Tỉnh Đắk Nông chăm lo phát triển đời sống đồng bào DTTS và miền núi (Nguồn: danvan.vn)

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện Chương trình

Trên cơ sở quy định tại Nghị định 27/2022/NĐ-CP ngày 19/4/2022; Nghị định số 38/2023/NĐ-CP ngày 24/6/2023 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 27/2022/NĐ-CP ngày 19/4/2022 của Chính phủ quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và các quy định khác có liên quan. Ban Dân tộc – cơ quan Thường trực Chương đã chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thành phố Gia Nghĩa tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện Chương trình năm 2024 trên địa bàn tỉnh Đắk Nông; Thông báo về việc giao mục tiêu thực hiện Chương trình giai đoạn 2021 - 2025 cho các địa phương; tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo triển khai thực hiện các nội dung dự án thành phần của Chương trình trên bàn các thông đồng bào dân tộc thiểu số được Ủy ban Dân tộc phê duyệt. Phối hợp với các ngành, địa phương tham mưu UBND tỉnh ban hành và trình HĐND ban hành các văn bản cơ chế, chính sách thực hiện Chương trình như: Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh Chỉ thị, Quyết định của UBND tỉnh.

Việc triển khai nguồn vốn theo cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết số111/2024/QH15 đã được điều chỉnh kịp thời. Nghị quyết số 12/NQ-HĐND ngày 25/6/2024 về việc lựa chọn các huyện Đắk Glong và Tuy Đức để thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp trong quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2024 - 2025; Nghị quyết số 13/NQ-HĐND ngày 25/6/2024 của HĐND tỉnh Về việc giao bổ sung kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách địa phương giai đoạn 2021 - 2025 để hỗ trợ xây dựng nhà ở thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh Đắk Nông; Chỉ thị số 01/CT-UBND ngày 23/01/2024 của UBND tỉnh về việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Đắk Nông; Quyết định số 798/QĐ-UBND ngày 04/7/2024 của UBND tỉnh về việc giao bổ sung kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách địa phương giai đoạn 2021 - 2025 để hỗ trợ xây dựng nhà ở thuộc Dự án 1 - Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và MN…

Tình hình phân bổ và thực hiện giải ngân các nguồn vốn của Chương trình

Tổng nguồn vốn đầu tư ngân sách nhà nước đã được phân bổ giai đoạn 2021 - 2025 là 1.152.366 triệu đồng, trong đó, ngân sách trung ương: 1.069.725 triệu đồng, ngân sách địa phương: 82.641 triệu đồng (ngân sách tỉnh 40.883 triệu đồng; ngân sách huyện: 41.758 triệu đồng). Tổng nguồn vốn ngân sách nhà nước phân bổ thực hiện hằng năm (2022, 2023 và 2024) là: 1.191.858 triệu đồng, trong đó: vốn đầu tư phát triển 821.344 triệu đồng, vốn sự nghiệp 370.514 triệu đồng; nguồn vốn ngân sách nhà nước năm 2022 là 287.099 triệu đồng. Nguồn vốn ngân sách nhà nước năm 2023 là 481.081 triệu đồng; trong đó: vốn đầu tư phát triển là 286.504 triệu đồng, vốn sự nghiệp là 194.577 triệu đồng. Nguồn vốn ngân sách nhà nước năm 2024 là 423.678 triệu đồng; trong đó: phân bổ 384.326 triệu đồng (vốn đầu tư phát triển là 315.589 triệu đồng, vốn sự nghiệp là 68.737 triệu đồng), còn lại 39.352 triệu đồng chưa thực hiện phân bổ chi tiết.

Tính đến ngày 11/9/2024, đã thực hiện giải ngân tổng nguồn vốn được phân bổ năm 2022, 2023 và 2024 là: 578.413 triệu đồng, đạt 48,53% so với tổng kế hoạch vốn. Trong đó, vốn đầu tư là 493.658 triệu đồng, đạt 60,1%, vốn sự nghiệp là 84.754 triệu đồng, đạt 22,87%. Chi tiết thực hiện giải ngân các năm như sau:  Năm 2022, tổng kết quả thực hiện giải ngân là 179.315 triệu đồng, đạt 62,46% so với tổng kế hoạch vốn năm 2022, trong đó, vốn đầu tư 148.385 triệu đồng, vốn sự nghiệp là 30.930 triệu đồng; Năm 2023, tổng kết quả thực hiện giải ngân là 250.871 triệu đồng, đạt 52.15% so với tổng kế hoạch vốn năm 2023, trong đó, vốn đầu tư 203.244 triệu đồng, vốn sự nghiệp là 47.627 triệu đồng; Năm 2024, tổng kết quả thực hiện giải ngân là 148.226 triệu đồng, đạt 34,99% so với tổng kế hoạch vốn năm 2024, trong đó, vốn đầu tư 142.029 triệu đồng, vốn sự nghiệp là 6.197 triệu đồng.

