Đại hội XIII của Đảng. ẢNH: QUANG VINH

“Trên dưới đồng lòng” đưa Nghị quyết vào cuộc sống

Không khí đổi mới trong việc đưa Nghị quyết vào cuộc sống đã được triển khai ngay sau Đại hội XIII của Đảng. Chính từ sự quyết liệt từ Trung ương, đến địa phương với tinh thần "Tiền hô hậu ủng", "Nhất hô bá ứng", "Trên dưới đồng lòng", "Dọc ngang thông suốt", Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai tổ chức thực hiện một cách quyết liệt, đồng bộ, có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; đưa đất nước vượt qua mọi khó khăn, thách thức, tiếp tục đạt được những kết quả quan trọng, khá toàn diện và đáng mừng trên nhiều lĩnh vực.

Có thể nhận thấy, chăm lo an sinh xã hội là một trong những thành tựu nổi bật của nửa đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng. Kết quả thể hiện trên thực tế đời sống xã hội là minh chứng sinh động khẳng định nghị quyết của Đảng ngày càng đi sâu, phát huy hiệu quả rộng rãi trong cuộc sống và chính thực tiễn sinh động của đời sống giúp Đảng ta có cơ sở kiểm nghiệm để điều chỉnh, bổ sung các chính sách, giải pháp tối ưu, khả thi cho nửa nhiệm kỳ sau của Đại hội XIII, thực hiện thành công mục tiêu “Phát triển hệ thống an sinh xã hội toàn diện, tiến tới bao phủ toàn dân với chính sách phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro cho người dân, bảo đảm trợ giúp cho các nhóm đối tượng yếu thế...”.

Nước ta đã kiểm soát được đại dịch Covid-19 và các loại dịch bệnh khác; đồng thời thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, các hoạt động sản xuất kinh doanh và cuộc sống của người dân đã trở lại bình thường. Kinh tế tăng trưởng khá: năm 2021 đạt 2,56%, năm 2022 đạt 8,02%, theo dự báo năm 2023 có thể đạt từ 6 đến 6,5%. Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định; lạm phát được kiểm soát ở mức 4%; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; thị trường tài chính - tiền tệ vẫn cơ bản ổn định…

Thực hiện có kết quả chủ trương, đường lối của Đảng về tăng cường thế trận lòng dân; chủ động, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, xung đột, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; giữ nước từ khi nước chưa nguy. Củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh; giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển đất nước. Bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Chủ động, tích cực đấu tranh, phản bác các luận điểm sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động. Hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế được mở rộng và đạt nhiều kết quả quan trọng; củng cố, nâng cao vị thế và uy tín của nước ta trên trường quốc tế.

Những quan điểm chỉ đạo về đổi mới công tác phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc của Đảng có tính khoa học, tính thực tiễn sâu sắc. Đó là những định hướng chiến lược cần tiếp tục thực hiện và thực hiện tốt hơn trong thời gian tới.

Đổi mới để phát triển luôn là quan điểm nhất quán của Đảng ta về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Trên cơ sở phương hướng công tác vận động quần chúng của Đảng trong thời kỳ mới, cần đổi mới và thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp của công tác phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới. Thực hiện tốt việc xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trong bối cảnh mới của tình hình quốc tế và trong nước, công tác phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc của Ðảng cần bám sát diễn biến tình hình; tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, nhất là cần nắm bắt diễn biến tư tưởng của Nhân dân và đổi mới công tác vận động, tập hợp; tăng cường công tác dân vận của Đảng, của các cấp chính quyền, lực lượng vũ trang, tạo sự đồng thuận trong các tầng lớp nhân dân, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi mục tiêu do Ðại hội XIII của Ðảng đề ra.

Để tạo được động lực thúc đẩy phong trào nhân dân, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc phải đáp ứng các lợi ích thiết thực của người dân, giải quyết hài hòa các lợi ích giữa các tầng lớp nhân dân; đồng thời lắng nghe, tìm hiểu các nguyện vọng chính đáng của họ để đề ra các hình thức phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vừa bảo đảm tính hiệu quả, vừa bảo đảm quyền lợi của dân. Phải xuất phát từ thực tiễn tình hình Nhân dân để xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách đúng, phù hợp với lợi ích và nguyện vọng chính đáng của Nhân dân.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc phải luôn linh hoạt, sáng tạo trong việc tổ chức, tập hợp Nhân dân vào các hình thức hoạt động thích hợp với từng đối tượng; phải gắn chặt với công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền nhà nước nhằm tạo thế vững chắc, phát triển hoạt động vận động Nhân dân gắn với hoạt động xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đồng thời, kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc; nghiêm khắc phê bình, kỷ luật những tổ chức, cá nhân thiếu tinh thần trách nhiệm, vi phạm việc phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc của Đảng.

Căn cứ nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước, căn cứ vào sự chuyển dịch cơ cấu xã hội, giai cấp, giai tầng xã hội để xác định các chính sách cụ thể đối với từng giai cấp, tầng lớp xã hội, tạo được động lực mới thúc đẩy phong trào cách mạng.

Một trong những dấu ấn quan trọng trong nửa nhiệm kỳ vừa qua chính là đổi mới toàn diện trong công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, tạo được sự chuyển biến tích cực, kết hợp hài hoà giữa "xây" và "chống". Nhất là công tác cán bộ tiếp tục được coi trọng hơn, đúng mức hơn với vị trí, vai trò là “then chốt của then chốt”; có nhiều cách làm, quy định mới, hiệu quả cao hơn.

