiết và quý giá trong hành trình này”.

GS.TS.BS. Jeffrey S. Glenn đại diện nhóm nhà khoa học tham gia nghiên cứu phát biểu tại lễ công bố triển khai Dự án VISTA-1. Ảnh: Việt Linh

Theo TS Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế, tại Việt Nam, đây là nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng pha 2A đầu tiên trong thuốc điều trị bệnh ung thư đại trực tràng. Đồng thời, đây cũng là lần đầu tiên một xét nghiệm chỉ dấu sinh học mới được chuyển giao kỹ thuật ngay từ khi bắt đầu để thực hiện tại phòng xét nghiệm trung tâm cho tất cả các địa điểm nghiên cứu ở Việt Nam mà không phải chuyển mẫu về phòng xét nghiệm ở nước ngoài.

Bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh, cho biết VISTA-1 là bước tiến quan trọng cho thấy ngành y tế và khoa học tại Việt Nam đã sẵn sàng đáp ứng các điều kiện cần có để tiếp nhận, triển khai các nghiên cứu lâm sàng ở giai đoạn rất sớm. Việc tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng quốc tế giúp Việt Nam thiết lập được cơ sở dữ liệu điều trị trên người Việt Nam. Từ đó góp phần hoàn thiện hồ sơ thuốc mới và là điều kiện quan trọng để có thể thúc đẩy quá trình cấp phép lưu hành thuốc sau này.

Để trở thành điểm nghiên cứu chính thức của VISTA-1, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh đã đầu tư trung tâm xét nghiệm hoàn toàn mới với các thiết bị hiện đại bậc nhất, trở thành phòng Labo trung tâm thực hiện chỉ dấu sinh học song song với phòng Labo nghiên cứu tại Mỹ. Các bác sĩ chủ động tiếp cận tham gia ngay từ thời điểm rất sớm của nghiên cứu, cùng các chuyên gia tại Mỹ xây dựng đề cương nghiên cứu cho pha 2, tiếp nhận quy trình nghiên cứu chuẩn.

GS.TS.BS. Jeffrey S. Glenn cho biết ông đánh giá hạ tầng, sự chuyên nghiệp và chuyên sâu của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh “ngang tầm quốc tế”, đủ năng lực thực hiện các thử nghiệm lâm sàng thành công. “Đây là hợp tác tuyệt vời trong nghiên cứu phát triển thuốc, và sẽ là điểm khởi đầu cho rất nhiều dự án nghiên cứu quan trọng khác trong tương lai với Tâm Anh”, GS.TS.BS. Glenn nhấn mạnh.

Bác sĩ Phương Lễ Trí chia sẻ tại lễ công bố triển khai Dự án VISTA-1. Ảnh: Việt Linh

Bác sĩ Phương Lễ Trí khẳng định: "VISTA-1 được đánh giá là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống ung thư nói chung, trước mắt là ung thư đại trực tràng. Nỗ lực để có thể mang được thuốc tiềm năng này về Việt Nam là cơ hội quý báu cho những bệnh nhân giúp họ có thêm cơ hội được sống khoẻ mạnh. Các bác sĩ, các nhà khoa học Việt Nam cũng có thêm cơ hội học tập các quy trình nghiên cứu phát triển thuốc mới rất chuyên nghiệp, nghiêm ngặt và ở một đẳng cấp cao. Chúng tôi sẽ hết sức nỗ lực đóng góp một phần của nghiên cứu mang tính đột phá này, Viện nghiên cứu Tâm Anh hi vọng sẽ trở thành điểm đến khoa học cho các nhà khoa học Việt Nam và thế giới quan tâm đến các loại thuốc, vắc xin và các phương pháp khám, chữa bệnh mới”.

Phi Hồng