Việc triển khai thực hiện các Chương trình trên địa bàn tỉnh đã góp phần nâng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và dịch vụ công cộng từng bước được nâng cao; công tác quản lý quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng của Ủy ban nhân dân các cấp đã có nhiều chuyển biến tích cực; ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức, doanh nghiệp và người dân về việc triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia ngày càng nâng cao; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được củng cố; đặc biệt là các dự án, kế hoạch hỗ trợ sinh kế, phát triển sản xuất đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân trên địa bàn tỉnh nói chung và vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng. Tỉnh đã ban hành chính sách đặc thù bố trí nguồn ngân sách tỉnh trong thực hiện để thực hiện hỗ trợ xây dựng nhà ở thuộc Chương trình năm 2024 - 2025.

Mặc dù vậy, việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư thuộc Chương trình gặp khó khăn, vướng mắc do nằm trong vùng quy hoạch bô xít. Đến nay, Trung ương đã cơ ban ban hành đầy đủ các cơ chế, chính sách để quản lý, tổ chức triển khai thực hiện các Chương trình MTQG, song vẫn còn một số nội dung, tiểu dự án thuộc Chương trình chưa được ban hành hoặc tháo gỡ vướng mắc. Hiện nay nguồn vốn vay ngân hàng từ ngân hàng chính sách xã hội để thực hiện nhà ở thuộc Dự án 1 của Chương trình theo Nghị định 28/2022/NĐCP năm 2024 chưa được bố trí để người dân được vay vốn gây khó khăn trong thực hiện nhà ở tại các địa phương. Nguồn vốn đầu tư ngân sách tỉnh hỗ trợ cho các địa phương để đối ứng thực hiện Chương trình năm 2022 (7.419 triệu) đến nay chưa được bố trí và nguồn vốn ngân sách tỉnh năm 2024 chưa được phân bổ nên chưa đảm bảo đồng bộ giữa nguồn vốn ngân sách trung ương và ngân sách địa phương trong việc thực hiện hỗ trợ xây dựng nhà ở theo Nghị quyết 18/2023/NQ-HĐND của HĐND tỉnh. Việc lựa chọn, đề xuất danh mục dự án đầu tư, lựa chọn đối tượng thụ hưởng (nhà ở, đất ở, đất sản xuất) tại các địa phương chưa thực hiện kỹ càng, chưa đảm bảo các điều kiện pháp lý cần thiết, đảm bảo khả thi ảnh hưởng đến thực hiện đầu tư dự án, phê duyệt đối tượng hỗ trợ…

Những giải pháp trong thời gian tới

Trong thời gian tới, Ban Dân tộc tiếp tục phối hợp tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh về việc phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách năm 2024 để hỗ trợ xây dựng nhà ở thuộc Chương trình. Phối hợp tham mưu xây dựng và trình hồ sơ dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh về việc điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 (chi thường xuyên) và dự toán ngân sách nhà nước chưa giải ngân hết trong năm 2023 được chuyển sang năm 2024 thực hiện Chương trình.

Tiếp tục tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy định, hướng dẫn tổ chức triển khai các cơ chế, chính sách liên quan để thực hiện Chương trình (khi có quy định, hướng dẫn của bộ, ngành trung ương); tiếp tục thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn, giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Tham mưu sửa đổi, bổ sung Kế hoạch số 637/KH-UBND ngày 02/11/2022 của UBND tỉnh về triển khai thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Đắk Nông sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định số 1719.

Phối hợp tham mưu trình UBND tỉnh, HĐND tỉnh về việc giao kế hoạch vốn ngân sách nhà nước 2025 thực hiện Chương trình theo đúng quy định; Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý, tổ chức thực hiện Chương trình…

Đỗ Thụy