Theo đó, Bắc Kạn chọn 2 huyện Na Rì và Pác Nặm thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, giai đoạn 2024 - 2025. Việc lựa chọn 2 huyện bảo đảm các nguyên tắc và tiêu chí theo Nghị quyết số 111/2024/QH15 của Quốc hội và bảo đảm năng lực, điều kiện triển khai thực hiện cơ chế thí điểm phân cấp. 

Thực hiện cơ chế thí điểm phân cấp cho phép HĐND cấp huyện được quyết định điều chỉnh phương án phân bổ vốn đầu tư công, kinh phí thường xuyên giữa các chương trình mục tiêu quốc gia trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch đầu tư vốn hàng năm, dự toán ngân sách nhà nước hàng năm đã được cấp có thẩm quyền giao; cơ cấu nguồn vốn ngân sách nhà nước giữa chi đầu tư, chi thường xuyên của các dự án thành phần không còn đối tượng hỗ trợ để tập trung vốn thực hiện các dự án thành phần khác thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia, giai đoạn 2021 - 2025. Việc quyết toán ngân sách nhà nước hàng năm của huyện thực hiện cơ chế thí điểm theo kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch đầu tư vốn hàng năm, dự toán ngân sách nhà nước hàng năm đã được HĐND huyện điều chỉnh theo quy định...

Na Rì là huyện miền núi, nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Bắc Kạn, có tổng diện tích tự nhiên là 85.299,76 ha, chiếm 17,54% diện tích tự nhiên tỉnh Bắc Kạn, gồm 16 xã và 01 thị trấn với 222 thôn, bản. Huyện là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào các dân tộc thiểu số Tày, Nùng, Dao... Đời sống của đồng bào còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí thấp, cơ sở hạ tầng còn thiếu thốn. Những năm qua, thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc huyện Na Rì đã phát huy nội lực, triển khai thực hiện nhiều chính sách, chương trình, dự án đầu tư đã làm cho kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc, từ năm 2019 đến nay, bình quân hàng năm huyện giảm được trên 3% hộ nghèo.

Nhằm mục tiêu tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập cho người dân, huyện Na Rì đã triển khai hỗ trợ người dân bằng các dự án hỗ trợ sản xuất, đa dạng hóa sinh kế. Huyện ban hành và triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Diện tích canh tác 100 triệu đồng/ha đạt hơn 500ha, tăng hơn 25,9ha so với năm 2019; diện tích cây ăn quả đạt hơn 900ha, tăng hơn 216ha so với năm 2019; huyện duy trì 27 sản phẩm OCOP đạt 03 sao, 01 sản phẩm OCOP đạt 5 sao.

Thực hiện Nghị quyết số 08/2023/NQ-HĐND ngày 01/8/2023 của HĐND tỉnh. Đối với kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, tổng kế hoạch vốn được HĐND tỉnh, UBND tỉnh giao các Chương trình MTQG hơn 203 tỷ đồng (bao gồm: ngân sách Trung ương hơn 193 tỷ đồng, ngân sách địa phương cấp tỉnh điều hành hơn 10 tỷ 500 triệu đồng), trong đó: Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi hơn 175 tỷ đồng; Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới hơn 28 tỷ đồng.

Trong giai đoạn 2021 – 2025, tổng kế hoạch vốn HĐND, UBND huyện phân bổ các Chương trình MTQG  trên 201 tỷ đồng, trong đó: Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên 173 tỷ đồng; Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên 28 tỷ đồng.

Năm 2024, tính đến tháng 4, tổng kế hoạch phân bổ vốn đầu tư của huyện Na Rì trên 33,7 tỷ đồng, đạt 84,4% kế hoạch. Phân bổ nguồn vốn sự nghiệp (bao gồm nguồn năm 2022 và 2023 chuyển sang) 62,049/80,118 tỷ đồng, đạt 77,45% kế hoạch. Tuy nhiên, tiến độ triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm, tỷ lệ giải ngân thấp, nhất là đối với nguồn kinh phí sự nghiệp. Giải ngân vốn đầu tư được trên 07 tỷ đồng, đạt 15,94% kế hoạch. Giải ngân nguồn vốn sự nghiệp được trên 1,116 tỷ đồng, chỉ đạt 1,39% kế hoạch. Trong đó, Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi mới giải ngân được 1,17% kế hoạch…

Ngày 31/5/2024, HĐND tỉnh Bắc Kạn đã thông qua Nghị quyết lựa chọn huyện Na Rì thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2024 - 2025 tại Nghị quyết số 31/NQ-HĐND. Thực hiện Nghị quyết số 111/2024/QH15 ngày 18/01/2024 của Quốc hội, Ủy ban nhân dân huyện đã chỉ đạo các đơn vị, UBND các xã, thị trấn rà soát, các nội dung của từng chương trình mục tiêu quốc gia về khả năng thực hiện và giải ngân vốn để đề xuất phương án điều chỉnh và đề xuất nhu cầu vốn bổ sung thêm.

Cùng với việc phân cấp quản lý trao quyền tư chủ cho huyện Na Rì trong triển khai các nguồn vốn thực hiện các chương trình MTQG, tỉnh bắc Kạn chú trọng công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Tháng 8/2024, tỉnh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư đến kiểm tra việc thực hiện quy định phân cấp trong thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia tại huyện Na Rì. Qua kiểm tra cho thấy, về thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2024 - 2025 theo Nghị quyết số 31/NQ-HĐND ngày 31/5/2024 của HĐND tỉnh: Ngay sau khi được HĐND tỉnh lựa chọn thực hiện thí điểm, UBND huyện đã triển khai rà soát các nội dung của từng chương trình mục tiêu quốc gia về khả năng thực hiện và giải ngân vốn sự nghiệp để xác định không còn đối tượng hỗ trợ để tập trung vốn thực hiện sang các dự án đầu tư.

Trong tháng 9 vừa qua, HĐND huyện Na Rì tổ chức Kỳ họp thứ 21, thông qua 05 nghị quyết về một số nội dung quan trọng. Tại Kỳ họp, HĐND huyện đã thông qua báo cáo nhu cầu kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 và tờ trình về những lĩnh vực. Trong đó, đề nghị phân bổ và giao dự toán nguồn vốn sự nghiệp, nguồn ngân sách huyện điều hành, nguồn tỉnh bổ sung có mục tiêu cho các đơn vị, UBND các xã, thị trấn thực hiện nhiệm vụ năm 2024 (lần 2); điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; điều chỉnh kế hoạch đầu tư công năm 2024 nguồn vốn ngân sách địa phương cấp huyện điều hành...

Có thể thấy, với việc ban hành Nghị quyết về thí điểm phân cấp của tỉnh Bắc Kạn nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đồng thời bảo đảm quản lý thống nhất, hiệu lực, hiệu quả thực hiện các mục tiêu của chương trình mục tiêu quốc gia; gắn trách nhiệm của người đứng đầu trong việc thực hiện kế hoạch của các chương trình; phát huy tính chủ động, sáng tạo, đề cao tinh thần trách nhiệm của từng cấp, ngành trong triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn huyện.

Đỗ Thụy