Đáng chú ý, trong nửa đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành 36 Nghị quyết, 54 Kết luận và mới đây là Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII, trong đó có nhiều nghị quyết, kết luận liên quan đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phát triển kinh tế - xã hội, phòng, chống dịch Covid-19… Những kết luận này đã lãnh đạo, chỉ đạo để xử lý những vấn đề cốt lõi về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, từ đó thay đổi tư duy, cách tiếp cận trong công tác cán bộ, công tác phòng, chống tham nhũng, phục hồi phát triển kinh tế... Hệ thống các cơ quan tư pháp đã có nhiều nỗ lực đẩy mạnh cải cách tư pháp; tiếp tục nâng cao chất lượng các hoạt động tư pháp, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Riêng Ban Chỉ đạo Phòng, chống tham nhũng đã đưa 977 vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm vào diện theo dõi, chỉ đạo ở 3 cấp độ; trong đó Ban Chỉ đạo trực tiếp theo dõi, chỉ đạo 180 vụ án, 133 vụ việc.

Từ tháng 1 đến tháng 5/2023, các cơ quan tiến hành tố tụng cả nước đã khởi tố, điều tra 1.099 vụ/2.411 bị can về các tội tham nhũng, chức vụ, kinh tế; khởi tố mới 242 vụ án/864 bị can về tội tham nhũng (tăng gần 2 lần so cùng kỳ năm 2022).

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, kết quả đã đạt được, nước ta cũng còn một số hạn chế, tồn tại, như: việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế; tổ chức thực hiện một số chính sách phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội có lúc, có nơi còn chậm. Công tác cải cách hành chính còn hạn chế, hiệu quả chưa cao; công tác xây dựng, hoàn thiện luật pháp, chính sách chưa đáp ứng được yêu cầu.

Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, thậm chí sợ trách nhiệm của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên vẫn là vấn đề rất đáng lo ngại, diễn biến phức tạp, không thể chủ quan, lơ là. Công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng có lúc, có nơi chưa kịp thời, chưa mạnh mẽ và hiệu quả chưa cao…

Đoàn kiểm tra của Bộ Chính trị làm việc với Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. ẢNH: KỲ ANH

Những vấn đề đặt ra nửa cuối nhiệm kỳ

Từ nay đến hết nhiệm kỳ Đại hội XIII, bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, nước ta còn có nhiều khó khăn, thách thức, cần phát huy thật tốt những kết quả, bài học kinh nghiệm đã có, khắc phục những hạn chế, yếu kém còn tồn tại, để đẩy mạnh đổi mới toàn diện, nỗ lực phấn đấu, tranh thủ mọi thời cơ, thuận lợi nhằm triển khai thực hiện thắng lợi các chương trình, kế hoạch, mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra cho nửa cuối của nhiệm kỳ khoá XIII.

Một là, tập trung ưu tiên cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; giải quyết có hiệu quả những khó khăn, hạn chế, yếu kém, cả trước mắt lẫn lâu dài của nền kinh tế để giữ vững đà phục hồi, tăng trưởng nhanh và bền vững, thực chất hơn; tạo chuyển biến mạnh hơn trong việc thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, xã hội số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn... gắn với tăng cường quản lí tài nguyên, bảo vệ môi trường.

Hai là, thực hiện có hiệu quả chính sách hỗ trợ người dân, người lao động mất việc làm và doanh nghiệp gặp khó khăn. Chăm lo đời sống người có công với cách mạng, người có hoàn cảnh khó khăn; xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị, bản sắc văn hóa nông thôn, đô thị, giải quyết việc làm, giảm nghèo bền vững; ưu tiên bố trí nguồn lực thực hiện các chương trình, đề án, chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế của các địa phương trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội; giảm nghèo nhanh, bền vững, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống,... tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng và Nhà nước. Xây dựng nếp sống văn hóa lành mạnh; ngăn chặn sự suy thoái về đạo đức, lối sống và quan tâm hơn nữa đến việc phòng, chống bạo lực gia đình, xâm hại trẻ em và tệ nạn xã hội...

Ba là, tiếp tục củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế. Chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, phản động; tuyệt đối không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; tích cực đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm và tệ nạn xã hội; thực hiện các giải pháp bảo đảm an ninh mạng, an toàn giao thông, phòng, chống cháy, nổ.

Bốn là, đẩy mạnh và làm tốt hơn nữa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị thực sự trong sạch, vững mạnh, đặc biệt là hệ thống các cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp từ Trung ương đến địa phương.

Năm là, chuẩn bị cho Đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Từ kết quả, kinh nghiệm tổ chức lấy phiếu tín nhiệm của Ban Chấp hành Trung ương đối với các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại Hội nghị Trung ương giữa nhiệm kỳ lần này, Bộ Chính trị cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện thật tốt việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lí trong hệ thống chính trị; xây dựng quy hoạch cán bộ lãnh đạo các cấp, đặc biệt là Quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIV nhiệm kì 2026 - 2031; chuẩn bị Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kì 2025 - 2030, tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Đồng thời, khẩn trương, nghiêm túc tiến hành tổng kết những vấn đề lí luận và thực tiễn qua 40 năm đổi mới, tập trung vào 10 năm gần đây; thành lập các Tiểu ban chuẩn bị cho Đại hội XIV của Đảng để các Tiểu ban này, nhất là Tiểu ban Văn kiện và Tiểu ban Nhân sự, sớm đi vào hoạt động, đáp ứng tốt mục tiêu, yêu cầu đề ra.

Tài liệu tham khảo

1.   Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (khóa XI): số 64-KL/TW, ngày 28/5/2013, Kết luận Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở.

2.   Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb. chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006.

3.  Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011.

4.  Đảng cộng sản Việt Nam, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011).

5.  Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016.

6.   Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2021.

7.  Quốc hội, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013.

* VŨ VĂN PHÚC - Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Phó Chủ tịch

Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương

** TRẦN THỊ THÚY HÀ - Tiến sĩ, Học viện Cảnh sát nhân dân